Chappie (2015)
Een mix van Robocop en Short Circuit, met een (te) klein beetje Moon, en vooral ontzettend veel Die Antwoord. Dat is Chappie, deze nieuwste van Neill – District 9, Elysium – Blomkamp, over een politierobot met een bewustzijn en nogal conflicterende ‘ouders’. Na een begin met een paar ontzettend domme plotelementen ontwikkelt de film zich best interessant, raakte hij me zelfs even best goed, maar liet hij me uiteindelijk toch achter met een gevoel dat er zoveel interessante thema’s enkel worden aangeraakt. Maar daar wordt verder dus te weinig (of juist overduidelijk veel) mee gedaan. Plus dat je eigenlijk naar één grote en gruwelijk dure Die Antwoord-videoclip hebt zitten kijken…
Het verhaal
Johannesburg telt in 2016 dagelijks 300 moorden en gewelddadige overvallen, dus die stad is maar wat blij met de Scouts van Tetravaal, een grote Zuid-Afrikaanse wapenproducent onder leiding van directeur Michelle Bradley (Sigourney Weaver). Grote held binnen het bedrijf is Deon Wilson (Dev – Slumdog Millionaire, The Newsroom – Patel), die de politierobots van kunstmatige intelligentie heeft voorzien. Dit tot grote jaloezie van voormalig SAS-agent Vincent Moore (Hugh Jackman), die vindt dat robots altijd onder directe invloed van een mens moeten blijven opereren. Zijn gigantische ‘Eland’-robot wordt namelijk bediend door middel van één of andere neuro-helm, maar die Eland ziet er zo lomp en grof uit, dat daar helemaal geen ruimte voor is in een stedelijke omgeving.
Ondertussen wil Dean z’n Scouts echter nog een stap menselijker maken, want hij is erin geslaagd om een kunstmatig bewustzijn te creëren. Hiermee wil hij dus een robot creëren die zelf kan leren, om uiteindelijk misschien wel poëzie of zo te kunnen maken. Z’n baas Bradley is daar echter totaal niet in geïnteresseerd, zeker omdat de politiemacht net weer 100 Scouts heeft besteld. Dus gaat Dean in het geheim aan de slag met een afgeschreven Scout, maar dan wordt hij ontvoerd door het criminele trio, bestaande uit Die Antwoord en een Amerikaan. En dat betekent ineens dat Chappie (Sharlto Copley) tot leven komt in de nabijheid van zowel z’n nerderige maker als van een stel criminelen, die in Chappie juist een handige manier zien om een schuld af te kunnen betalen. En dan begint Yo-landi – zowel zij als Ninja worden gewoon bij hun eigen Die Antwoord-naam genoemd – toch wel wat moederlijke gevoelens te krijgen voor deze snel lerende en opgroeiende robot…
Bewustzijn voor dummies
En dan wordt Chappie ineens interessant, maar ook af en toe te simpel voor woorden. Deels omdat Yo-landi en vooral Ninja niet kunnen acteren, maar ook omdat het scenario op sommige momenten echt gewoon te slecht geschreven is. Zo laten de criminelen Dean gewoon vrij om naar huis te gaan vanuit hun verblijfplaats, terwijl één scène eerder het geheim van hun ‘woning’ nog de reden was dat ze wel bereid waren 20 miljoen rand te betalen aan een über-crimineel, omdat deze crimineel ineens wist waar ze woonden. Daarnaast legt Yo-landi bijna letterlijk wat dingen uit over bewustzijn, waarvan bijvoorbeeld Duncan Jones in Moon terecht wist dat dat zaken waren die elke ontwikkelde filmkijker allang weet (of zelf moet ontdekken). Door daar teveel over uit te wijden, perk je het interessante van deze materie juist compleet in, waardoor de film allereerst te risicoloos aanvoelt en mede daarom ook nooit een classic zal worden. Want nadat ik me over die plotproblemen in het begin had heengezet, was m’n hoop daar een beetje op gevestigd: dat het een film zou worden die op spiritueel bewustzijnsvlak me nog lang bij zou blijven.
Volgepropte maar gevaarlijke nerd-utopie?
Maar helaas, dat gaat met Chappie niet gebeuren. Begrijp me niet verkeerd, Chappie is een zeer groots gemaakte spektakelfilm, waarbij ik zelfs af en toe wat plaatsvervangende maar ook misplaatste trots voelde, toen ik dat verbasterde Nederlands (lees: Afrikaans) in zo’n grootse film voorbij zag komen. Maar ik denk dat Blomkamp iets teveel in z’n film heeft willen stoppen. Mogelijk wat beïnvloed door de geweldige Mad Max Fury Road-trailer die ik vóór deze film zag, denk ik dat de film beter was geweest als ie het iets ‘kleiner’ had gehouden, of als hij er wat meer een cult-achtige film van had gemaakt. Nu wil hij volgens mij gewoon teveel, want zoals ik al zei: er zitten genoeg interessante aanknopingspunten in de film. Zoals bijvoorbeeld het feit dat zeker aan het begin nog helemaal niet duidelijk is wie nou uiteindelijk de bad guy in de film wordt: Dean of Vincent. Want het feit dat een wereld die techneuten willen bouwen (hun ‘nerd-utopie’) voor ‘normale’ mensen absoluut geen pretje hoeft te zijn (zie ook dit artikel in The Guardian), dat alleen zou al een gaaf thema voor een complete film zijn.
Final credits
Doordat ik deze film in een ochtendvoorstelling zag (en mogelijk nog ietwat slaperig), liet ik me uiteindelijk toch wel aardig meevoeren hoor. In tegenstelling overigens tot een vriendin van me, want die vond het niet veel. Maar toen ik achteraf de film analyseerde, om er deze recensie van te kunnen schrijven, kwam ik er dus achter dat die ‘wringende’ gevoelens, waar ik me tijdens de film nog aardig overheen kon zetten, op aardig wat stevige kritiek duidt. Niet dat ik er spijt van heb dat ik hem gezien heb, maar zeker door die interessante gedachten die de film zeker wel oproept voelt het toch een beetje als een teleurstelling.
Hoe verdacht veel het einde me ook aan het veel betere District 9 deed denken…