Maestro (2023)
Duidelijk passend in de hedendaagse trend waarin grote namen uit de geschiedenis vanuit het huidige tijdsgewricht worden gezien (of mogelijk wel ‘herzien’), al zit Maestro’s scherpte in dat het ditmaal níet de man is die problemen veroorzaakt vanwege een gekwetst ego of zo. Dat is hier namelijk subtiel omgedraaid, waarmee het zeker geen ‘ouderwetse’ wittemannenfilm geworden is. Daarvoor onthult schrijver, producent, regisseur, hoofdrolspeler én (verwachte/voorspelde) Oscarwinnaar Bradley Cooper namelijk ook iets dat ik nog niet wist over Amerika’s meester-componist en -dirigent Leonard Bernstein.
Prachtige film, die om meerdere redenen een tweede viewing meer dan aannemelijk maakt…
Het verhaal
Als je een film kunt openen met het volgende citaat, dat dus ook nog van het hoofdkarakter van de film komt: “A work of art does not answer questions, it provokes them; and its essential meaning is in the tension between the contradictory answers.“, dan heb je mijn interesse sowieso direct al. Dat de volgende film daarna een man toont die mogelijk net zo ’tweeledig’ is als die tegenstrijdige antwoorden uit het citaat, dat voegt een extra rijke laag toe aan het verhaal.
Maar dat verhaal wordt al met genoeg interessante zaken volgestopt als een jonge Lenny (Cooper dus) actrice Felicia Montealegre (Carey – Drive, Promising Young Woman – Mulligan) ontmoet. Als misschien wel de enige vrouw – naast zus Shirley (Sarah Silverman) – in z’n leven die Lenny’s aandacht van mannen en hun billen af kan houden, beginnen de twee elkaar het hof te maken. Want zeker in dat tijdsgewricht (waarin de in grotendeels 4×3-zwart wit-format getoonde flashbacks vertelde film zich afspeelt) werd afwijkend seksueel gedrag een stuk minder getolereerd. Iets waar de ‘vrije’ Bernstein weinig om leek te geven, terwijl ook Felicia met een “I know who he really is!” toont deze kant van haar grote liefde te accepteren.
Maar als hun leven – inmiddels gevuld met drie kinderen (waaronder Maya Hawke’s Jamie) – zich verder ontwikkelt, blijkt jaloezie wel aardig als een grijze deken om Bernstein te hangen. Maar het is niet z’n eigen jaloezie, waar de essentie van de film lijkt te zitten…
Tweeledigheid
Ik wist vooraf dus helemaal niets over Bernsteins homo- of biseksualiteit. Nu kende ik de beste man sowieso niet echt goed (al ‘herkende’ ik wel het climactische optreden in de film), maar zeker gekoppeld aan dat citaat aan het begin, ging mijn hoofd toch wel aardig denken richting “Hey, zou hij als persoon, en hoe hij gezien wordt, ook ergens tussen twee contrasten in hangen?“. Zoals hij ook nooit koos voor een specifieke functie in de muziek. Hij was zowel componist, dirigent als pianist, maar werkte net zo makkelijk voor grote filmstudio’s (denk West Side Story en On the Waterfront) als voor Broadway-producties van zowel z’n vrouw als vriend. Iets dat de establishment sowieso al wat wenkbrauwen deed fronzen. Maar wat Maestro vooral toont, is hoe enorm vrij, gedreven en ambitieus Bernstein was. Waarin hij mogelijk wel wat overeenkomsten vertoond met de creatieve kracht achter de film zelf…
Crew & cast
Want dat je Bradley Cooper ambitie niet kunt ontzeggen, dat zag je natuurlijk al toen hij A Star is Born succesvol regisseerde. En hier reikt hij nog wel naar wat hogere sterren dan in die remake met Lady Gaga. Zowel als scenarist (geholpen door Josh Singer, bekend van onder andere Spotlight, The Post en First Man), producent (vergezeld door onder ander Scorsese en Spielberg!), regisseur áls in de prachtige hoofdrol.
Waarin er ‘natuurlijk’ gedoe was om z’n prothetische neus (Cooper werd beschuldigd van “Jewfacing“), maar dat is iets waar je volgens mij vooral over valt, als je graag getriggerd wordt (iets dat steeds meer mensen vrij masochistisch lijken te ‘willen’?). Daar wil ik verder geen woorden aan vuilmaken, want ik was behoorlijk onder de indruk van de charismatische levendigheid van het Bernstein-karakter. En dat speelt Cooper ongelooflijk goed, want door al z’n enthousiasme heen zie je ook overduidelijk wel een getroebleerd man. Iets waarin hij mogelijk nóg beter tegenspel in krijgt van Mulligan. Alleen die ene scène in het ziekenhuis is volgens mij al genoeg om haar een Oscar te geven, want damn, die kwam even binnen bij mij. Waarbij ik overigens wel moet melden, dat Mulligan aan de ene kant misschien wel ’te goed’ is in het neerzetten van een ‘vrouw in het nauw’, want haar acteren (of haar rol?) verraste me ergens ook totaal niet. Naast Cooper en Mulligan vielen de overige acteurs mij niet echt heel erg op. Sarah Silverman is opvallend ingetogen, maar dat ze ook een goede actrice is, dat bewees ze natuurlijk al eerder in bijvoorbeeld I Smile Back.
Final credits
Ja, ik kan nog veel meer typen over deze film, maar het is vooral de bombastische ervaring die ik me van deze film zal herinneren, denk ik. Waarbij ik me overigens afvraag waar Cooper ergens op het ‘seksuelegeaardheidsspectrum’ zit, wetende dat hij ooit doorbrak met de enige andere homoseksuele rol die ik van hem ken, in Wet Hot American Summer.
Wat ik hiermee vooral nog wil tonen, is dat ik vond dat het echtpaar in Maestro vrij opvallend omging met zijn geaardheid. Iets waar Cooper in z’n werkleven dus ook vrij mee omgaat. En ja, dit zou ‘normaal’ moeten zijn en daarin voel je mogelijk mijn laatste (?) restje homofobie-ongemakkelijkheid doorheen. Maar omdat ik weet dat anderen hier volgens mij steviger op reageren, wilde ik het niet onvermeld laten.
Naast het feit dat Maestro dus meesterlijk gemaakt is, door een acteur die het grote publiek dan wel kan kennen van de mega-populaire The Hangover-films, maar die vooral toont een steeds interessantere maker te worden…