Elvis & Nixon (2016)
Vóór het aantreden van Trump was de ontmoeting tussen Elvis Presley en toenmalige president Richard Nixon – vastgelegd in de nog altijd meest opgevraagde foto in het Amerikaanse nationale archief – waarschijnlijk één van de meest ongeloofwaardige waargebeurde verhalen die ooit in het Witte Huis plaatsvonden. Gelukkig toont regisseuse Liza – Hateship Loveship – Johnson dat ze goed inzicht heeft in de mannelijke psyche en/of onzekerheid, waardoor deze Amazon-productie gelukkig niet al teveel last heeft van het door Trump veroorzaakte ongeloof/cynisme.
Al verwacht ik dat de behoorlijk aparte sfeer in de film voor een flink deel van het publiek mogelijk wat te weird is. Mocht jij daar echter net zo goed/snel aan wennen als ik, dan verwacht ik dat jij ook wel zult genieten van deze toch nog altijd gruwelijk opvallende ontmoeting tussen two of America’s greatest recording artists (aldus de tagline)…
Het verhaal
Het is ergens rond december 1970 als Elvis Presley (Michael Shannon!!!!!) tv zit te kijken en on the spot beslist dat hij het drugsprobleem in Amerika op wil lossen. Hij stelt zich voor dat ie dat het beste kan doen door als speciale undercover-agent de drugswereld in te duiken, en na het zien van een speech van Nixon (Kevin Spacey!!!) over de gevaren van drugs (een jaar later zou Nixon de inmiddels gefaalde/falende “war on drugs” starten) weet hij wat te doen: Nixon ontmoeten, hem overtuigen van z’n ambitie en dan één of andere sheriff-badge krijgen om aan de slag te gaan. Zo bedacht, zo opgeschreven op een paar servetjes, zo afgegeven bij het Witte Huis en zo gedaan, toch? Als in: hij is toch Elvis Presley, op dat moment de grootste ster ter wereld..?
Gelijktijdig zien we ook de andere kant van het verhaal, die van een norse Nixon die keihard door z’n PR-mensen overtuigd moet worden dat een ontmoeting met zo’n populaire artiest misschien wel goed is voor het beeld dat het publiek van hem heeft. Net als Elvis’ verhaal wordt ook dit grotendeels vertelt door de ogen van mensen dicht in de buurt, want uit hun ooggetuigenverslagen is het scenario voor deze ook opvallend ‘snelle’ film gedestilleerd. Maar waar Nixon, als machtigste man op aarde, denkt dat zo’n gesprek wel even volgens zijn voorwaarden afgehandeld kan worden, daar voel je direct hoe natuurlijk Elvis alle regie overneemt in elke ruimte waar hij binnen komt. Dus ook in dat ovale kantoor…
Heerlijk weirde balans
En dat levert talloze hilarische scènes op, die vanwege het vrij verfijnde inzicht in alfamannetjesgedrag erg goed werken. Dat dat gedrag voor Elvis veel meer een tweede natuur was dan voor Nixon, dat zal geen verrassing zijn. Maar hoe hard alle assistenten ook moeite doen om de mannen vooraf in te lichten over de gevoeligheden bij de ander, zodra de ontmoeting plaatsvindt, toont regisseuse Johnson iets wat ik niet zo ‘puur’/duidelijk in beeld gezien heb sinds het veel te weinig geziene The End of the Tour: mannelijke onzekerheid. En daarmee geeft Elvis & Nixon een – voor mij althans – verrassend en verdiepend inzicht in wie toch vooral Elvis Presley was. Ook al is het scenario dus gebaseerd op ’tweedehands’ bronnen, die mogelijk ook aardig onder de indruk waren van het charisma van – wederom – vooral Elvis. Elvis’ ex Priscilla onthulde later in haar memoires namelijk dat Elvis die speciale positie vooral wilde om vrijelijk met allerlei soorten drugs landsgrenzen te kunnen passeren…
Cast & crew
Zowel Shannon als Spacey lijken totaal niet op de karakters die ze spelen. Toch viel mij dat na een paar minuten al niet meer op; juist doordat ze weinig moeite doen om er echt op te lijken en zich vooral op hun persoonlijkheden focussen. En dan lijkt die Elvis een best raar karakter te zijn geweest, behoorlijk wereldvreemd en alles, of toch niet? Shannon switcht goed tussen iemand die echt inzicht in onze psyche lijkt te hebben en iemand die door z’n faam een totaal ander beeld van de ‘bewerkelijkheid van de maatschappij’ heeft als wij, gewone stervelingen. En daarmee toont Shannon wederom misschien wel de beste acteur van zijn generatie te zijn, na prachtige rollen in even prachtige films als Nocturnal Animals, Loving, Midnight Special, 99 Homes, The Iceman, Mud en Take Shelter, terwijl hij in die periode ook nog kwam opdraven in commerciële producties als The Night Before en Batman v Superman: Dawn of Justice. En dan heb ik dus ook nog enkel zijn bekendste films van de laatste vijf jaar genoemd. Spacey krijgt daarnaast het bijna onmogelijke voor elkaar: het aimabel maken van Richard – “I’m not a crook!” – Nixon. Dat hij daarin slaagt zou je kunnen koppelen aan z’n rol in House of Cards, maar hier moet ie toch wel iets meer finesse in z’n acteren steken, if you ask me.
