Barbie (2023)
Yes..!! Aan de ene kant biedt Barbie meer dan voldoende voor al die in het roze geklede (voornamelijk) meiden die bij de voorpremière aanwezig waren. Aan de andere kant bevestigt maker Greta – Lady Bird, Little Women, Frances Ha – Gerwig natuurlijk wat iedere serieuze filmliefhebber al verwachtte: dit is echt zóveel meer dan een ‘roze guilty pleasure‘. Waardoor er ook wat ‘in-het-roze-geklede-dames’ na afloop aardig beduusd stonden na te praten. Want ondanks dat de boodschap behoorlijk duidelijk (gestructureerd) in je gezicht wordt gegooid, de uitvoering zit zó enorm vol met interessante en/of feministisch getinte details dat je hoofd ervan kan gaan spinnen. Met af en toe een scherpte waarvan types als Thierrisov Baudetski, Andrew T. en Jordan P. waarschijnlijk moeten kotsen (of huilen). En daar houd ik wel van. Waarmee het ook de perfecte ‘companion piece‘ is voor Olivia Wilde’s Don’t Worry Darling…
Het verhaal
Nadat ik tijdens de openingshommage aan Kubricks 2001: A Space Odyssey een aantal moeders instemmend hoorde glimgrinniken en een aantal mede-filmnerds zag genieten, was direct ook duidelijk dat Gerwig het interessante pad in zou slaan met de film. ‘Doodgewone Barbie’ (Margot Robbie) verschijnt als monolith ten tonele, waarna in mierzoet roze haar Barbieland wordt geïntroduceerd, en hoe daar elke dag perfect eindigt met wederom een girls night. Een beetje een bummer voor wannabe boyfriend Ken (Ryan Gosling), al lijkt hij zich misschien wel net zo druk te maken over wat dit doet met het beeld dat de andere Kens (waaronder Simu – Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings – Liu en Kingsley – One Night in Miami, Secret Invasion (tv) – Ben-Adir) van hem hebben.
Als Barbie tijdens wederom een dans- & zangpartij met de andere Barbies (waaronder Emma Mackey, Hari – Transparent, The Idol (tv) – Nef, Nicola – Bridgerton (tv) – Coughlan, Dua Lipa, Alexandra – tick, tick… BOOM! – Shipp, Ritu Arya en Issa – Vengeance – Rae) echter ineens zingt dat ze zich wat zorgen maakt om de dood, wordt de soundtrack abrupt afgebroken, alsof iemand nogal lomp de naald van de platenspeler des levens slaat. Een twijfelmomentje verder zingt ze toch weer door, maar ‘wij’ weten dan al: dit gaat interessanter worden.
Als de volgende ochtend het vaste zwaaien-naar-alle-meiden-ritueel verstoord (b)lijkt, krijgt onze hoofd-Barbie de tip om ‘Rare Barbie’ (Kate – Saturday Night Live (tv), Ghostbusters, Bombshell – McKinnon!!!) op te zoeken, want die heeft ‘meer’ meegemaakt. Wat volgt is een queeste waarop Barbie initieel aardig blij is met Kens stiekeme meelifterij, maar dit mondt tevens uit in een overlevingsstrijd waarin Barbie ook nog in balans/connectie moet zien te komen met alle emoties waar haar menselijke evenknie ook dagelijks mee moet zien te dealen…
Vlijmzoet & mierscherp
Allereerst: ik zat totaal niet te wachten op alle roze shenanigans die de lokale filmhuizen voorafgaand aan de voorpremière hadden georganiseerd (waardoor ik zelfs volkomen onnodig moest haasten). Maar gelukkig zat het me ook nergens echt in de weg, buiten dat het voor mij (als recensent) puur onnodige afleiding van m’n filmbeleving was. Doordat echter al snel duidelijk was dat het niet (enkel) de zoet-roze film zou worden die sommigen verwachtten, maar juist een film die zo ‘goed’ is dat lang niet iedereen het door heeft/had, zat ik er direct stevig in. Misschien ook wel doordat het verhaal dus overduidelijk een empowering coming-of-age-formule volgt, waardoor ik vooral onder de indruk raakte van de details in de uitvoering. Want daarin zitten dus geweldig veel scherpe observaties over onze nog altijd mega-patriarchale samenleving, waardoor ik dus denk dat ‘de angstige witte man’ (‘aangevoerd’ door dat lijstje namen in de inleiding) overal jeuk zal krijgen, of nog meer. En daarvan glimlach ik nog altijd heerlijk na…
Gerwig heeft het patriarchaat namelijk teruggebracht tot iets wat door de simpelste kerels als utopie wordt gezien, en parodieert die mogelijk nog harder (en scherper) dan Olivia Wilde dat al deed. Gerwig weet namelijk ook perfect waar de zwakte van de mannelijke sekse zit, en ze schroomt niet om die heerlijk bloot te leggen. Waardoor ik dus direct moest denken aan iets dat je ook in de wereld van de vrouwelijke business en life coaches ziet, waarin vrouwen elkaar omhoog duwen en helpen. Laatst letterlijk nog een gesprek gehad met zo’n coach, over waarom dit soort hulp niet lijkt te werken bij mannen. De reden (kort door de bocht of niet): mannen zijn getraind om te strijden, dus zoeken direct naar verschillen om de ander op te pakken. Waardoor ze zichzelf dus ook niet ‘durven’ te onderzoeken, want dan moet je wel een “oikofobische zelfhater” zijn, toch?
