Hearts of Darkness: A Filmmaker’s Apocalypse (1991)

Hearts of Darkness is misschien wel de perfecte documentaire als je wilt weten hoe ‘groots’ het maken van een film kan zijn. Daarvoor heb je natuurlijk wel ’n master filmmaker nodig die bereid is z’n leven en gezond verstand op ’t spel te zetten voor het maken van zijn kunstwerk en iemand die tijdens dat proces alle vrijheid heeft om met een extra camera alles te filmen wat er on & off set gebeurt. Deze twee elementen kwamen samen halverwege de jaren 70 bij het maken van Apocalypse Now, met Francis Ford Coppola als begeesterd filmmaker en z’n vrouw Eleanor die niet alleen met een videocamera, maar stiekem ook met een taperecorder ontzettend veel onbetaalbaar materiaal vastlegde. En doordat ze als zijn vrouw ook nog een extra dieper inzicht in Coppola’s motivaties en psyche had, krijg je als kijker een nog duidelijker beeld van de onverwachte (voor ons, niet voor Coppola zelf) overeenkomsten tussen de hoofdrolspelers in de film en hoofdrolspelers in het filmmaakproces. ON-F*%&NG-MISBAAR dus..!

“…I am making a bad film.“
Vooral de audio-opnames, waarvan Coppola zelf amper wist dat ze gemaakt werden, geven ontzettend veel prijs over de wanhoop die ook bij hem ontstond tijdens de productie. Teksten als “We are all lost; I have no idea where to go with this” en “I tell you from the bottom of my heart that I am making a bad film” staan in vrij schril contrast met de film die hij uiteindelijk afleverde, die niet alleen drie Golden Globes en een Palme d’Or won, maar ook twee Oscars (al gingen de belangrijkste Oscars naar Kramer vs. Kramer).

Onderdompelen
Natuurlijk kan ik gaan vertellen over de geweldige elementen die voorbij komen, maar ik weet zeker dat jij liever in deze documentaire ontdekt hoe onvoorbereid Marlon Brando naar de set kwam, terwijl hij toch een aardig salaris opstreek. Maar denk ook aan het veelvuldige drugsgebruik tijdens de opnames, helikopters die tijdens de opnames ineens ’n écht gevecht in moesten, en ga zo maar door. Het meest interessante dat naar voren komt is echter de persoonlijke trip van Coppola zelf. Hij vergeleek zichzelf uiteindelijk ook met kolonel Kurtz, de man die als ’n soort dictator ’n groep wilden aanvoert in de jungle. En mogelijk dat wij als kijker wel in de voetsporen van kapitein Willard lopen. Om de film écht te begrijpen dien je dan ook zelf op zoek te moeten naar je eigen instincten en de duisternis in jouw hart…

Nee, ik ga geen cynische vergelijkingen maken met hedendaagse ‘filmmakers’ als Michael Bay, Olivier Megaton of Neveldine & Taylor, en hoe zij nog niet eens de modder van de veters mogen likken van een kunstenaar als Francis Ford Coppola. Dat zou politiek ook niet echt correct zijn, of dat zou het uit mijn vingers in elk geval niet worden ;).

Alles voor z’n kunst
Hearts of Darkness: A Filmmaker’s Apocalypse is natuurlijk onmisbaar voor iedereen die serieus bezig is met film, maar ik denk dat iederéén met een interesse in kunst/expressie anderhalf uur lang ontzettend geboeid zal kijken naar iemand die z’n sanity op het spel zette om ’n film te maken. Want naast ’t casten van een 14-jarige Laurence Fishburne, het bijna psychotische gedrag van Dennis Hopper op de set, tyfoons en een 16-daagse shoot die uitliep tot een meer dan 200-daagse shoot, zie je vooral waarom Coppola geen moment kon overwegen om de makkelijke weg te kiezen en te stoppen met ’t project.

En om Coppola’s nog altijd aanwezige passie, lef en durf te tonen is het geweldig opmerkelijk te zien dat hij zich de laatste jaren als ’n soort jonge filmmaker opnieuw lijkt uit te vinden, met films als Youth Without Youth, Tetro en Twixt. Die laatste twee zijn overigens zo onconventioneel/verrassend/anders, dat ze nog altijd geen Nederlandse release hebben gehad..!

IMDb: http://www.imdb.com/title/tt0102015