I Saw the TV Glow (2024)
Oh wauw, ging ik deze film even met verkeerde verwachtingen in…
Met een titel als I Saw the TV Glow en genreaanduiding “horror” verwacht jij mogelijk ook wel een The Ring-achtige freakiness over enge personen die uit tv-schermen kruipen, maar het engste aan deze film is toe moeten geven dat Fred Durst (inderdaad, van Limp Bizkit) best aardig kan acteren. Al is deze ietwat goedkope grap volledig nutteloos om deze film interessant te vinden, want het is vooral een film over de verwarrende tienerjaren, en hoe je in die periode toch iets van een persoonlijkheid dient te ontwikkelen. Waarin een tv-programma een nostalgische invloed kan hebben, zoals Twin Peaks ooit had op mij als (late) tiener. En dat programma noem ik zeker niet voor niets, want regisseur Jane Schoenbrun is zéker fan van David Lynch. Waardoor jij als kijker zeker zelf aan het interpreteren mag, en jouw beleving zeer waarschijnlijk anders gaat worden dan de mijne…
Het verhaal
Het is 1996 als het verhaal begint. De jonge Owen (Ian – Let the Right One In (tv) – Foreman) kent de serie The Pink Opaque enkel van de reclames, want z’n pa (Durst) blijkt nogal streng en vindt dat Owen gewoon om 22:00u naar bed moet. Moeder Brenda (Danielle – Till, The Harder They Fall – Deadwyler) is wat meegaander, maar mogelijk komt dat ook doordat ze nogal ernstig ziek is. Ondertussen ontmoet Owen de iets oudere Maddy (Brigette – Bill & Ted Face the Music, Downsizing – Lundy-Paine), die eigenlijk too cool for school is, maar de ogenschijnlijk autistische Owen graag meer vertelt over die tv-show, die zij dus wel wekelijks live kijkt.
Het verhaal springt sowieso wat op en neer in tijd, en wij hebben dan ook allang gezien dat de iets oudere Owen door Justice – The Get Down (tv), Dungeons & Dragons: Honor Among Thieves, The American Society of Magical Negroes – Smith wordt gespeeld. Z’n sociale onhandigheid is eerder toe- dan afgenomen, waardoor hij niet alleen veel gepest wordt, maar daardoor ook graag met Maddy vlucht in die opvallende tv-serie…
Het geheel wordt wat surrealistischer als Maddy plotsklaps verdwijnt en enkel een brandende tv achterlaat. Tot overmaat van ramp wordt de tv-show niet veel later gecanceld, waardoor Owen één van z’n vastigheden kwijtraakt. Wij hebben als kijkers dan al door dat zijn vluchten in die serie vooral ook een metafoor lijkt voor een coming-of-age, coming-out, of andere transformatie, maar hoe dat precies zit, dat mag je mooi zelf interpreteren…
Genre- en/of gender-overschrijdend
‘Helaas’ moeten films (ook op IMDb) een genreaanduiding krijgen, maar net als dat ik een film als Blue Velvet nooit in één genre zou kunnen vangen, kan dat met I Saw the TV Glow ook niet. Terwijl mijn verwachtingen daar dus wel een beetje door gestuurd werden. Maar het verhaal dat verteld wordt gaat over identiteit, obsessief gedrag, onze popcultuur, jezelf ontdekken via iets of iemand anders, maar zeker ook over de spanning van het opgroeien. En doordat dáárin zulke herkenbare puber-/tienerthema’s terugkomen, past – zo mede terugkijkend op m’n eigen verleden – dat steeds surreëler worden van de film ook wel. Want niet enkel de tv-show waar het verhaal grotendeels omheen gebouwd is is surrealistisch (met een big bad (guy) die zich verschuilt ín de maan onder de naam Mr. Melancholy), de film speelt ook met de onbetrouwbaarheid van herinneringen. En dat is dan ook nog eens verzonnen en wordt verteld door iemand die vanwege hun eigen genderidentiteit zo’n tiener-onzekerheid waarschijnlijk bovengemiddeld stevig heeft gevoeld.
Crew & cast
Ja, je kunt moeilijk doen over hoe Jane Schoenbrun op IMDb als “she/female” wordt geclassificeerd, terwijl op hun eigen website het non-binaire “hen/hun” wordt gebruikt. Inderdaad verwarrend, maar ik vind het ook wel een uitdaging om “hun” overal als enkelvoudsvorm te gaan gebruiken. Hoe het overigens ook zij, Schoenbrun voelt zeker véél meer urgentie om zo’n verhaal te vertellen, dan dat deze cisgender heteroseksuele Filmofiel-man dat zou voelen. En ook al verschillen onze achtergronden dan misschien wel enorm, ik herkende dat wegfantaseren van puber-spanning ook enorm. Hen vertelt dus een behoorlijk universeel herkenbaar verhaal, althans: als je jezelf los kunt maken van opvattingen die je jezelf juist wijsgemaakt hebt in je puber-/tienerjaren, en zo open mogelijk naar zo’n verhaal kunt kijken.
Waarbij zeker Smith mij ontzettend verraste in z’n gedweeë, mogelijk wat autistische (?) rol. Ik ken hem van z’n hoofdrol in de hiphop-tv-serie The Get Down, maar bij het grotere publiek was z’n rol in die Dungeons & Dragons-film natuurlijk z’n grote doorbraak. En waar een simpele Hollywood-carrière volgens mij wel voor hem in het verschiet ligt/lag, lijkt hij z’n rollen toch wel wat bewuster te kiezen. The American Society of Magical Negroes krijgt dan wel gemixte reviews, de trailer prikkelde me in elk geval zeker wel. En z’n rol in deze film voelt eigenlijk wel oprechter/authentieker dan bijvoorbeeld Hofmanns ‘Hollywood-autist’ in Rain Man (of dan Hanks Forrest G.-karakter). Niks geen opsmuk, maar een zeer kwetsbaar persoon die maar wat blij is überhaupt met iemand verbinding te voelen. Waarbij de rol van de mij totaal onbekende Lundy-Paine (schijnbaar een fashion icon die zich op vergelijkbare wijze identificeert als de regisseur) wel wat functioneel mysterieus blijft. Dat ‘eist’ ook net wat minder van hun acteren, dus het is ook wat lastiger te beoordelen. Lundy-Paine speelde eerder dan wel in die verschrikkelijke Bill & Ted-sequel, maar ook in Alexander Payne’s Downsizing, naast Brie Larson, Woody Harrelson en Naomi Watts in The Glass Castle, én recentelijker nog een bijrolletje in Bombshell.
Final credits
Zoals je merkt, het is wat lastig om over deze film te schrijven. I Saw the TV Glow is één van de opvallendere films die ik dit jaar zag, terwijl het tegelijkertijd wat zaken/gevoelens raakt die enorm herkenbaar zijn. Apart hoe het surrealistische in de film die herkenbaarheid juist verhoogt (misschien wel omdat veel (noodzakelijke) veranderingen voorafgaan worden door zeer verwarrende en/of surrealistische ‘inzichten’?). Dat neigt naar het meer instinctieve dat ik eigenlijk vooral uit David Lynch’ werk herken. Waarbij Schoenbrun jou als kijker waarschijnlijk ook zal verwarren. Maar wat is er mis met af en toe niet zwart-wit kunnen duiden wat er allemaal gebeurt? Krijg jij als gelouterde kijker mooi de kans om je eigen interpretatie op dit cult-drama los te laten…