Blindspotting (2018)
Toevalligerwijs geheel in lijn met het identiteitsvraagstuk in deze indrukwekkend sterke film, veranderde mijn oordeel, toen ik erachter kwam dat de makers helemaal geen jonge nieuwe makers waren. Ze hebben zelfs al een Tony én een Grammy Award gewonnen. Natuurlijk zou dat niets uit moeten maken inzake hoe goed de film is, maar toen had het beeld zich al in mijn hoofd gevormd, dat dit een soort van debuutfilm was. En dus was mijn initiële indruk: “WAUW!“. De film gaat namelijk over heftige onderwerpen waar zwarte Amerikanen mee kampen – politiegeweld, geïnstitutionaliseerd racisme, vooroordelen, de gentrificatie van Oakland en een f’d up proeftijdsysteem – naast die debiele wapenwetten en eerdergenoemde identiteit, iets dat natuurlijk alle Amerikanen raakt.
Wat in elk geval zeker is: houd je van rap en/of spoken word, dan ga jij deze strakke en ietwat theatrale film heel vet vinden…
Het verhaal
Colin (Daveed Diggs) hoort in de openingsscène dat hij voorwaardelijk vrijgelaten wordt, maar dus wel een jaar proeftijd krijgt. In dat jaar mag hij op geen enkele manier met de politie in aanraking komen, dient hij om klokslag 23:00u in het halfway house te zijn, en daar ook z’n huishoudelijke taken uit te voeren. Een baan wordt ook zeer op prijs gesteld, dus dat hij bij het verhuisbedrijf werkt met z’n beste maat Miles (Rafael Casal), waar z’n ex (?) het office management regelt, dat is natuurlijk een goed teken. Maar het ligt allemaal wel wat ingewikkelder, want in één van de eerste scènes zien we ook hoe de nogal getto Miles een pistool aanschaft bij één van de lokale bevriende gangsters.
Na die opening zijn we namelijk naar dag 363 van de proeftijd gesprongen, dus we volgen de laatste drie dagen van Colins ‘onvrije vrijheid’. Gezien worden met illegale wapens en blowende maten is dus niet zo slim, dus je voelt als kijker direct de spanning al. Zeker als je merkt dat Colin er een sport van heeft gemaakt om net voor 23:00u in z’n tijdelijke woonhuis aanwezig te zijn. Maar dan ziet hij – terwijl hij netjes voor een stoplicht staat te wachten – midden op straat een zwarte man in de rug geschoten worden. Door een politieagent, die daarna Colin recht in z’n ogen aankijkt. Als het stoplicht op groen springt, maant een andere toegesnelde agent dat Colin met z’n vrachtwagen doorrijdt. Maar zo makkelijk lijkt Colin er niet mee weg te komen, mede ook omdat z’n doodgeschoten stadgenoot hem in z’n nachtmerries op komt zoeken…
Ont-zien en zelfbewustzijn
Ergens past mijn ‘nieuwe twijfel’ over deze film – nu ik weet dat de twee hoofdrolspelers grote rollen speelden in de hit-musical Hamilton (van Lin-Manuel Miranda) – best goed bij de mooie titelverklaring. Kan ik deze film nu nog wel anders zien, dan als die imponerende tour de force van twee vrienden, worstelend met hun identiteit, veranderende stad en die alom aanwezige kloteangst waarmee zwarte Amerikanen móeten leven? In de film wordt aan deze titelverklaring overigens een veel mooiere situatie/thema gekoppeld. Ik heb de ‘luxe’ om me druk te maken over mijn oordeel over deze film, in de film zelf gaat het om vooroordelen. Hoe Colin door iedereen wordt gezien als een veroordeeld crimineel, terwijl hij zoveel meer is (en die veroordeling uiteindelijk ook erg onrechtvaardig aanvoelt). Maar ook hoe Miles door veel zwarte Oaklanders wordt gezien als wannabe street new Oakland hipster, terwijl hij juist z’n hele leven lang al bevriend is met Colin, juist omdat ze in dezelfde wijk opgroeiden en elkaar in alles hielpen. Zijn “Loyalty is tricky man!”-quote is slechts één van de vele mooie zelfbewuste teksten in deze film. Veelal uitgesproken in een soort ‘oefen-raps’ tussen vrienden of in droomsequenties, wat uiteindelijk culmineert in een geweldige eind-spit, die ik nog eens terug wil kijken om te zien hoe scherp deze tekst is. Al schiet nu ook weer direct door mijn hoofd: zo’n eindtekst is iets wat de makers waarschijnlijk/natuurlijk erg goed kennen uit de theaterwereld. Niet dat ie inhoudelijk daardoor minder indrukwekkend is, maar ik voel me nu lichtelijk verblind worden door m’n theatrale musical-antipathie.
