Silver Linings Playbook (2012)

David O. Russells nieuwste is ’n soort screwballcomedy verpakt als familiedrama over psychi(atri)sche problemen met wederom ’n – in dit geval lichte – link naar sport, en niet alleen daarin herken je The Fighter. Russell lijkt zich namelijk te ontpoppen als de ultieme acteursregisseur, want voor z’n laatste twee films werden maar liefst zeven (!) acteurs genomineerd voor ’n Oscar. Christian Bale en Melissa Leo wonnen ‘m al voor The Fighter en ik verwacht dat Jennifer Lawrence ’n grote kans maakt om nu te gaan winnen.
En wat me vooral opviel was hoe geweldig ik in de film zat, en ook hoe makkelijk ik er weer terug in kwam, nadat ik enkele keren eruit werd gehaald door mensen om me heen. Daarnaast zag ik deze film op Valentijnsdag en kan ik me niet voorstellen dat er dit jaar ’n film uit komt die beter bij deze dag had gepast dan deze. Of het moet Linklaters Before Midnight zijn, maar die verschijnt pas later dit jaar…

Het verhaal
Maar denk hierdoor niet dat het een simpele romantische komedie is, want daarmee doe je de film net zoveel tekort als wanneer je Einstein ’n “slim manneke” zou noemen. Silver Linings Playbook vertelt namelijk het verhaal van twee behoorlijk vernaggelde karakters: Pat en Tiffany. Pat (Bradley Cooper) is een docent met een bipolaire stoornis die net uit een psychiatrisch ziekenhuis is ontslagen (waar hij zat omdat hij de man waar z’n vrouw mee vreemdging in puin heeft geslagen), terwijl Tiffany (Lawrence) het verlies van haar man heeft weg trachten te neuken, wat niet zonder gevolgen was. Pat heeft last van waanbeelden, en waar hij zich bewust is van de waanbeelden uit z’n verleden, heeft ie niet door dat het terug kunnen winnen van z’n inmiddels ex-vrouw een nieuw waanbeeld is. Maar hij gaat wel voor de 100% voor het heroveren van haar liefde, waarbij hij ’n interessante deal weet te maken met Tiffany, die hij ontmoet bij ’n dinertje van z’n beste vriend.

Zowel Tiffany als Pat wonen tijdelijk weer bij beider ouders, waarbij haar ouders vrijwel buiten beeld blijven. De film focust zich namelijk ook op de relatie tussen Pat en zijn ouders, een gezin waar de obsessieve dwangmatigheid van pa (Robert De Niro) eigenlijk al jarenlang een issue is en waarin de krachtige rol van de moeder (Jacki Weaver) zo genuanceerd getoond wordt dat Weavers acteerprestatie bijna niet opvalt. En wat misschien wel tekenend is voor de huidige samenleving is ’t contrast tussen ’t feit dat z’n pa nooit onder behandeling hoefde en ’t gegeven dat nu iedereen met ’n probleem direct ’n label opgeplakt krijgt, maar dat even terzijde…

Toch wat kritiek..?
Meer ga ik niet over het plot vertellen, want dat is ook niet echt verrassend en best ‘klein’. Maar dat is vaker ’n kenmerk van goede films (denk The Shawshank Redemption, The Straight Story en zovele andere). Het scenario verdient overigens wel flink wat credits vanwege de subtiliteit in het tonen van de onderlinge menselijke relaties. En om één of andere reden raken vader-zoon perikelen mij altijd behoorlijk, en zo ook nu weer. Al wordt de film nergens echt zwaar, en daar huist misschien ook de enige lichte kritiek die ik op de film heb: ik voelde het drama in de film net niet hard genoeg…