Het schrijversteam, bestaande uit Cary Elwes, Joey Sagal en diens ex-vrouw Hanala Sagal, valt behoorlijk op. Elwes herken je waarschijnlijk vooral van z’n hoofdrol in Robin Hood: Men in Tights. Heeft hij z’n hele carrière niet gehangen tussen een serieus acteur en iemand die er te ‘guitig’ en/of drollerig uit zag om ooit écht serieus genomen te worden? Joey Sagal probeerde het ook ooit als acteur, maar draafde vooral op in B-films als Pamela Andersons Barb Wire. Terwijl hij toch ooit les kreeg met ondere andere Sean Penn, Nicolas Cage en Laura Dern. Daarnaast is hij de broer van Katey – Peggy Bundy in Married With Children – Sagal en schijnbaar al z’n hele leven Elvis-fan, wat mogelijk komt doordat z’n pa ooit een Elvis-film regisseerde? Joey’s ex-vrouw Hanala (die dus nog wel altijd zijn achternaam gebruikt) schijnt op YouTube nogal wat volgers te hebben, maar op scenariovlak kon ik weinig ‘goeds’ ontdekken in haar filmografie. Wel speelde ze ooit – naast hoofdrolspeler Elwes – een rolletje in eerdergenoemde Men in Tights, dus mogelijk is het één grote vriendenclub geweest (die via via aan dit opvallende verhaal gewezen werd)?
Regisseuse Liza Johnsons vorige film, Hateship Loveship, was een erg mooie film over een ontzettend wanhopige en/of vergevingsgezinde vrouw, met Kristen Wiig in een mooie kwetsbare hoofdrol. In die film zit nog veel kleiner en verfijnder acteerwerk, maar die kwaliteiten zet ze in Elvis & Nixon ook erg goed in, juist in het portretteren van twee nogal ‘bombastische’ mannen, en mogelijk blijft deze film behoorlijk wel zo lang en goed hangen. Naast het feit dat het ook gewoon een vet moment uit de ‘recente’ geschiedenis wis waar het achtergrondverhaal sowieso al best interessant bij is natuurlijk…
Final credits
Ik verwachtte overigens niet dat deze film uit 2016 nog een release zou krijgen hier, juist omdat ie in veel landen al meer dan een jaar geleden in de bioscoop te zien was. En waar ik normaliter dus wat achterdochtig wordt van zoiets – Elvis overleed gisteren precies 40 jaar geleden! – daar ‘vergeef’ ik ze dat hier makkelijk. Misschien ook wel omdat ik stiekem al m’n hele leven fan van Elvis ben hoor ;).
Daarom is het enige dat ik lichtjes jammer aan deze film vind: er is geen enkel Elvis-nummer op de soundtrack te horen. Naar de reden kan ik wel gaan gokken, maar daar schiet natuurlijk niemand wat op. Waar je mogelijk wel wat mee op schiet, zeker als je geïnteresseerd bent in de psyche van mensen/mannen, en dan in het bijzonder van invloedrijke mensen als Nixon en Elvis, dat is met het kijken van deze film. Vooral die scène over wat faam met je doet en hoe dat uiteindelijk pas echt duidelijk wordt in hun ontmoeting, dat alleen is een viewing van deze film al waard. Maar geniet ook zeker van het plezier dat vooral Shannon gehad móet hebben in het spelen van z’n rol…