Cast & crew
Daveed Diggs speelt z’n rol overigens erg goed. Die mix van onmacht, hoop en angst in z’n blik staat goed in m’n geheugen gegrift. Daarnaast geeft z’n haar hem een nog groter bereik, en dat bedoel ik minder oppervlakkig dan het klinkt. Nu won hij dus ook al een Grammy én een Tony voor z’n rol als Thomas Jefferson in Hamilton. Binnenkort is hij ook te zien, als tegenspeler van Jake Gyllenhaal, in Dan – Nightcrawler – Gilroy’s Velvet Buzzsaw. Rafael Casal is niet enkel een collega-acteur uit Hamilton, maar ook een echte jeugdvriend van Diggs. Ze schreven de eerste versie van het scenario al ruim tien jaar geleden. Daarnaast zetten ze een aantal jaren geleden BARS op in New York, om jong rap- en theatertalent samen te brengen. Allemaal erg ‘musical-y‘, maar de stevige rhymes ontspanden de tenen van deze ‘musical-mijder’ toch wel wat. Om hun invloed nog wat extra duidelijk te maken: Diggs en Casal produceerden Blindspotting ook. En voor de regie huurden ze videoclip-regisseur Carlos López Estrada in, die eerder ook een uitvoering van BARS verfilmde. Hij maakt met Blindspotting in elk geval z’n speelfilmdebuut, maar kan me niet aan de gedachte onttrekken dat Diggs en Casal ook op regievlak stevig invloed hebben gehad.
In bijrollen zien we overigens een aantal fijne en/of leuke acteurs. Colins (ex?) love interest Val wordt gespeeld door Janina Gavankar, en de hele film door vroeg ik me af waar ik haar van herkende. Totdat ik zojuist op IMDb zag, dat zij het andere liefje van Sam was in de vampierenserie True Blood. Volledig passend bij het thema van de film dacht ik dat ze een latina was, maar haar achtergrond is Indiaas. Zo is haar vader een Bollywood-producent. De schietende politieagent wordt gespeeld door Ethan Embry, een acteur die vooral in de 90’ies in veel tienerfilms speelde. Denk aan Empire Records (met Liv Tyler), de Tom Hanks bandjes-film That Thing You Do, en Can’t Hardly Wait. Als volwassen acteur lijkt hij iets minder succes te hebben, al was hij afgelopen jaar ook nog te zien in First Man. En één van de meest opvallende klanten, die onze hoofdrolspelers verhuizen, wordt vertolkt door Wayne – die zweterige nerd uit Jurassic Park – Knight!
Final credits
Wil je een definitief oordeel van mij, dan kom je mogelijk wat bedrogen uit. Ik vond de film erg indrukwekkend toen ik ‘m zag, maar ‘met de kennis van nu’ lijkt dit een iets minder indrukwekkende prestatie dan ik initieel dacht. Toch raad ik de film zeker aan hoor, mede ook gezien mijn wat hoger-dan-gemiddelde kritische blik als recensent. Daarnaast bevat de film ook erg fijne, dynamische shots en is het liefdesverhaaltje tussen Colin en Val mooi klein gehouden.
En natuurlijk zijn de thema’s in de film nog altijd zo enorm urgent, dat zulke films voorlopig nog wel gemaakt moeten blijven…