Booksmart (2019)
Yes, wat een (h)eerlijk regiedebuut van één van m’n favoriete actrices: Olivia Wilde. En ook al zou je Booksmart makkelijk/lui af kunnen doen als een Superbad-for-Girls (toevallig is één van de hoofdrolspeelsters ook de zus van Jonah – Superbad, The Wolf of Wall Street – Hill), het is vooral een Superbad-by-Girls geworden, want naast een vrouwelijke regisseuse zijn de vier schrijvers ook allemaal van het vrouwelijk geslacht. Dat levert dus een heerlijk fris ander perspectief van een aardig bekende formule op. Een perspectief met gave en vrij experimentele ‘wegdroommomenten’, een ‘fantasie-goedkeuring’ waar ik best een grote ehm…. glimlach van kreeg en een coming-of-age-verhaal dat gewoon ook goed werkt.
Ja, net na het zien van Long Shot zag ik dus weer een komedie die waarschijnlijk wel in m’n top 3-komedies van dit jaar gaat komen. Misschien wel grotendeels omdat Wilde ook goed zelfbewust lijkt, en zich dus de juiste zaken af-/bevraagt. Zou de daarom als actrice zelf ook af en toe de minder-commerciële projecten (denk Drinking Buddies, Portlandia, Vinyl) afwisselen met de ‘beauty-typecasting’ in tal van Hollywood-producties (denk Tron, Rush, Her, Life Itself). En dat ze dus lef heeft, dat voel je wel in deze film…
Het verhaal
Amy (Kaitlyn – Detroit, Beautiful Boy – Dever) en Molly (Beanie – Lady Bird – Feldstein) zijn hartsvriendinnen aan de vooravond van hun laatste (high) schooldag. Ze hebben jaren hard gestudeerd om uiteindelijk op Yale (Molly) terecht te komen, terwijl Amy eerst naar Botswana vertrekt om een zomer lang vrouwen te helpen hun eigen tampons te maken. Daarna zal ze gaan studeren aan Columbia, dus eigenlijk is dit ook een beetje hun afscheidsdag. Hoe definitief dat afscheid wordt, dat is minder zeker dan we initieel denken, maar daar gaat het eigenlijk niet echt over. Als 16-/17-jarige meiden zijn ze natuurlijk vooral met de liefde bezig, en vooral Amy’s onervarenheid met de lesbische liefde geeft de film (een deel van) z’n hart, en humor. Amy is namelijk best smitten door Ryan (Victoria Ruesga), een stoer skatemeisje ‘that doesn’t seem to give an F.‘ Ryan nodig haar uit voor een feestje bij één van de populairste gasten van school, maar dat is toch niks voor onze heldinnen?
Amy en Molly zijn namelijk nogal ‘stuutjes’, als in: alle gezelligheid op school moest wijken voor de goede cijfers. Maar als blijkt dat zelfs de grootste party-animals en losbandigste kids ook toegelaten zijn tot prestigieuze universiteiten als Yale, Harvard en Stanford, komen ze er dus achter dat ze misschien al die jaren wel wat gemist hebben. Gelukkig hebben ze nog één avond om dat goed te maken. Een avond die vol blijkt te zitten met drugs, bekentenissen, scherpe observaties over tienertroubles, onverwachte seks en nog onverwachtere liefde…
Experimentele nerds-night-out
Deze ‘nerds-night-out‘ zit natuurlijk vol obstakels. Sommige in de vorm van zelfbewuste seriemoordenaars, andere weer in de vorm van rijke wannabe–players. En dan hebben ze Amy’s ongemakkelijke ouders (Lisa – Phoebe uit Friends – Kudrow en Will – The Last Man on Earth, SNL, Nebraska – Forte) al om de tuin moeten leiden, terwijl hun schoolhoofd Brown (Jason – man van de regisseuse én SNL-veteraan – Sudeikis) overdag dan wel van ze af wilde, ’s avonds rijdt hij ze maar wat graag rond als Uber-chauffeur (een ietwat simpel-scherpe stelling inzake het ‘hongerloon’ waar Amerikaanse opleiders van rond moeten komen?). En hoe lukt het die rare Gigi (Billie – The Force Awakens, American Horror Story – Lourd) toch om overal op te duiken, terloops onze dames ook nog voorziend van iets psychedelisch, waardoor zich een heerlijk experimentele poppen-scène ontspint? Zo’n scène die de ’tiener-klassieker-potentie’ van Booksmart alleen maar vergroot.