Cast & crew
Waardoor het dus ook extra vet is om de coolste acteurs uit bijvoorbeeld Marvels Secret Invasion (tv) én Marvels Shang-Chi-film juist als perfect gechoreografeerde Kens te zien. Al is die Ben-Adir sowieso al zo veelzijdig, dat ik tijdens het kijken naar Secret Invasion helemaal niet door had dat hij eerder Malcolm X speelde in het geweldige One Night in Miami. Maar net als Simu Liu en een perfect gecaste Will – Saturday Night Live (tv), Elf, Zoolander 2 – Ferrell staat ook Ben-Adir ver in de schaduw van Ryan Gosling, die zich niet alleen heerlijk laat ‘gebruiken’ als ‘plastic perfection turned toxic turd‘, maar ook laat horen waarom hij eerder behoorlijk succesvol was met z’n Dead Man’s Bones-band. Al is dit natuurlijk vooral de film van (Gerwig en) MARGOT ROBBIE, die niet veel eerder zo’n breed acteerspectrum mocht (of hoefde te) laten zien. Daarvoor is een ‘zelfbewust wordende pop’ natuurlijk ook wel het perfect vehikel, zeker als dat perfecte vehikel ook nog eens ooit het label van de ‘perfecte vrouw’ opgeplakt kreeg. Precies waar een prachtige speech van America – Lords of Dogtown, Ugly Betty (tv) – Ferrara deels over gaat. Want naast Barbie’s verhaal, is dit ook zeker het verhaal van moeder Gloria (Ferrara) en haar rebelse tienerdochter Sasha (Ariana – 65, In the Heights, Avengers: Infinity War – Greenblatt).
En zoals ik al liet doorschemeren: Gerwig heeft ontzettend veel interessante observaties en thema’s in het Barbie-script verwerkt. Nu durf ik nog niets te zeggen over een mogelijke Oscar-buzz, maar Gerwigs vorige twee scenario’s leverden haar wel allebei een nominatie op. Voor Lady Bird kreeg ze ook een regienominatie. Of dat bij Barbie ook gaat gebeuren, daarvoor wrijft de film mogelijk wat teveel tegen witte haren van veel Academy-leden in, maar mijn initiële awe na het zien van deze film is dus wel groot genoeg om al vooruit te denken richting 10 maart 2024. Nominaties voor Best Song, Production Design, Costume Design en Make-up & Hair lijken nu al in de pocket, maar wie weet lukt het deze film wel om de aandacht best lang vast te houden (en daarmee haar kracht nog duidelijker te laten voelen). Zeker omdat Gerwig een behoorlijk heldere en ‘belangrijke’ boodschap heeft, waarbij ik haar er zelfs van ‘verdenk’ dat ze ook Phil Stutz‘ The Tools heeft gelezen…
Final credits
Want naast het feit dat Barbie (en alle vrouwen in de film) vooral vrouwen in hun kracht wil zetten, geeft de film mannen (lees: Ken) ook een interessante opdracht mee. Al blijf ik er dus bij, dat die opdracht voor veel mannen véél lastiger is dan gewoon helemaal niks veranderen (want “Hoezo moet dat, zoals het nu is, is het toch perfect voor ‘ons’!!?“). Maar ja, als we niet veranderen, blijven we dan niet hangen in de afleiding van die continue strijd, waardoor we de planeet vernietigen voordat we ‘samenkomen’?
Okay, mogelijk draaf ik nu wat door en/of projecteer ik teveel van m’n eigen geneuzel op deze film, maar ik wil je nog wel het volgende meegeven. Ik zat naast een moeder met twee dochters in de zaal, waarvan de jongste tijdens ‘dé speech’ vrij snel afgeleid bleek. Wat wel een teken is dat de film mogelijk niet precies is wat sommigen verwachten, als in: voor dat meisje ging dat gelijkheidsstreven mogelijk ietwat boven haar pet.
Voor mij is Barbie vooral een film die vrij perfect onze tijd becommentarieert…