Priscilla (2023)
Ik vond het ‘beste’ aan Priscilla – naast de heerlijke pink-poppy stijl van Sofia (Lost in Translation, Somewhere, The Bling Ring) Coppola, de geweldige muziekkeuze en een ongelooflijk goede hoofdrolspeelster – dat het ‘gelukkig’ niet over ’the King’ (Elvis dus) gaat, maar juist Priscilla’s beleving van hun relatie toont. Gebaseerd op Priscilla Presley’s memoires, waaruit blijkt dat die relatie – ondanks ook flink wat mooie momenten – best toxisch was. Waardoor ik me ook afvroeg of Coppola ‘backlash’ verwachtte, want ze zet the King niet echt koninklijk neer. Iets dat sommige mensen natuurlijk niet trekken…
En damn, dat ik Cailee Spaeny niet herkende van twee opvallend goede eerdere rollen (in Bad Times at the El Royale en de fantastische tv-serie Devs), dat toont misschien nóg duidelijker hoe geweldig ze opgaat in haar rol van een (initiële) tiener die door een reeds wereldberoemde ster wordt versierd. Of moet je eigenlijk zeggen: gegroomed..?
Het verhaal
De 14-jarige Priscilla (Spaeny dus) woont met haar ouders op een militaire basis in West-Duitsland, eind jaren 50 van de vorige eeuw. Toevallig ook de basis waar ene Elvis Presley (Jacob – Saltburn (!!) – Elordi) z’n dienstplicht uitzit, al is hij al bekend genoeg om een heel huis voor zichzelf (en z’n entourage) te hebben. En daar ontvangt hij veelvuldig gasten, waaronder op een gegeven moment dus ook de superjonge Priscilla. Ze is al snel onder de indruk – ondanks dat ze echt wel weet wie hij is, en hoe ‘gevaarlijk’ gevoelens mogelijk zijn – zeker omdat Elvis ook zeer gevoelig toont maar moeilijk met z’n moeders dood om te kunnen gaan. Daarnaast is Elvis erg ‘netjes’, en seksueel zelfs zo terughoudend dat hij voor alle christelijke ouders de ideale schoonzoon lijkt.
Als z’n diensttijd is afgelopen, vliegt hij echter terug naar het land waar hij reeds een superster is, en denkt Priscilla logischerwijs dat hij haar wel vergeet. Maar niets blijkt minder waar, en hij overtuigt haar ouders dat ze bij hem langs mag komen op Graceland. Daar zie je duidelijk hoe fijn hun kalverliefde (vooral voor haar) aanvoelde, waarbij Spaeny de ’tegen de plinten op klotsende gevoelens’ echt fantastisch speelt. Gelijktijdig wordt ze echter achter haar rug om uitgelachen op school (uit jaloezie natuurlijk), want volgens mij vertrekt ze op haar 16e al definitief naar Graceland, mede omdat Elvis beloofd heeft dat ze haar middelbare school daar af zal maken.
Langzaam hebben we al gezien hoe Elvis zowel pillen neemt om in slaap te vallen als om wakker te worden, iets dat Priscilla behoorlijk snel overneemt. Maar waar zij steeds eenzamer en ongelukkiger opgesloten lijkt te worden (als een soort moeder-substituut?) in Graceland, zien we hoe het drugsgebruik van the King steeds problematischer wordt. Waardoor uiteindelijk het gevoel ontstaat dat ze beiden een soort van ‘gevangen’ zitten. En ik denk dat het niet lastig raden is, als ik vraag wie jij denkt dat uiteindelijk wél weet te ontsnappen…
Gedurfde, totaal andere kant
Eén van de redenen waarom ik iets van ‘blij’ was dat deze film dus niet echt over Elvis gaat, is omdat ik zijn verhaal inmiddels wel al grotendeels ken. Of dat komt doordat Austin Butler hem vorig jaar nog zo goed speelde in Elvis, dat weet ik niet, maar mogelijk toont het ook wel hoe benieuwd ik was naar haar verhaal. En naar hoe Coppola dit wilde vertellen. Waarbij ik me halverwege de film al af zat te vragen: waarmee zou ze ‘m laten eindigen? Mogelijk dat daar ook wel m’n blijdschap zat inzake het niet echt volgen van Elvis’ leven (al leerde ik wel dat hij op gegeven moment nogal religieus fanatisch werd), want ik had niet echt zin om zijn aftakeling wéér te moeten aanschouwen.
