The Old Guard (2020)
Ja, The Old Guard is vermakelijk entertainment, overduidelijk (en opvallend) gecast en -maakt met inclusiviteit in het achterhoofd, en lijkt eigenlijk een mix van (en/of jatwerk uit) Assassin’s Creed, Wonder Woman, Logan, Interview with a Vampire en Terminator: Dark Fate (waarbij ik ‘m qua kwaliteit zeker onder Logan en Interview… zou plaatsen, maar ook boven die laatste Terminator-film). Maar de reden dat een collega-recensent zijn oordeel vrij simpel terugbracht tot “X-Men: The Expendables Edition” zit ‘m volgens mij in het feit, dat de film nogal worstelt met z’n eigen thema van onsterfelijkheid. Want hoe krijg je je publiek zo ver dat ze zich identificeren met karakters die metafysisch/spiritueel gezien op ‘gewetenslevels’ opereren waar normaliter bad guys in films opereren…?
Het verhaal
Andromache “Andy” van Scythië (Charlize Theron) wordt door haar medestrijders Booker (Matthias – Rundskop – Schoenaerts), Joe/Yusuf (onze eigen Marwan – Wolf, Instinct – Kenzari!) en Nicky/Niccolò (Luca – La grande bellezza – Marinelli) bijgestaan, als ze door de (voormalig?) CIA-agent Copley (Chiwetel – 12 Years a Slave, Doctor Strange – Ejiofor) worden gevraagd kinderen te bevrijden in Zuid-Soedan. Omdat we er langzaam achter komen dat de onsterfelijke Andy al millennialang het kwaad bestrijdt, tekenen zich in die eerste scènes direct de contouren van het hele verhaal af. Ze worden namelijk in een hinderlaag gelokt, waarna ze compleet doorzeefd worden met kogels. Maar wat blijkt: ze sterven hier niet door, maar komen even later weer tot leven.
Tegelijkertijd zien we hoe marinier Nile (KiKi – If Beale Street Could Talk – Layne) in Afghanistan een Taliban-leider doodt, maar niet voordat hij haar keel heeft doorgesneden. Nile’s reactie is dan ook aardig “Mind blown..!” als ze in het veldhospitaal wakker wordt, zonder één schrammetje aan haar keel. Ondertussen hebben Andy en de anderen haar ‘gevoeld’, waarna ze – met aardig wat tegenzin – wordt opgenomen in hun ‘legertje’. En dat is voor het eerst sinds Sebastian Le Livre (Schoenaerts) in 1812 – tijdens de napoleontische oorlog – erachter kwam dat hij onsterfelijk was, en z’n naam voor het Amerikaanse publiek van “livre” via “book” veranderde in “Booker”.
Maaaaaaaaaaaaaar: onze helden kunnen alle hulp gebruiken, want de aardig sadistische hyperkapitalist Merrick (Harry – The Ballad of Buster Scruggs, Harry Potter – Mellick) ziet in hun onsterfelijkheid geweldige mogelijkheden om miljarden te gaan verdienen…
Much ado…
Weet je, de film raakt (heel lichtjes) zeker wel een aantal interessante thema’s. Zo worstelen enkele van de onsterfelijke karakters juist met dit niet meer kunnen sterven, en wat dat met hun eigen moraliteit doet. Maar daar blijft het dan ook bij, omdat het de makers mogelijk ook wel duidelijk was, dat dit thema écht verder uitwerken zou leiden tot ‘gewetenloze’ karakters. Zoals de betere vampierfilms het onsterfelijkheidsthema onderzoeken. In het kort: zonder dood is er geen ‘eindoordeel’, hiernamaals en/of behoefte aan een ziel, waardoor een zo goed mogelijk leven leiden ineens onbelangrijk wordt…
Maar het is voor kijkers natuurlijk best lastig identificeren met helden die gewetenloos zijn, want missen ze daarmee niet één van de mooiste menselijke eigenschappen? Dus de scène, waarin Schoenaerts’ karakter ook maar ietsiepietsie ingaat op het thema van onsterfelijkheid en de psychisch-spirituele gevolgen daarvan aanhaalt, die mag niet te serieus/diep/’goed’ worden, want wij moeten ons als kijkers van een commerciële film natuurlijk wél met hen kunnen identificeren. Dus blijken ze toch wél te kunnen sterven, waarmee de ontzettend lange geschiedenis van Andy (en de aparte ontmoeting van Yusuf en Niccolò, als tegenstanders tijdens de Kruistochten) dus enkel als verzonnen gimmick aanvoelt, beetje zoals zo’n beetje alles aan Assassin’s Creed ook té verzonnen aanvoelt. En ja, dat is waarschijnlijk de reden, dat ik The Old Guard – een week na het zien – alweer aardig aan het vergeten ben…
Cast & crew
