Widows (2018)
Vijf jaar na het prachtige 12 Years a Slave komt Steve – Shame, Hunger – McQueen nu met z’n eerste meer Hollywood-genrefilm, en ook daarin toont ie z’n klasse. Widows is een lekkere spannende thriller, qua sfeer een beetje zoals Ben Afflecks The Town, maar dan met mooi gedetailleerde (en ook vrouwelijke) motieven, waarin raciale en politieke thema’s ook een belangrijke rol spelen. In een interview vertelde McQueen dat hij een belangrijke film wilde maken voor een wat groter publiek, gebaseerd op een veel-indruk-op-hem-als-zwarte-tiener-in-Londen-makende BBC-miniserie uit de jaren 80. Qua scherpte zit alles er zeker wel in, maar misschien wel wat teveel? Toen ik las wat McQueen namelijk wilde bereiken met z’n film, toen dacht ik direct: “Maar op dat vlak is Killing Them Softly toch veel beter!?” Maar ja, die Brad Pitt-film uit 2012 – een vlijmscherpe metafoor voor Wall Street – was daardoor ook een stuk minder toegankelijk dan deze ambitieuze drama-misdaad-thriller. Waarin overigens wel wat plot-problemen lijken te zitten…
Het verhaal
Veronica (Viola Davis) is getrouwd met crimineel Harry Rawlings (Liam Neeson), en in de eerste scènes zien we niet alleen hun veelvuldig geconsumeerde liefde, maar ook hoe deze Harry met z’n team overvallers uiteindelijk niet aan de dood weten te ontsnappen. Het gevolg blijkt wel al uit de titel, want als crimineel-annex-wethouder-wannabe Jamal Manning (Brian Tyree – ‘Paper Boi’ in Atlanta – Henry) Veronica een bezoekje brengt en vertelt dat ze hem nu twee miljoen schuldig is (die Harry van hem gejat heeft), besluit Veronica de weduwen van de andere criminelen op te zoeken, om gezamenlijk het geld bij elkaar zien te gaan krijgen. Gelukkig heeft Harry z’n notitieboekje voor haar achtergelaten, met daarin plannen voor een kraak/overval die hij schijnbaar nog wilde gaan zetten (volgens mij begon hiermee eerdergenoemde ‘plot-probleem’ al).
Samen met Linda (Michelle – Girlfight, Fast & Furious – Rodriguez) en Alice (Elizabeth – The Man from U.N.C.L.E., Guardians of the Galaxy Vol. 2 – Debicki) worden de plannen heter en verder gesmeden, maar ondertussen krijgen we als kijker ook aardig wat mee over de wethoudersverkiezingen die eraan zitten te komen. Het verhaal speelt zich namelijk af in de 18th Ward van Chicago, waar de witte Ierse familie Mulligan al zo’n 60 jaar de wethouder levert. Zoon Jack (Colin Farrell) wil die functie graag overnemen van z’n pa Tom (Robert Duvall), maar aangezien dit gebied voor het overgrote deel bestaat uit zwarte inwoners, lijkt Manning ook een best goede kans te maken. Dat hij daarvoor de hulp van z’n nietsontziende broer Jatemme (een gruwelijk schofterige Daniel – Get Out – Kaluuya) meermalen nodig heeft, toont enkel hoe hun link met criminaliteit iets minder gecamoufleerd wordt dan die van de Mulligans. En daarin zit de meest pijnlijke scherpte van deze film…
Gecompromitteerd?
