Mud (2012)

Jeff Nichols toont met Mud wederom dat hij één van de beste ‘nieuwe’ Amerikaanse filmmakers is. Na het zeer interessante Shotgun Stories en het geweldige Take Shelter (in mijn top 3 vorig jaar) komt ie nu met een rustig en poëtisch coming-of-age-verhaal over liefde, vrijheid, obsessie, vergeving en opoffering, waarin Matthew McConaughey na o.a. Killer Joe wederom toont dat ie zoveel meer kan dan altijd maar z’n shirt uittrekken. Alhoewel hij dat in Mud ook weer doet. Maar nu met een functionele reden…

Het verhaal
Ellis en Neckbone zijn een jaar of 14 en beste vrienden. Samen gaan ze vaak op pad, ook tegen de wensen van hun ouders of oom in. Als ze met een bootje de grote Mississippi op durven, ontdekken ze op een eiland midden in die immense rivier een boot, hangend in een boom. Zoals het avontuurlijke mannekes betaamt claimen ze dat bootje natuurlijk direct als hun hangout, maar al snel komen ze erachter dat er al iemand ‘woont’. Deze Mud (McConaughey) blijkt ergens voor op de vlucht te zijn, maar dat maakt het avontuur voor de jongens des te groter. Vooral Ellis ziet in Mud een soort voorbeeld waar hij zich aan wil spiegelen, zeker omdat Muds problemen lijken te komen door z’n ongeremde liefde voor ene Juniper (Reese Witherspoon).

Want Ellis tracht zelf ook de eerste stappen in de liefde te zetten en is eigenlijk op zoek naar een voorbeeld in de liefde dat wel werkt. Want z’n ouders (waaronder Sarah – Studio 60 on the Sunset Strip – Paulson in een veel rauwere rol) zijn helemaal niet happy samen, Neckbone’s oom heeft ook geen geluk in de liefde (om het netjes uit te drukken) en z’n eerste vriendinnetje lijkt ook niet zo gek op hem, als hij op haar. Langzaam maar zeker wordt echter duidelijk dat Muds problemen niet zomaar weg zullen gaan, en waar het begon als avontuur, wordt het toch wel steeds gevaarlijker.
Maar zoals het bij goed drama (en liefde) hoort: zonder risico is er ook geen bal aan…

Nichols
Nichols schijnt al meer dan tien jaar aan deze film te werken, maar pas na het succes van Take Shelter (die in Cannes de Grote Prijs won) kon hij genoeg geld bij elkaar sprokkelen om z’n meest ambitieuze film tot nu toe te maken. En ook al lijkt de film – zeker met de aanwezigheid van McConaughey en Witherspoon – zich op een vrij breed publiek te richten, verwacht ik toch dat de rustige en vooral subtiele vertelling niet voor iedereen zal werken. Qua stijl kun je wel overeenkomsten zien met z’n eerdere films, dus als je die net zo geweldig vond als ik, dan zul je ook wel van Mud genieten. Qua thematiek verschillen ze echter behoorlijk, want Shotgun Stories ging eerder over wraak, waar Take Shelter over angst ging. Mud is eigenlijk een nogal stevig liefdesverhaal, en dat raakt mij momenteel ook persoonlijk nogal. Daarnaast voelde ik bij de avontuurlijke tochten van Ellis en Neckbone wel aardig veel jeugdsentiment opkomen. Want ooit stroopten ik en m’n vriendjes ook een natuurgebied af, waar we écht dachten een smokkelaarsboot gevonden te hebben.
En zeker doordat Nichols de omgeving ook zo’n belangrijke rol laat spelen in z’n films, was het – zeker voor mij – heerlijk meegaan op hun pad…

Final credits
Naast de prachtige regie weet Nichols ook het beste uit z’n acteurs te halen. De aanwezigheid van Tye Sheridan als Ellis was ook niet de enige reden dat ik aan Malicks The Tree of Life moest denken, waarin Sheridan één van de kinderen speelt. Maar qua acteerwerk zou McConaughey wel eens een verrassing kunnen zijn bij de Oscars volgend jaar (alhoewel de film misschien al wat te lang uit is in Amerika), wordt Witherspoon eindelijk weer eens lekker rauw gebruikt (denk Freeway), en ondanks dat Michael Shannon in deze film slecht een bijrolletje heeft, valt ie toch weer op. Maar het zijn zeker ook Sheridan en Jacob Lofland (die Neckbone speelt) die herinneringen aan Stand by Me oproepen. En als je kinderen zo goed kunt laten acteren, dan versta je je vak.
En dan biedt Nichols met Mud dus ook nog zo’n prachtig groots verhaal over liefde en de shit waar je voor dat geweldige gevoel graag doorheen gaat. Ik verwacht ‘m zeker in m’n top 10 van het jaar, maar misschien wel in m’n top 5…

IMDb: http://www.imdb.com/title/tt1935179