Sorry to Bother You (2017)
Met Forest Whitaker in z’n meest opvallende bijrol ooit, Tessa – Creed, Annihilation, Westworld – Thompson in een mooi feministische bijrol en ‘eindelijk’ een hoofdrol en/of erkenning voor Lakeith – Atlanta, Get Out – Stanfield is Sorry to Bother You niet alleen één van de beste maatschappijkritische zwarte komedies van het jaar – gemaakt door een nogal verrassend regisseur – maar uiteindelijk ook zo heerlijk ‘cult’, dat ik direct na afloop “Get Out meets Tusk, met een vleugje Downsizing, The Wolf of Wall Street en BlackKklansman” typte. Gelukkig vliegt deze film lang niet zo de bocht uit als Kevin Smiths’ marihuana-doordrenkte Tusk, maar de satire in deze film is wel zóver doorgevoerd dat je het ook makkelijk af kunt doen als ‘quatsch’, maar volgens mij zorgt die meest ‘verre’ stap er ook voor dat je je stiekem juist mee laat voeren in een verhaal, dat in z’n generieke vorm mogelijk wat te saai zou zijn geweest voor het ‘grote’ publiek (wat weer thematisch is verwerkt in de film).
Haha, da’s best veel informatie, maar wat je eigenlijk enkel hoeft te onthouden: Sorry to Bother You is geweldig, zeker als je van apart maar scherp hedendaags topvermaak houdt dat ook mag ‘schuren’…
Het verhaal
Cash (Stanfield) woont met z’n vriendin Detroit (Thomspon) in de garage van z’n oom (Terry – Brooklyn Nine-Nine – Crews). Detroit maakt zich sterk voor gelijke rechten (voor zowel arbeiders, Afro-Amerikanen als vrouwen), maar Cash denkt vooral aan z’n schulden en het betalen van de rekeningen. Hij neemt dan ook gewillig een nogal makkelijk aangeboden baantje als telemarketeer bij RegalView aan, maar telefonische verkoop gaat hem niet echt makkelijk af. Gelukkig is daar een oude collega (good ol’ Danny – Lethal Weapon – Glover!) die hem de tip geeft z’n “white voice” te gebruiken, en na wat oefening lukt dat Cash zo geweldig, dat ik zojuist op IMDb nog moest ontdekken dat deze witte stem dus door acteur David Cross is ingesproken, niet door Stanfield zelf.
Doordat z’n beste collega’s/vrienden en vriendin zich juist richten op het verenigen van de werknemers om hun rechten te kunnen opeisen, wordt Cash juist lichtelijk verscheurd, want met z’n witte stem staat hij ineens op het punt een ‘Power Caller‘ te worden, en dat biedt een luxe die door veel Amerikanen (en MTV) als ultieme levensdoel wordt gezien. Terwijl hij aan de ene kant z’n vrienden dus wil steunen bij de ‘goede zaak’, wordt hij aan de andere kant keihard verleid toe te treden tot de inner circle van de baas van WorryFree; een soort Solvent Green-producerende conglomeraat met teveel macht. Deze Steve Lift (Armie – Call Me by Your Name, The Social Network – Hammer) probeert hem te overtuigen vól in te zetten op z’n baan als superverkoper, maar dan doet Cash een zó opmerkelijke ontdekking, dat menig broek doet afzakken…
Absurd scherp
Yes, en exact hoe deze ‘ontdekking’ goedgepraat wordt door hyperkapitalist Lift, daarin zit een ongekend stevige aanklacht tegen alles wat maar riekt naar neoliberalisme. Want uiteindelijk wordt Cash’ onthulling enkel beoordeeld op de commerciële waarde ervan: de inhoud, moraliteit en ‘waarde van de waarheid’ is totaal verdwenen in de in deze film geschetste wereld. En juist daarom wordt de satire enorm ver doorgevoerd; om ‘goedpraters’ van ons destructieve hyperkapitalisme niet direct voer voor commentaar te geven. Maar zoals ik in de intro al typte: ik denk ook dat dit een juiste keuze is, omdat je