Lachen tot (of omdat) het pijn doet…
Na het zien van een geweldige behind-the-scenes-reportage op YouTube (kijk deze trouwens wel pas ná de film..!) weet ik hoe persoonlijk het verhaal is geweest, niet alleen voor de schrijver van het originele boek (The Silver Linings Playbook), maar ook voor o.a. Robert De Niro en vooral ook voor regisseur David O. Russell, dus ik verwacht dat de reden voor dit ‘niet voelen’ eerder bij mij ligt dan dat ik ’t ga trachten te verklaren met dat het misschien zó persoonlijk was dat ze daar niet al te diep op in wilden of durfden te gaan. Maar wat waarschijnlijk is: mogelijk heeft Russell bewust voor komedie gekozen, want daar speelt hij wel erg goed mee. Je weet namelijk dat je eigenlijk lacht om iets wat in werkelijkheid erg pijnlijk is, waardoor hij juist kan excelleren in subtiliteit. Het lijkt dus alsof hij het niet al té zwaar wilde brengen, waardoor ik ’t drama wat minder heftig voelde dan ik eigenlijk wilde, maar waar ik eerst nog ’n verklaring hiervoor zocht (bijvoorbeeld dat ik me hier mogelijk (onbewust) wat voor afsloot doordat ik ‘bang’ was dat ’t me anders teveel zou raken), daar begin ik Russells keuze steeds beter te begrijpen.
En het feit dat de film me ’n week later nóg zo bezighoudt toont ook juist hoe krachtig de film en de aangehaalde thematiek is, want bij 95% van de films maak ik me hier helemaal niet druk over…

Acteursregisseur
Ondanks Russells beruchte geschreeuw tegen z’n acteurs op de set lijkt hij daarmee wel ’t beste uit hen te kunnen halen. Dat Bradley Cooper meer kon dan wat hij in The Hangover liet zien wist ik wel, maar toch verbaasde hij me ontzettend. Jennifer Lawrence is pas 22 maar heeft nu al twee Oscarnominaties voor Beste Vrouwelijke Hoofdrol op zak (de andere was voor Winter’s Bone), en ik weet niet of er meer vrouwen zijn die dat kunnen zeggen. Over Jacki Weaver en Robert De Niro heb ik ’t al gehad (fijn om te zien dat De Niro de opgaande lijn van Being Flynn doorzet), maar wat me vooral ook opviel was hoe Russell in de overige bijrollen goede castingkeuzes heeft gemaakt. Zo durft Julia Stiles in Russells handen te laten zien dat ze ook ‘ouder’ wordt. John Ortiz viel eerder al op in Jack Goes Boating, terwijl Shae Whigham er dan wel uit ziet als ’n opgeschoten Bill Paxton, maar hij is hem in mijn ogen qua acteerkwaliteiten al behoorlijk voorbij en is vooral behoorlijk wijs in ’n filmkeuzes. Zo speelde hij vorig jaar bijvoorbeeld al in Take Shelter en This Must Be the Place, maar is hij volgend jaar ook te zien in Scorsese’s The Wolf of Wall Street. De meest opvallende bijrolacteur is echter Chris Tucker, die ik enkel kende van schreeuwerige rollen in The Fifth Element en de Rush Hour-franchise, maar hier weet Russell z’n grote hoeveelheid energie goed te sturen…

Conclusie
Silver Linings Playbook is ’n geweldig fijne en goed gemaakte film die maar liefst acht Oscarnominaties in de wacht sleepte. Net als bij The Fighter heeft Russell wederom z’n acteurs genomineerd weten te krijgen, en nu zelfs in alle vier categorieën, iets wat sinds begin jaren ’80 niet meer gebeurd is..! En als je je acteurs zó weet te laten excelleren, dan moet je wel ’n geweldige regisseur zijn, dus die regienominatie verdient Russell ook zeker. Dat het scenario flink wat credits verdient meldde ik al eerder.
De montage van ’n film valt mij enkel op wanneer die slecht is (zie bv. Jason Stathams Parker), maar ik zag de film met iemand die zich daar professioneel mee bezig houdt, en de montage was het eerste waar hij over begon na afloop, dus die nominatie zal ook wel verdiend zijn. En dat zo’n film dan ook voor beste film wordt genomineerd, dat is eigenlijk best logisch. Zeker als de film gepromoot wordt door Harvey Weinstein, zoals Jennifer Lawrence bij ’t winnen van de Golden Globe treffend meldde…

IMDb: http://www.imdb.com/title/tt1045658