The Last Stop in Yuma County (2023)
Ik denk dat er weinig acteurs ‘ongemak’ beter kunnen spelen dan Jim Cummings, in wat voor situatie dan ook. Hier is die situatie een dubbellaagse Mexican standoff in zo’n typische plattelands-diner, waardoor onze protagonist zichzelf in steeds troebeler water brengt…
Cummings is zelf één van de leukere American indie-filmmakers van het laatste decennium (denk Thunder Road, The Wolf of Snow Hollow en The Beta Test), maar lijkt hier ‘enkel’ hoofdrolspeler in het speelfilmdebuut van music video-regisseur en trotse snordrager Francis Galluppi. Al denk ik dus wel, dat Galluppi nogal gebruik heeft mogen maken van (uitvoerend producent) Cummings’ netwerk, aangevuld met een aantal bijrolacteurs die je uit films van onder andere Scorsese, Nichols, Tarantino en de Coen-broers herkent…
Het verhaal
Als het hoofdkarakter (Cummings) in een film geen naam heeft, maar puur als ‘the knife salesman‘ op de aftiteling staat, dan kun je er wel vanuit gaan dat de film méér wil verkopen dan enkel een verhaallijn/plot. Maar deze messenverkoper arriveert – op weg naar z’n dochters verjaardagsfeestje – bij een tankstation in Yuma, zuidwest Arizona (aan de grens met Californië), waar de benzine echter net op is. Rest hem dus niets anders dan wachten op de tankwagen, die over niet al te lange tijd moet komen. Tijd voor koffie met wat lekkers in de bijbehorende diner, waar we vrij organisch worden voorgesteld aan de andere spelers in het stuk (ja, het is bijna een één-set-film).
Het is overigens ergens in de jaren 70 van de vorige eeuw, dus geen last van mobieltjes e.d. Op de radio (dat is op die wegen altijd een lokaal/regionaal station) hoorden we echter wel over een bankoverval, en hoe de overvallers in een groene Pinto met hun buit wegkwamen. Als er even later twee mannen in precies zo’n Pinto arriveren, verwittigt de verkoper direct serveerster Charlotte (Jocelin – Doctor Sleep, Insidious: Chapter 2 – Donahue). Zij probeert direct haar man én sheriff Charlie (Michael – The Bikeriders, Killers of the Flower Moon – Abbott Jr.) te waarschuwen, maar daar steken de overvallers (Nicholas – The Watchmen (tv), I Care a Lot, Dopesick (tv) – Logan en Richard – Barbarian, Vesper, Exterminate All the Brutes (tv), Mandy – Brake) een stokje voor (zie onderstaande still).
Een soort verhulde gijzeling volgt, die al snel uit de hand loopt in een staat (en tijd) waarin het openlijk dragen van wapens gewoon normaal is. Want naast een wat ouder Texaans stel (met Gene – Killers of the Flower Moon, The Hateful Eight, No Country for Old Men – Jones) hadden we ook al gezien hoe er een jong Bonnie & Clyde-wannabe stelletje aanwezig is, en dan komt er ook nog een lokale boer binnen, wiens pick-up een goed gevulde tank heeft.