Maar eigenlijk wordt Elvis vooral neergezet als een man die eigenlijk nul inlevingsvermogen richting z’n vrouw lijkt te hebben (in m’n aantekening typte ik “eikel” overigens ;)). Hij wil enkel iemand die er is als hij belt, en vooral die seksuele onthouding voelde bijna als iets uit een verhaal van Homerus. En ja, ik weet dat je bij verhalen, gebaseerd op eigen memoires, altijd moet opletten dat iemand zichzelf niet ‘mooier’ neerzet dan wat ‘waar’ was (omdat de waarheid soms lastig te accepteren is?). Maar hier doe ik dat liever niet, juist omdat dit het soort verhaal is dat vrouwen vaak niet durven (en zeker niet in Priscilla’s tijd) te vertellen, omdat ze niet geloofd worden. Plus, als je wél volledig meegaat in het verhaal, dan zul je Priscilla’s eindconclusie ook geweldig voelen. Wat niet veel later wordt afgetopt met een perfect slotnummer van Dolly Parton. Waarbij de perfectie deels zit in het feit dat Elvis (of beter: Colonel Parker) ooit getracht heeft om de publishing rights van dat nummer van Parton te bemachtigen. Elvis vond het nummer namelijk geweldig en wilde het voor zichzelf opnemen (hij zong het schijnbaar bij de scheiding van Priscilla), maar hij nam niks op zonder ook die rechten te hebben. Grappig dat Parton later opmerkte, dat ze door die beslissing Graceland uiteindelijk had kunnen kopen van het geld dat ze bijna 30 jaar later zou verdienen aan Whitney Houstons versie…
Cast & crew
Zoals ik al typte, Spaeny is erg goed. Ze was 24 of 25 toen ze de rol speelde, maar moest dus eerst een 14-jarig meisje spelen, maar ook een ongeveer 30-jarige vrouw later in het verhaal. En daarin maakt ze nogal een ontwikkeling door. Ondersteund door geweldige make-up & hair overigens, want de 30-jarige vrouw liet zich niet meer door Elvis voorschrijven hoe ze eruit moest zien. Haar meer naïeve periode is wel wat vergelijkbaar met haar wat ‘bleue’ rol in die El Royale-film (waarin ze een makkelijk beïnvloedbaar sektelid speelt), terwijl deze rol juist mijlenver af staat van wat ze in Alex Garlands fantastische Devs (tv) speelde: een jonge, mannelijke IT-nerd. Da’s een aardig bereik ja…
Ik vond Elordi initieel wat raar gecast, mede omdat hij zo’n 2,5e kop groter is dan Spaeny, maar het ondersteunt ook wel heel direct hoe hij boven haar uit toornde (of dat in elk geval probeerde). Maar ergens is z’n acteren wat lastig te interpreteren, omdat er nooit de focus op hem komt. Dus wat we zien, is vooral weer een interpretatie van hoe z’n vrouw hem zag. En dat was bij vlagen heel lief, soms ontzettend onzeker, dan ineens onverwacht uitbarstend lomp, maar eigenlijk wel altijd über-dominant. En waar ik ergens hoopte dat dit vooral iets ‘van die tijd’ was (en we inmiddels ‘gezonder’ met elkaar omgaan), heb ik wel wat vriendinnen die soortgelijke ervaringen hebben gehad, ook in deze tijd. Waarbij Coppola overigens net zo goed toont hoe ook Elvis steeds meer gevangen raakte, vooral door de totaal buiten beeld gehouden, maar wel via telefoongesprekken naar gerefereerde Colonel Parker (Tom Hanks’ rol in Elvis). Om Elvis’ eigen woorden te parafraseren: he was caught in a trap, he couldn’t get out anymore…
Thematisch gezien past Priscilla geweldig in Coppola’s oeuvre, want gaan haar films niet bijna altijd over eenzaamheid en/of gevangen zitten ergens in? Waarbij ze dus ook altijd een soort coole pop-heid weet te vangen, hier goed ondersteund door een vette soundtrack (waarop volgens mij géén enkel Elvis-nummer voorbijkomt!).
Final credits
En ik denk ook, dat het vooral Coppola’s regie was, waardoor ik me tijdens de film al wilde verontschuldigen om het feit dat ik bijna hardop in de lach schoot, toen de jonge Priscilla met uitgelopen oogmake-up op het vliegveld aankwam bij haar ouders. Dat was grotendeels een “Aaahhwwww“-lach overigens, zo één van bezorgdheid, maar ook een teken dat ik er dus wel volledig ‘in’ zat. Coppola vertaalde het boek Elvis and Me (van Priscilla Presley en Sandra Harmon) overigens zelf naar het scenario. Iets dat niet zo verwonderlijk is, want ze schrijft meestal (of altijd?) de scenario’s van haar eigen films…
En ook al heeft iemand als Sofia Coppola dit natuurlijk helemaal niet nodig, maar hoeveel rijker wordt cinema als we het inderdaad steeds ‘normaler’ gaan vinden om niet alleen hoeven te kijken naar door ‘de overheersende demografie’ geschreven verhalen…?