Schemer (2010)
Afgelopen dinsdag was er dus schijnbaar een film in de sneak die Pathé helemaal niet wil gaan draaien, omdat ze bang zijn dat Nederlandse films het niet goed zouden doen. Beetje raar, en ook jammer, want Schemer valt in elk geval behoorlijk op in het rijtje Nederlandse films van de afgelopen jaren. En dat is grotendeels positief bedoeld…
Schemer vertelt het verhaal over de moord op Maja Braderic in de buurt van Nijmegen in 2003. Het verhaal haalde toen (natuurlijk) de voorpagina’s, maar was mede luguber/intrigerend omdat ze vermoord bleek door het vriendengroepje waar ze toe behoorde. Daarnaast is er nooit echt een verklaring/motief aan het licht gekomen, en dat is natuurlijk iets wat wij als ‘mensen’ vaak lastig te verkroppen vinden. Want zo’n verklaring hebben we juist nodig om afstand te nemen, zo van: “Ja, maar dat kwam omdat ze alle huisdieren van haar vrienden had opgeknoopt“, dus dan kun je het wegschuiven als: “Eigen schuld, dikke b…“. Maar dat was hier dus niet mogelijk.
Dat was voer voor een interessante film, moet ook regisseur Hanro Smitsman gedacht hebben. Hij maakte eerder al indruk met Skin, en maakte ook het treinkapersdrama De Punt, die ik nu dus wél ga kijken… Z’n films gaan over de verhalen achter krantenkoppen, en wil hij genuanceerde verhalen vertellen waarin alle betrokkenen belicht worden. Dat gebeurt in Schemer ook, en dat maakt de film ook qua structuur interessant. Niet dat we het introduceren van afzonderlijke karakters en het maken van tijdsprongen niet al kennen van Pulp Fiction, Mystery Train en ook wel Rashomon, maar Smitsman gebruikt het hier ook verhaaltechnisch functioneel. Want zo kom je erachter dat het meisje zelf (in de film Jessie geheten) helemaal niet door heeft dat er bij haar vrienden steeds meer spanning ontstaat, waaruit de gruweldaad heeft kunnen ontstaan. Een onschuldige ‘sneer’ naar een vriendin komt dan heel anders over…
Okay, ik moet opletten dat ik niet teveel zeg. Ik las een paar dagen voordat ik de film zag een interview met Smitsman in de Filmkrant, en dacht meteen: “Hey, dat zou wel eens interessant kunnen zijn“. Een filmmaker die niet voor de makkelijke weg gaat, wil aantonen dat geweld helemaal niet zo ver van ons af staat als dat we denken/willen, en aantoont dat geweld uit ieder mens voort kan komen. Ik moest natuurlijk meteen denken aan het tweede segment van Voorbijgangers (genaamd Laura/Lief), dat ook gaat over waar het ‘kwaad’ juist kan ontstaan. Maar ook daar ga ik verder niet al teveel vertellen natuurlijk ;).
Naast de 
interessante manier van vertellen en het kiezen voor de moeilijkere weg bevat Schemer ook een paar acteurs die de toekomst van de Nederlandse cinema in de volgende decennia wel deels zullen kleuren. Matthijs van de Sande Bakhuyzen en Robert de Hoog laten zien erg veel talent te hebben, en Gaite Jansen is hier in elk geval beter dan in die ene aflevering van In Therapie die ik zag. Van Melody Klaver had ik na Oorlogswinter wel iets meer verwacht, als ik eerlijk ben. En dan bestaat het groepje verder nog uit Gerson Oratmangoen en Roos Netjes, en vooral die laatste doet haar achternaam eer aan, want ze speelt dat nette naïeve muurbloempje zo goed dat ik me afvraag of ze zo’n begenadigd actrice is, of dat ze zelf een beetje een ‘deuske’ is, en gewoon zichzelf speelt. Ik weet overigens niet of Gerson z’n achternaam eer aandoet, want Google taalhulpmiddelen kan niks met “Oratmangoen” ;).
Ja, ik was wel aardig verrast door Schemer. Hij blijft ook behoorlijk goed hangen…