Bumperkleef (2019)
De twijfel was aardig aanwezig voordat we naar de sneak preview van Bumperkleef gingen, maar een interview met de in mijn woonplaats geboren regisseur (en ’t feit dat ik me best ook ‘schaam’ dat ik Jezus is een Palestijn nooit gezien heb) trok me over de streep om toch te gaan. En wat bleek: wat een heerlijke 80’ies-Nederlandse-thriller-vibe heeft deze film zeg, en qua spanning werkt de film best goed. Ondanks het ietwat theatrale spel van één van de hoofdrolspelers en woede-uitbarstingen (en andere acties) die niet altijd even logisch aanvoelden. Iets wat mogelijk nóg duidelijker de link legt met Lodewijk Crijns’ grootste inspirator voor deze film: Dick – Amsterdamned, De Lift – Maas…
Het verhaal
Hans (Jeroen Spitzenberger) en z’n vrouw Diana (Anniek Pheifer) maken zich op voor een weekendje bij Hans’ ouders. Bij het inladen van de auto merk je al wat een eikel die Hans eigenlijk is, of hij moet een enorme stressvolle kutbaan hebben, want hij gaat erg lomp met z’n dochters om. Hans heeft namelijk haast, en de drie vrouwelijke leden van z’n gezin totaal niet. Met andere woorden: hij gaat nóg gestresster de weg op. Wat volgt is een heel vet drone-snelweg-shot, en na wat gerace moet Hans ineens vol op z’n rem, omdat er een wit busje voor hem nogal traag vrachtwagens inhaalt. De titel wordt daarmee direct verklaard, maar wij als kijkers herkennen dat witte busje natuurlijk direct uit de openingsscène. Wij weten dus al dat het mogelijk niet zo wijs is om de bestuurder van die bestelbus pissig te maken, want zijn moraliteit lijkt zó overdreven ouderwets, dat het al snel te laat is voor excuses…
Gestrekte benen
Als tiener genoot ik in de jaren 80 best stevig van De Lift en Amsterdamned, lekkere foute thrillers waar je het beste van genoot als je niet al te kritisch op het acteerwerk en scenario lette. Als tiener vielen zulke zaken mij totaal nog niet op, iets wat nu (soms helaas) wel het geval is. Dus dat zo’n Hans mij al direct doet denken: “Oh, acteert hij altijd zo groots en zo, of is dit een ietwat makkelijke manier van de makers om mij meteen een stronthekel aan hem te laten krijgen?” Daarnaast viel hij in de auto af en toe veel harder/steviger uit dan de situatie daartoe aanleiding gaf, en dat zijn ‘motivatieproblemen’ die ik als tiener nog lang niet begreep. Maar ondanks deze minpunten, liep ik dus wel vrij groot glimlachend de zaal uit. De reden: ik heb zeker drie keer één van m’n benen voelen uitstrekken vanwege de spanning. Die wordt namelijk goed opgebouwd, maar misschien nog belangrijker: ook goed volgehouden. Tot het eind aan toe zelfs. De bad guy wordt wat over de top gespeeld, wat overigens wel past bij de rol. En ook redelijk ‘duidelijk’, als in: met zijn motivaties is weinig mis, buiten dat ze moreel en juridisch gezien nogal buiten alle boekjes treden. Maar qua logica past dat wel allemaal. Ik merkte zelfs, dat ik me tijdens de film al afvroeg, of het mij iets uitmaakte dat dit dus een Nederlandse film was, en hoe ik ‘m zou waarderen als het een Amerikaanse thriller zou zijn geweest. De gedachte was weer weg voordat ik het nodig vond hier serieuzer op in te gaan, maar het voelde ergens wel als een compliment…
Cast & crew
Zoals ik al typte: Spitzenbergers karakter irriteerde me volgens mij meer dan de bedoeling van de makers was. Hij is na Barry Atsma volgens mij Nederlands’ meest ingezette acteur (denk Süskind, Alles is Liefde, Mannenharten (1 en 2) en sinds kort in de titelrol in de mini-serie Stanley H.), maar zijn acteren en/of articuleren voelt bij mij een beetje aan als al die digitale beeld-verbeter-shizzle op de nieuwste TV’s: het lijkt allemaal te perfect, waardoor het op mij wat té aangezet (c.q. contrastrijk, ‘jittery‘) overkomt. Pheifer – bekend van o.a. Aanmodderfakker, Bellicher, Jisketet (!) en bv. AmnesiA en Dood eind – kwam op mij een stuk ‘logischer’ over, waardoor ik haar rol en spel ook beter waardeerde dan dat van Hans. Nu ga ik geen koudegrondpsychologie proberen, maar als je naar Pheifers filmografie kijkt, dan zie je ook wel een stuk interessantere projecten, dan in het enkel-commerciële-film-lijstje van Spitzenberger. Naast deze twee hoofdrollen speelt de mij vrij onbekende Willem de Wolf onze bad guy Ed (zie still hierboven), waarbij zijn wat theatrale acteren juist wel past. Het vergrootte in elk geval mijn psycho-beeld van hem wel. De twee dochtertjes waren ook best goed, of in elk geval overtuigend genoeg.
Lodewijks Crijns kwam ooit ter wereld in Eindhoven, en maakte na Jezus is een Palestijn (met Hans Teeuwen in de hoofdrol) ook nog Met grote blijdschap (met Renee Soutendijk) en de Robert Vuijsje-boekverfilming Alleen maar nette mensen. Vijf jaar geleden maakte hij z’n vorige film, Kankerlijers, een drama-komedie over de ziekte waarnaar de titel heerlijk Nederlands progressief naar verwijst. Ik las dus vooraf een interview met hem, waarin hij vertelde over hoe hij zelf ook af en toe een wat “problematisch ego” heeft in het verkeer. Daar wilde hij wel een verhaal omheen vertellen, zeker omdat niet iedereen op het juiste moment wordt teruggeroepen, zoals Crijns toegaf dat z’n vrouw dat wel goed doet. Op crew-vlak verdient het camera- en/of visual effects-team ook wel wat credit, want naast eerdergenoemd droneshot schijnen ze ook een nogal innovatieve techniek gebruikt te hebben om alle in-auto-scènes in een greenscreen-studio op te nemen. Iets wat zo goed gedaan is, dat het in de film zelf geen seconde opvalt…
Final credits
Verwacht geen hoogstaande film – zoals je dat bij een Dick Maas-film ook niet moet doen – maar wel een erg vermakelijke thriller over een onderwerp waar velen zich wel mee kunnen identificeren, denk ik. Ik stel me wel eens voor hoe ik op mezelf zou reageren, als ik al fietsend mezelf in een auto tegen zou komen. Een best louterend hersenspinsel, want in het verkeer zijn de lontjes vaak korter dan waar ook. Hier is het uitgewerkt in een verhaal over een bijna metafysische ‘wraakengel’, waardoor ik na afloop iemand heeeeeeeeeeeeeeeeeeel voorzichtig No Country for Old Men hoorde zeggen. Maar aub: verwacht zo’n meesterwerk absoluut niet!
Wel lekker plat vermaak met een paar lomp-goede, schrikkerige momenten: best heerlijk als tussendoortje…