Zo lijkt de setting volledig gezet en kunnen we ons rustig klaarmaken voor wa…BAM, ineens steekt Charlotte één van de overvallers met een mes en knalt de poep tegen de spreekwoordelijke ventilator, terwijl de zeer oplettende kijker dan ook allang heeft gezien dat de tankwagen waarop ze eigenlijk aan het wachten zijn een paar kilometer eerder in een greppel is beland…
Heerlijke pickle
Zoals ik al zei: weinig tot geen acteurs kunnen ongemak beter spelen dan Cummings. En dan wordt ie hier dus gezet in meerdere netelige situaties. En in deze zogenoemde pickle blijkt zijn moraal net zo troebel als de koffie die geserveerd wordt. Al wil hij zich graag verschuilen achter het zijn van een speelbal van het lot, waarin hij geen verantwoordelijkheid draagt. Uiteindelijk kwam hij daar wat mij betreft niet mee weg, maar het feit dat je hierin als kijker ook op en neer stuitert, dat is natuurlijk waar de film haar kracht aan ontleent. Want de film tast zeker het schemergebied tussen instinct, moraliteit en ‘natuur’ af, waarin het eindshot een duidelijk ‘rustgevende’ helicopterview lijkt te geven. Totdat dit door de laatste twee, drie frames van de film ook weer gerelativeerd wordt. Waardoor mijn conclusie vooral is, dat ‘wij’ als mensheid best wel schattig kunnen dénken dat we superieure dieren zijn, maar dat we dit vooral onszelf hebben wijsgemaakt…
Cast & crew
Ook al heb ik Cummings volgens mij al genoeg geëerd, het feit dat de kortfilm waarop hij z’n debuutfilm mocht maken gewoon gratis op Vimeo te zien is (check die en voel hoe goed hij ongemak weet te vangen), dat toont vooral zijn relaxtheid. Ik volg hem al een tijdje op de socials, en de manier waarop hij zijn onafhankelijke werkwijze – buiten Hollywood om – deelt met andere makers, dat voelt als behoorlijk ego-loos kunstenaarschap. Maar ik vind het gave aan hem – en misschien wel aan alle rollen waarin ik hem gezien heb – dat hij het begrip “cringe” tot kunst lijkt te hebben verweven. Juist doordat hij het weet te koppelen aan kwetsbare menselijkheid werkt het bij mij goed. Misschien wel doordat het een goede ’tegenhanger’ is voor ongemak als gevolg van ‘domheid’, waar ik normaliter lastiger in kan/wil meegaan. Maar als de obstakels waarmee karakers in een film moeten dealen zijn gekoppeld aan die kwetsbaarheid, dan weet je ook dat je met intelligente (of interessante?) makers van doen hebt. En dat voel je bijvoorbeeld ook in de geloofwaardigheid van het acteerwerk, dat hier wel klopt. Beetje zoals in de Honey Bunny-scène in Pulp Fiction, of in de in hetzelfde realm behorende Bad Times at the El Royale. En dan werken zulke ‘Waar ken ik dat hoofd toch van?‘-acteurs erg goed. De op de liefdesbaby van Gary Busey en Boris Becker lijkende Nicholas Logan zul je zeker wel herkennen, net als die mega-karakteristieke kop van Richard Brake (zie still hierboven). Al ‘strijdt’ Brake daar in dezen wel om met Gene Jones, die dus echt in meerdere TOPfilms te zien was.
Gaaf als zulke bekende koppen je debuutfilm opfleuren. Al lijkt Galluppi, die ook het scenario schreef, wel lekker goed in die independent scene te zitten. Zo lijken er meerdere easter eggs in het verhaal verwerkt te zitten, waarbij er één lijkt te verwijzen naar David Koresh en z’n Branch Davidian-Waco-slagveld (de kleinzoon van het oudere stelletje in de film lijkt op Koresh ‘gebaseerd’ te zijn). Maar mogelijk ga ik met zulke trivia iets teveel de details in. Ik bedoel het vooral, dat je aan alles voelt dat The Last Stop in Yuma County gemaakt is door liefhebbers, niet door een enkel aan geld denkende studio…
Final credits
En dat biedt dus een vrijheid die ervoor zorgt dat ik deze film – ruim een half jaar nadat ik een screener zag – nog altijd met een glimlach herinner. En natuurlijk denken filmfreaks bij de naam “Yuma” ook direct aan 3:10 to Yuma en eerdere westerns. Waarmee de film ook wel wat melancholie richting die tijd oproept. Want net als bij eerdergenoemde films uit hetzelfde realm, zul je bij The Last Stop in Yuma County zeker wel wat klassieke western-vibes (en thema’s) voelen…
Yes, ik raad deze film zeker aan. Niet dat je iets wereldschokkends mist als je ‘m niet op Pathé Thuis kijkt, maar ik vond het wel lekker cynisch (of eerlijk?) dat de film lijkt te stellen dat de mens zichzelf vernietigt door die continue wedloop richting geld, roem en dergelijke; juist omdat de ‘natuur’ uiteindelijk wint?