En weet wel: ‘Superbad-for-Girls‘ is totaal geen dis natuurlijk. In z’n genre is Superbad namelijk wel (één van) de beste van de laatste decennia, en in mijn ogen ook de film die het dichtst bij mijn volledig-door-herinnering-geperfectioneerde ervaringen met highschool-komedies uit de jaren 80 en 90 kwam/komt. In het vangen van de spanning, onrust, hoop en enthousiasme van middelbareschooltieners komt Booksmart misschien wel op vergelijkbare hoogte uit. En dan kan ik wel stellen dat de film wel enkel de vrij geprivilegieerde wereld van blanke Amerikanen toont, en dat het leven van veel Amerikaanse tieners natuurlijk veel rauwer is (zie daarvoor bijvoorbeeld Jonah Hills Mid90s of Andrea Arnolds instant classic American Honey), maar mogelijk zeur ik dan wel volledig onnodig…
Cast & crew
Ergens dacht ik Kaitlyn Devers wel te herkennen, maar dat dat van Beautiful Boy of Detroit was, dat had ik niet door. Ik was vooral onder de indruk van haar stoere, grappige, maar ook fragiele rol. Heerlijk rebels met haar beste vriendin, maar ook mooi onzeker in haar zoektocht naar liefde. Oftewel: ingrediënten voor een leuk karakter. Dat Feldstein de zus van Jonah Hill was, daar kwam ik ook pas net achter, maar wel grappig dat Jonah dus in de jongensversie van Booksmart speelde. Feldstein paste overigens zo goed in haar rol van streberige klasse-president, dat ik me maar moeilijk voor kan stellen welke actrice dat beter had kunnen invullen. Hun chemie werkt sowieso geweldig, wat een groot deel van de reden van het succes van deze film is. Twee van die betweters die ook mooi tonen weinig te begrijpen van sommige normaal-sociale dingen, waardoor ze ook iets van ‘verzorgende’ sympathie oproepen.
Olivia Wilde regisseerde eerder wel al een korte film, én twee videoclips (voor de Red Hot Chili Pepers en Edward Sharpe and the Magnetic Zeros..!), maar met Booksmart maakt ze dus een erg goed en verpletterend grappig speelfilmdebuut. Ik kan me ook niet aan de gedachte onttrekken dat zij en Sudeikis het leukste en/of grappigste koppel van de wereld vormen, en in Sudeikis’ rol zie je volgens mij ook veel van de grappen die ze mogelijk thuis wel continu op elkaar uitproberen. Daarnaast zitten ze ook aardig in ’the scene’, want ook in al die bijrolletjes zie je best bekende, al dan niet met een SNL-verleden (waar Sudeikis jarenlang castlid was). Naast eerdergenoemde Forte horen we ook Maya Rudolph nog, want het is haar stem die in de openingsscène die nogal opvallende ‘motivational speech‘ geeft aan Molly (terwijl je shots van haar slaapkamer ziet, met onder andere een foto van superheldin/opperrechter Ruth Baider Ginsburg (kijk RBG ja!)). Voor het scenario worden overigens vier vrouwen gecredit. Blijkt dus dat Emily Halpern en Sarah Haskins het idee voor deze film al meer dan tien jaar geleden opschreven (het zou dus kunnen dat ze in hun studententijd op Harvard samen Superbad hebben gezien – die twaalf jaar geleden uit kwam – en daardoor geïnspireerd raakten). Hun ‘enige’ andere schrijfcredits zijn voor 99% losse afleveringen van TV-series, dus heel veel kan ik daar niet uit ‘concluderen’. Maar hun idee is dus later opgedirkt door Susanna Fogel en Katie Silberman, waarvan Fogel de meest gelauwerde filmmaakster is. Zo regisseerde ze vorig jaar die andere leuke girl power-spionnen-actiekomedie The Spy Who Dumped Me (met Mila Kunis en Kate – SNL – McKinnon). Silbermans bekendste ‘credit’ is die als producent van How to Be Single, waarnaast ze ook nog scenario’s schreef voor zoete romantische komedies als Set it Up en Isn’t it Romantic (ook met Rebel Wilson).
Wat ik eigenlijk vooral wil zeggen, of beter gezegd: ‘goed’ wil praten, is dat ik het fijn vind dat ik een soort van ‘fantasie-goedkeuring’ van het vrouwelijk geslacht heb gekregen, want er zit een scène in, die in mijn mannenfantasie misschien wat plat ‘geil’ aanvoelde, maar doordat deze scène geschreven is door vier vrouwen (met een vrouwelijke regisseur), heb ik ’t gevoel dat die platheid wel acceptabel is in dezen ;).
Final credits
Yes, ik typ weer veel te veel. Eigenlijk is mijn advies best makkelijk samen te pakken in één zin: “Vond je Easy A (met Emma Stone) en Clueless (met Alicia Silverstone) leuk, dan ga je deze film geweldig vinden.” De soundtrack viel me ook lekker positief op, want daarin zijn natuurlijk ook de juiste coole nummers gekozen.
Ja, mogelijk is de meest korte recensie van Booksmart wel de volgende: “Coole, progressieve én goede komedie!”