Terwijl dit dus ook de eerste officiële big budget comic-verflming is die door een vrouwelijke, zwarte regisseur is gemaakt. Wat waarschijnlijk ook de reden is, dat de casting behoorlijk divers/inclusief is. Iets waar ik ook iets over wil zeggen, dat mogelijk wat ‘raar’ overkomt (ik typ nu in elk geval bewuster dan normaal), is de opvallende keuze van de Marokkaans-Nederlandse Kenzari als deel van het homoseksuele stel in de film. Vraag me af of dit extra gevoeliger is voor sommigen, juist omdat hij uit een islamitische cultuur komt, waarvan ‘ons’ wordt geleerd dat die helemaal niet zo tolerant is naar homo’s. Waarschijnlijk maakt het voor zo’n topacteur als Kenzari helemaal geen bal uit, want als professioneel acteur moet je alles kunnen spelen, maar ik verwacht dat hij hier toch ook wel (kort) bij heeft stilgestaan. Wat natuurlijk nul-komma-nul te maken heeft met z’n acteerprestatie. En net als dat z’n Yusuf-karakter veramerikaniseerd is tot Joe, zonder enige vorm van achtergrondkennis zou Kenzari net zo goed een nieuwe Amerikaanse acteur kunnen zijn. Geholpen door z’n goede ‘actie-fysiek’ (denk aan Wolf) doorstaat ie de vechtscènes in elk geval met gemak. Schoenaerts’ lijkt qua ‘internationaal-doorbrekende-Nederlandstaligen’ een beetje de grotere broer van Kenzari, want hij bewees zich – na z’n glansrol in Rundskop – eerder al in o.a. The Drop, The Danish Girl en Red Sparrow. Schoenaerts lijkt dus net ietsjes ‘verder’ te zijn in het veroveren van de internationale filmindustrie, al timmert Kenzari dus (na kleine rolletjes in Ben-Hur, The Mummy en Murder on the Orient Express) ook al stevig aan de weg, mede ook gezien de rol van Jafar in de meest recente Aladdin-verfilming. Layne’s rol had natuurlijk weinig verder van haar mooie romantisch-dramatische rol in If Beale Street Could Talk af kunnen staan, maar dat ze écht kan acteren, dat bewees ze dus eerder al in die verfilming van James Baldwins boek. Theron hoef ik eigenlijk niet te noemen, want al het acteren dat ze moet doen, dat doet een actrice als Theron met een paar vingers in haar neus. Dat ze ook in actiefilms haar mannetje staat (wat is hier de politiek correcte term voor: “het vrouwtje staan” klinkt nóg seksistischer, toch?), dat weet ik al sinds die memorabele scène met Teri Hatcher in 2 Days in the Valley uit 1996, maar toonde ze wat explicieter in films als Æon Flux, Mad Max: Fury Road, Atomic Blonde en The Fate of the Furious, to name just de meest bekende. Laatste cast-feitje dat ik wil delen: Harry Melling herken je mogelijk niet direct, maar hij speelde dus die gehandicapte artiest in The Ballad of Buster Scrugg, die nogal lomp wordt behandeld door Liam Neeson. En waar hij in die film alle empathie van de wereld oproept, dat is hier totaal niet het geval…
Jammer dat ik toentertijd Love & Basketball en The Secret Life of Bees niet gezien heb, want met deze twee onafhankelijke films brak regisseur Gina Prince-Bythewood door (zeker in het festivalcircuit). Dus dat ze nu ineens een big budget actiefilm maakt, is op z’n minst opmerkelijk, maar ik kan dus weinig ‘vergelijken’ met haar eerdere werk. Het scenario werd overigens geschreven door de debuterende (?) Leandro Fernandez, die Greg Rucka waarschijnlijk heeft bijgestaan bij het vertalen van z’n eigen graphic novel naar het Netflix-scherm. En dat hij dus nogal beïnvloed lijkt door thematiek uit talloze andere films en verhalen, dat blijkt volgens deze geweldige YouTube-video vrij normaal. Nog altijd niet heel origineel, maar soit…
Final credits
Weet je, The Old Guard trok me vrij makkelijk zo’n twee uur uit m’n steeds slapper wordende corona-bubbel, dus ik vermaakte me goed. Als ik dan zo achteraf echter ga analyseren waarom de film zo makkelijk weer uit m’n geheugen verdwijnt, dan komt dat waarschijnlijk, door wat ik hierboven typte over die ‘zelfondermijnende (on)sterfelijkheid’. En als je weet, dat ik nog geen halve dag vóór The Old Guard een andere film over ‘onsterfelijkheid’ zag (Palm Springs), met daarin wel een aantal heerlijk cynische scènes die draaien om die gewetenloosheid (en/of de keuze die je in het leven hebt tussen optimisme en pessimisme), dat hielp Charlize c.s. ook niet echt, want Palm Springs is in mijn ogen – ondanks het totaal andere genre – een veel betere film…
En dat The Old Guard volledig onbeschaamd is opgezet als het begin van een nieuwe franchise, dat maakt het ook wat raar, dat deze ‘origin story‘ juist een beetje aanvoelt als het zoveelste deel in een al bestaande filmserie…