Gladiator II (2024)
Yes, I was entertained..! Maar uiteindelijk ook wel wat teleurgesteld. Denzel steelt zo’n beetje elke scène waarin hij zit, Mescal is overtuigend maar geen Crowe en Pascals karakter is interessanter dan de film ‘m ruimte gaf. Waarmee ik direct bij m’n grootste kritiek op Gladiator II kom: de film bevat enkele zeer ‘grootse’ thema’s, maar het scenario (en zeker enkele dialoog-scènes) lijkt de kwaliteit te missen om die thema’s te kunnen dragen. Of de thema’s krijgen niet genoeg ruimte. Zit er teveel plot in de weg, of is er teveel weggeknipt, waardoor het allemaal wat te ‘gehaast’ is geworden..?
Maar weet ook: ik wist vooraf niets over de achtergrond van Mescals karakter, waardoor ik mogelijk iets te makkelijk op een (niet-zo-grootse) onthulling zat te wachten?
Het verhaal
Met zeer mooie begincredits weet Ridley Scott je direct terug te brengen naar het drama van die eerste Russell Crowe-film. Direct daarna zijn we echter ergens in Noord-Afrika beland, waar ene Hanno (Paul – Aftersun, All of Us Strangers, Normal People (tv) – Mescal) één van de militaire voortrekkers is van een leger dat weerstand wil bieden aan de Romeinse overheerser. Die komt echter met een flinke vloot langs, onder leiding van de ietwat reluctant vechtende generaal Acacius (Pedro – The Mandalorian (tv), The Last of Us (tv) – Pascal). De strijd is nogal ongelijk, en de dood van Hanno’s grote liefde Arishat (Yuval Gonen) – door toedoen van Acacius – biedt onze hoofdrolspeler voldoende wraakgevoelens om de rest van de film op te teren. Zeker als hij als slaaf wordt verhandeld, wordt opgemerkt door de ambitieuze burger Macrinus (Denzel – The Tragedy of Macbeth, Training Day – Washington) en door hem wordt meegenomen naar Rome, waar de pervers-schofterige tweeling-keizers Geta (Joseph – A Quiet Place: Day One, Stranger Things (tv) Quinn) en Caracalla (Fred – The Pale Blue Eye, The White Lotus (tv) – Hechinger) een week aan ‘spelen’ wil organiseren ter ere van Acacius’ overwinning…
Lullig dat Hanno dus moet vechten in de arena tijdens een evenement ter ere van z’n eigen verlies. Ondertussen hebben wij als kijkers echter al door, dat Acacius getrouwd is met één van de twee karakters die uit het eerste deel ‘over’ zijn: Marcus Aurelius’ dochter Lucilla (Connie – Origin, Nobody – Nielsen). En dus zijn Acacius en Lucilla eregasten in de vele gevechten die Hanno natuurlijk gaat winnen – spoiler alert?. En zelfs IMDb vermeldt iets dat ik dus vooraf niet wist: dat dit een film is over de opgegroeide Lucius; de zoon van Lucilla en Maximus die aan het eind van deel 1 z’n vader ziet sterven in het Colosseum. Dus de onthulling in de film – dat Hanno en Lucius dezelfde persoon blijken – was alleen voor mij een verrassing? Al was het er dan wel één die je al van zo ver aan ziet komen, dat de ‘grootsheid’ daarvan – je zit er echt wel op te wachten, juist omdat het scenario vrijwel dezelfde route volgt als het origineel – niet zo spectaculair blijkt – einde spoiler alert.
En uiteindelijk worden er zóveel verschillende, lompe spelletjes gespeeld gespeeld – tussen de in macht groeiende Macrinus, de aan syfilis lijdende Caracalla, Lucilla & Acacius en senator Thraex (Tim – Notting Hill, Game of Thrones (tv) – McInnerny) – dat ik begon te twijfelen aan m’n ‘kennis’ dat Scott geen waargebeurde verhaal heeft verfilmd (ook al komen er werkelijk bestaand hebbende karakters in voorbij). Ik kreeg door dat overvolle namelijk kort het gevoel dat bij een waargebeurd verhaal een excuus kán zijn; dat je als maker graag zo accuraat wilt blijven dat je ALLES erin stopt.