hierdoor makkelijker meegevoerd zult willen worden. Daarnaast hebben de makers sterk inleefbare motivaties gekozen (al denk ik niet dat de makers hier echt voor kozen, maar dat ze vooral niet om hun eigen gevoel voor urgentie heen konden) en kun je uiteindelijk niet aan de zeer kritische boodschap ontspannen. Een boodschap, die in een ‘gewone’ film mogelijk te snel tot afhakers had geleid. Hier werkt dit echter perfect. Ik keek Sorry to Bother You namelijk aardig vermoeid, waarbij ik vooraf zelfs twijfelde of het wel slim was om te gaan kijken, maar vanaf het begin wist ik het al: dit zou apart gaan worden. Ik sloot m’n aantekening hierover zelfs af met “…maar damn: hahaha,” waarmee ik je graag lichtelijk voorbereid op het feit dat “apart” nogal een eufemisme is in dezen…
Crew & cast
Het acteerwerk is deze film bovengemiddeld goed, iets wat natuurlijk voor een groot deel de verdienste van de acteurs zelf is. Maar je begrijpt mijn verbazing toen ik erachter kwam dat deze film dus geregisseerd is door rapper Boots Riley. Het verhaal is ook gezet in z’n hometown Oakland, en hoe politiek geëngageerd Boots Riley (ook in z’n rapteksten) ook is, deze film is dus mogelijk nog raarder dan dat ie maatschappijkritisch is. Al sluiten die twee zaken elkaar natuurlijk totaal niet uit, en ik hoop hierboven geïnsinueerd te hebben dat deze zaken elkaar hier juist versterken. Crewtechnisch haalt de cameraman ook aardig wat aparte moves uit – zeker in het tonen van de gevoerde telefoongesprekken – maar gelukkig overdrijft de film niet in het jou van je sokken trachten te blazen met dit soort bewegingen.
Ik vind Lakeith Stanfield één van de meest relaxte/coole acteurs van dit moment. Mogelijk komt dat door z’n fijne rol in de TV-serie Atlanta (van de zoon van Danny Glover, die dan weer in deze film te zien is), waarin hij z’n ‘laidbackness‘ laat ogen als drollerigheid, maar wat de ‘ruststand’ blijkt van een zeer scherp observator. En die sfeer van een soort ‘visionair blower’ nam hij mee naar Sorry to Bother You, al laat ie zich hier iets makkelijker overdonderen/verleiden. Armie Hammer heeft zelf regie-plannen, en het kijken hoe een andere debuterend regisseur z’n eerste film maakt, dat leek hem wel een goede leerschool. Vandaar dat hij ook in dit aparte project dook. Verder viel mij – als nog altijd fervent The Walking Dead-kijker – natuurlijk Steven Yeun op, die sinds z’n über-onfortuinlijke dood in die serie natuurlijk ook gewoon wil blijven werken. Tessa Thompson begint mij wel steeds beter te verbazen. Haar karakter is sterk neergezet en ook goed doorgevoerd in haar kleding en bijvoorbeeld ‘oorbellen’. En dit lijkt ‘close to home’ te raken, want ik zag haar nog nooit zo goed ‘aanwezig’ (wat wel weer goed past bij hoe ze natuurlijk ook continu in Cash’ hoofd aanwezig is).
Final credits
Sorry to Bother You zou zowel in 2018 als dit jaar makkelijk in m’n top 10, mogelijk zelfs in m’n top 5 van het jaar komen. Juist doordat ie zo verrast met meerdere snoeiharde bochten, waar níet uit gevlogen wordt, zeker ook vanwege het goede acteerwerk, maar vooral vanwege de sterk maatschappijkritische boodschap, en hoe hier ook nog weer een extra laag overheen gegooid wordt. Geweldig om te zien hoe een mij vrij onbekende rapper ineens een overstap maakt en een heerlijk weird verhaal schrijft, en dat dan zo weet te verfilmen, dat hij dus één van de scherpste films van het jaar aflevert.
Ondanks of dankzij die gruwelijke quatsch dus..!!