Nu gebruik ik bovenstaand woord niet 100% juist, maar ergens wil ik een link maken tussen hoe vuil politiek gespeeld wordt, maar ook hoe McQueen in mijn iets teveel thema’s in één film dacht te willen stoppen, en dat hij daardoor dus ook wat compromissen heeft moeten sluiten. En volgens mij ook op plot-gebied, want – SPOILER ALERT – was die twist niet een klein beetje lame? En als je dan na gaat denken over waarom Harry zijn notitieblokje zo duidelijk achterliet voor haar: was hij initieel zelf van plan om de Mulligans te gaan beroven, of wilde hij dat het boekje – via Veronica, zoals letterlijk ook door hem wordt gezegd – in handen van de Mannings zou vallen? Met de intentie dat zij dan de Mulligans zouden gaan beroven (leek Jack daarom de dood van z’n vader te voorspellen?)? Maar waarom, om welke reden, en was dat plan dan niet van veel te veel oncontroleerbare variabelen afhankelijk..? Mis ik hier totaal iets – graag jouw visie in de comments hieronder – of is dit een fout die in zo’n goede film eigenlijk écht niet mag? – EINDE SPOILER ALERT
Qua politieke scherpte is er een duidelijke parallel te trekken tussen de Mulligan-familie en de Republikeinse Partij in Amerika. De Ierse familie voelt namelijk aan alles wel aan dat hun greep op de gemeenschap tanende is, en ze proberen met alle macht verkiezingen te manipuleren. Bijvoorbeeld door de grenzen van gemeenschappen te verschuiven (a.k.a. “gerrymandering“), of gewoon door bijna openlijke corruptie. Alles om toch nog langer aan de macht te kunnen blijven. En ergens krijg ik steeds meer het gevoel, dat de toenemende polarisatie en agressie in de (niet alleen Amerikaanse) samenleving het gevolg is van een soort ‘paniek’, dat de heersende ‘oude witte mannen’ (nog een paar decennia en ik ben dat zelf ook overigens) onbewust wel aanvoelen dat deze macht ten einde loopt. En dat daardoor een erg felle tegenreactie is ontstaan, die een mentaal nogal gehinderd persoon als Donald T. aan de macht kon laten komen. In dit licht is het overigens ook interessant te vermelden dat McQueen zeker ook The Godfather in gedachte had, over machtsfamilies die niet schuwen om geweld te gebruiken. Toen ik dat echter las, dacht ik ook direct: “Tja, ook op dat vlak is er de afgelopen jaren een betere, maar wel minder mainstream-film gemaakt, namelijk A Most Violent Year.”
Cast & crew
Overigens ben ik mede zo kritisch omdat er ook juist zoveel klasse van het scherm druipt hoor. Qua acteren is Viola Davis namelijk een shoe in voor een Oscarnominatie, want wat een powerhouse-actrice is zij hier zeg. Debicki verraste me overigens nog meer dan Rodriguez, waarvan ik wel wist dat ze meer kon dan enkel stoer kijken en autoracen, waarmee ze door de F&F-franchise natuurlijk bekend werd. Ergens vond ik het wel jammer dat Jacki – Animal Kingdom – Weaver geen grotere rol had, want als moeder van Alice (Debicki) stelt ze haar dochter niet alleen voor dat een nogal high class-prostituee-baan mogelijk haar beste optie is, maar die scène waarin ze haar dochter een klap geeft en direct daarna ook weer ‘moeder’ is, die was best geweldig. Cynthia Erivo zong en speelde in Bad Times at the El Royale al de pannen van het dak, en hier toont ze ineens dat ze actie-rollen ook met gemak aan kan. Qua mannelijke acteurs blijft Robert Duvall natuurlijk een koning, maar hoe hij hier een oude strijder met behoorlijk racistische ondertoon speelt: damn! Colin Farrell lijkt niet echt uitgedaagd te worden in deze rol (kan ook een compliment zijn, dat het zo natuurlijk/makkelijk lijkt te gaan). Hij speelt z’n beste scène overigens ook zonder echt in beeld te zijn. De film bevat namelijk één lang (en geweldig!) auto-tracking-shot waarin van het slechtere gedeelte van de buurt overgegaan wordt in het betere gedeelte, waarin Farrell onzichtbaar ín de auto een erg goede dialoogscène speelt. Brian Tyree Henry begint wel goed en hard door te breken (en terecht!), terwijl Kaluuya zo’n kwaadmakende bad guy neerzet, dat ik z’n karakter een best gruwelijke dood toewenste.
McQueen paste het verhaal van Lynda La Plante overigens zelf aan voor het witte doek, waarbij hij hulp kreeg van Gillian Flynn. Flynn maakte een paar jaar geleden furore met Gone Girl, maar ik vind haar scenariowerk voor de TV-serie Sharp Objects minstens zo goed. Wat je hier in elk geval krijgt zijn zeer goede dialogen, maar ook een vrouwelijk perspectief, dat best een verademing is in een genre waarin normaliter testosteron welig tiert…
Final credits
Ja, ondanks dat ik de twist dus wat flauw vond, verandert dat niks aan hoe scherp de film op onder andere politiek vlak is hoor. Toch weet ik niet zeker of McQueen niet teveel wilde met deze film, al moet ik ook direct toegeven dat ik nu misschien extra kritisch ben doordat hij tot nu toe volgens mij enkel nog meesterwerken heeft gemaakt. Hier mikt hij dus op een veel breder publiek, en voor een mainstream-film is deze sowieso al bovengemiddeld goed. Maar verwacht niet de impact van één van z’n vorige films…