Straatsterren in Lichtstad (2012)

Straatsterren in Lichtstad vangt de Eindhovense hiphop-scene van de laatste dertig jaar niet alleen op ’n manier dat ik me ontzettend trots voel dat ik inmiddels ook aardig wat historie in die stad heb, maar ik was ook erg verbaasd door het (internationale) succes van de rappers, producers, graffiti artists en breakdancers uit deze nuchtere stad, mogelijk juist omdat het een stad is “waar belangrijke mensen niet zo belangrijk doen“. En omdat hiphop volgens één van de welzijnswerkers, die veel met jongeren werkt om ze van ’t kromme pad af te houden, “…een brede doelgroep de mogelijkheid biedt om hun talent te ontwikkelen“, levert die diversiteit en hoeveelheid aan talent in deze subcultuur ’n documentaire op die de stadsgrenzen makkelijk overschrijdt…

Persoonlijk
Ik kan deze overigens recensie niet schrijven zonder beïnvloed te worden door m’n persoonlijke kennis van de stad en sommige mensen in de documentaire. Altijd ’n issue met recensies natuurlijk, want ’n oordeel over ’n film wordt altijd voor ’n flink deel bepaald door je ervaringen, kennis, mood, et cetera, maar bij Straatsterren in Lichtstad is dit éxtra ’t geval. Niet zo ‘erg’ als ik dat bij Doodslag had (waar ik zelf aan meegewerkt heb), maar ik vind wel dat ik het hier ook moet vermelden.

Pre-street-art
Regisseur Stephan Cornelio Velema, in 2008 afgestudeerd aan de Design Academy Eindhoven, werkte voor Straatsterren in Lichtstad samen met journaliste Mijke Hurkx. Samen geven ze ’n zeer uitgebreid beeld van wat Eindhoven in de laatste dertig jaar voor de Nederlandse (en internationale) hiphop-scene heeft betekent. Al voor de term street art bestond stond Eindhoven bekend als het Europese mekka voor ‘schrijvers’ (graffiti artists). Waar de schrijvers jarenlang over hun schouder moesten kijken of er geen politie aan kwam, daar heeft de gemeente deze kunstvorm inmiddels omarmt, met bijvoorbeeld ’t jaarlijkse Step in the Arena-evenement in de ‘Berenkuil’: de ‘patio’ in een rotonde in de ringweg van Eindhoven.

Back to Planet Rock
Naast het ontstaan van ’n underground-tunnelfeesten-cultuur (o.a. door organisatie Samplism), zien we hoe rapcollectief 24K begin jaren ’90 ’n wereldhit had met We Have No Enemies. Ook dé mijlpaal in de hiphop-revival midden jaren ’90 – het Back to Planet Rock-festival, georganiseerd door DJ Caz in het Eindhovense Beursgebouw – komt ruim aan bod. Ik herinnerde me tijdens de documentaire overigens pas dat ik daar ’toevallig’ (als niet-ingewijde in de hiphop-scene) ook ben geweest. Naast grootheden als Grandmaster Flash en Afrika Bambaataa trad daar ook de Rock Steady Crew op, wat ik me nog aardig herinner. Op bijna ‘nostalgie-oproepende’ TMF-beelden uit die tijd zien we één van de performers vertellen dat hij verbaasd was dat het Europa was dat hiphop veel meer alive hield dan Amerika. De beelden uit de jaren ’90 (en zelfs ’80) die Velema heeft weten te bemachtigen geven de documentaire ’n flinke extra meerwaarde.

Recenter succes
Maar ook meer recent is het succes van de Eindhovense hiphop-scene overduidelijk. Qua breakdance was ik vooral verrast door ’t grote succes van Andre “Drosha” Grekhov en Niek Traa (die als lid van The Ruggeds hoge ogen gooide bij Holland’s Got Talent, maar individueel mogelijk nóg succesvoller is). En rappers als Kempi en Fresku behoeven zelfs bij hiphop-leken als ik weinig introductie. Leuk om te zien hoe Fresku vertelt over z’n band met Eindhoven en hoe hij ooit met ’n rugzak vol blikken bier zichzelf in de scene binnen werkte…

Je zult wel gemerkt hebben dat de documentaire mij aardig verraste, maar ook zeker wel raakte. Daarnaast is ie inhoudelijk ook zeer gedegen en volledig. Al heb ik ook wel ’n licht kritiekpunt, en dat betreft de vorm van de documentaire. Ik denk dat de documentaire nóg aansprekender was geweest als er iets meer voor ’n rode draad was gekozen. Mogelijk in de vorm van ’n presenter of zo, die de kijker dan door de rijke geschiedenis heen loodst. Nu is het een goede opsomming van zeer interessante feiten, maar ik merkte dat zo’n tien minuten voor ’t einde m’n aandacht wel wat afnam. Mogelijk dat ’n iets andere montage, of zo’n rode-draad-MC, dat had kunnen voorkomen. Al eindigt Straatsterren in Lichtstad dan weer erg sterk met de eerdergenoemde uitspraak die precies weergeeft waar Eindhoven voor staat: “Het mooie aan Eindhoven is dat belangrijke mensen niet zo belangrijk doen“.
En mogelijk is dát wel de reden dat de Eindhovense hiphop-scene zich continu is blijven vernieuwen, waardoor er dus al meer dan 30 jaar zeer getalenteerde ‘straatsterren’ uit voortkomen…

IMDb: http://www.imdb.com/title/tt2384654