Gebukt onder ‘grootsheid’
Nee, nu heb ik het niet over hoe een karakter in de film zich zou kunnen voelen, al had dat best een interessant thema kúnnen zijn. Nee, ik bedoel het niet zo positief. Ook al past het perfect bij Crowe’s beroemde uitspraak uit het origineel: “And I will have my vengeance, in this life or the next.” Ook dat is nogal groots (en interessant), en zo zit Gladiator II vol interessante thema’s. Denk aan een generaal die twijfelt over het opofferen van z’n mannen, een burger die ten koste van alles (ook ten koste van onze sympathie als kijkers) de top wil bereiken en daarbij manipulatiever opereert dan Donald T., een mooie kijk in de machinations van dat beroemde Romeinse Senaat, iemand die ogenschijnlijk niks maar toch álles te verliezen lijkt te hebben, et cetera…
En dan heb ik het dus nog eens niet over dat met water (waargebeurd!) en haaien (niet-waargebeurd) gevuld Colosseum, het feit dat bovenstaand gevecht zó close en/of lastig-gekadreerd geschoten is dat het weinig spectaculair is (zou één van de mannen niet zo’n goed vechter zijn geweest, waardoor wij als kijkers vrijwel geen overzichtsshots krijgen?) én over die twee scènes waarin nogal cringe geacteerd werd…
Cast & crew
Lullig dat in beide scènes Nielsen een rol had, maar de ‘schuld’ van dat licht tenenkrommende ligt volgens mij niet bij haar. Het zijn namelijk allebei scènes waarin karakters al tot conclusies zijn gekomen die totaal niet geloofwaardig ‘begeleid’ zijn. Zal niet verklappen welke scènes dat zijn, maar vergelijk het met een romantische komedie waarin twee personen ineens verliefd zeggen te zijn op elkaar, maar waarbij wij als kijkers geen enkele aanleidende uitwisseling van zwoele blikken hebben gezien…
Het lastige voor Mescal is, hoe goed hij z’n rol ook wil spelen, dat Crowe van zijn Maximus-rol iets iconisch heeft gemaakt. Nu weet ik niet zeker of Crowe’s rol iconischer is geworden in hindsight (denk aan m’n oneliner ‘memory makes a moment peak‘), of dat hij gewoon té perfect in die rol paste, maar mede doordat het verhaal een vergelijkbaar pad bewandelt, ga je Mescal en Crowe wel vergelijken. En nogmaals: Mescal is ontzettend getalenteerd, maar hij draagt de film niet zoals Crowe dat deed. Wat natuurlijk ook kan komen, doordat Washington de film veel meer ‘overneemt’ dan dat Joaquin Phoenix dat in het eerste deel deed/kon/mocht. Zijn Macrinus zou wel eens BFF’s kunnen zijn geweest met keizer Caligula, die bekend stond om z’n wilde en extravagante gedrag. Washington speelt die promiscuïteit met zichtbaar genoegen, aangesterkt door die mysterieus blijvende motivatie (was hij zelf ooit slaaf en wil hij daarom het keizerrijk ten gronde richten, no matter what?). En zoals ik al zei: Pascals karakter was veel interessanter dan de tijd/ruimte die hij in de film krijgt.
Als ik zijn andere werk niet zou kennen, dan zou ik best kritischer zijn op Scott als regisseur hier. Natuurlijk ziet alles er fantastisch uit, maar dat mag je ook wel verwachten met zo’n budget (en alle CGI-mogelijkheden die 24 jaar later een stuk verder ontwikkeld zijn). Qua production value/set decoration verwacht je eigenlijk ook niet minder. Maar daardoor ben ik mogelijk wel scherper op het verhaal, de dialogen en het acteerwerk. En daarin voel je niet dat het ruim twee decennia heeft geduurd voordat dit tweede deel gemaakt is, als in: zou Scott op z’n vingers getikt zijn door de studio omdat zijn film te lang werd (en miste ik daarom veel ‘aanloopjes’ naar belangrijke beslissingen in de film), of heeft hij zelf gewoon te weinig aandacht aan het scenario besteed? Misschien wel, omdat hij de meeste tijd in het structureel zetten van al het plot heeft gestoken? En eigenlijk wil ik dat ook niet geloven, want nogmaals: Scott is toch nog altijd één van de beste filmauteurs alive…
Final credits
Ik merk overigens nu wel dat ik wat teveel begin te zeuren. Natuurlijk is Gladiator II een geweldige film om in de bioscoop te zien. ‘Probleem’ is echter wel, dat ik gisteravond laat een film zag mij zo bekoorde, dat mijn herinnering aan Gladiator II (die ik eergisteravond zag) eigenlijk té makkelijk sneller en verder naar achteren werd geschoven.
Ondanks dat ik dus zeker wel wat van de impact van Scotts opbouw voelde hoor. Jammer dus dat het verhaal weinig verrassend is, waardoor ik ook best tevergeefs zat te wachten op een onthulling met eenzelfde impact van Crowe’s “Father of a murdered son, husband of a murdered wife…”