Soul (2020)
Mede doordat de release van Soul door corona meermaals verplaatst werd, kwam ie bij mij eigenlijk op een perfect moment binnen. De mooie boodschap past namelijk geweldig bij Kerst, en ik moet eerlijk zeggen: ik kon er enorm veel op projecteren. Als verhaal over een al dan niet gestorven jazzmuzikant volgen we zijn titulaire ‘ziel’, waardoor er tal van gave thema’s aangehaald kunnen worden. Dit geeft de film een menselijkheid waar veel live action-films jaloers op mogen zijn, waardoor het ook heerlijk identificeren is. En dat levert dus een mooi origineel verhaal op, al voel je wel duidelijk dat deze uit dezelfde geest komt als die Inside Out verzon.
En wat je gedurende de hele film vooral voelt, is de titel…
Het verhaal
Joe Gardner (Jamie Foxx) is een gepassioneerde, maar ook wat in het leven teleurgestelde muziekdocent op een highschool in New York City. Z’n moeder Libba (Phylicia – The Cosby Show (!) – Rashad) is maar wat blij dat ie een vaste baan aangeboden krijgt op school, want om in die wat teleurstellende voetsporen van z’n overleden vader te treden, dat staat haar niet echt aan. Joe is echter volledig in de wolken als hij door ex-leerling Curly (Questlove) wordt gevraagd om in te vallen in de band van jazzlegende Dorothea Williams (Angela Bassett). En als z’n auditie ook nog eens perfect verloopt, stijgt ie bijna boven de wolken uit.
Helaas ziet ie daardoor een open straatputje over het hoofd, waarin hij nogal lomp verdwijnt. Ineens wordt ie ‘wakker’ als ziel/geest op een lopende band, die aan het eind zielen op doet slokken in een nogal fel wit licht. Joe is het daar totaal niet mee eens, en amechtig probeert ie aan deze ‘Great Beyond’ te ontsnappen. Hierdoor belandt ie echter in de ‘Great Before’: de plek waar nog niet geboren zieltjes worden klaargestoomd voor hun leven op aarde. Aangezien Joe wat tijd wil winnen om erachter te komen hoe weer terug in z’n coma-lichaam te komen (de show van z’n leven is die avond namelijk!), accepteert ie een baantje als mentor, maar dan krijgt ie zieltje nummer 22 (Tina Fey) toegewezen. 22 Heeft echter helemaal geen zin heeft om te gaan leven, en dan zijn we nog lang niet op de helft van de film…
Full of soul
Dat Pixar ongelooflijk goede animaties maakt, dat is natuurlijk geen nieuws. Eigenlijk vond ik alleen die Cars-films wat tegenvallen, maar dat kwam mogelijk ook doordat die wel specifiek voor kinderen gemaakt leken. Het mooie aan de beste Pixars (denk Toy Story (vooral deel 2), Coco, Finding Nemo, Up, WALL·E, The Incredibles en eerdergenoemde Inside Out) is dat ze juist zulke fijne thema’s aanhalen, dat ze zowel voor kinderen als voor volwassenen meer dan voldoende bieden. Nu weet ik niet zeker hoe goed Soul het zal doen bij de jongsten, maar dat dit één van de beste familiefilms van het jaar is, dat staat buiten kijf. Maar als familie-/kerstfilm is het dus wel meer Inside Out dan Hachi (hoe mooi die ook is, dat is wel mierzoet natuurlijk): dus ook met wat duistere kantjes. En die edge wordt mooi gevangen in Trent Reznor & Atticus Ross’ musical score. Waarbij de jazzmuziek in de film voornamelijk afkomstig is van Jon Batiste (die ook een inspiratiebron voor Joe was).
Maar wat de film dus extra goed maakt, is dat ik dus veel van de ideeën – waar mijn hoofd zich ‘druk’ over denkt te moeten maken – ook op het verhaal kon projecteren. Ook al hebben de schrijvers wel voor andere ‘waarheden’ gekozen dan die in mijn hoofd zitten (bijvoorbeeld over waar je persoonlijkheid vandaan komt e.d.). Maar denk en/of vrees ook wel een beetje, dat als ze mijn waarheden hadden gebruikt, de film een stuk minder toegankelijk was geworden…
Crew & (voice)cast
Pete Docter is inmiddels de grote creatieve baas bij Pixar (nadat ie Lasseter verving in 2018), maar wilde dit door hem bedachte project zeker nog als regisseur afmaken. Co-scenarist Kemp – One Night in Miami… – Powers stopte ook zoveel van z’n eigen leven en kennis in het verhaal, dat hij zelfs gepromoveerd werd tot co-regisseur. De derde schrijver in het team is Mike Jones, die volgens mij al wat langer bij Pixar in dienst is, gezien ook z’n betrokkenheid (in andere functies) bij films als Incredibles 2 en Coco. Dat het nieuwswaardig is, dat met Kemp de eerste Afro-Amerikaan als Pixar-regisseur gecrediteerd wordt, en dat dit ook de eerste Pixar-film is met een Afro-Amerikaanse hoofdrol, dat ondersteunt vooral de noodzaak van de BLM-beweging. Mij was het overigens totaal niet opgevallen, maar of ik daar nu (ego-gericht) ’trots’ op moet zijn, of gewoon m’n spreekwoordelijke bakkes over moet houden; je ne sais pas. Ik geniet graag van originele verhalen, en aangezien meer diversiteit 100% zeker tot meer originele films zal leiden, juich ik dit alleen maar extra toe.
Dat Jamie Foxx een geweldig acteur is, die daardoor waarschijnlijk ook zo’n hoofdrol goed zou kunnen vertolken, dat lijkt me geen verrassing. Wat ik wel verrassend vond, is dat ik hem eigenlijk totaal niet ‘zag’ in Joe. Met andere woorden: Joe heeft echt wel een ‘eigen’ karakter, en deed mij geen enkele keer aan een getekende versie van Foxx denken. Tina Fey’s stem herkende ik wel een stuk duidelijker, al is dat ook niet echt kritiek. Ik vond haar ’22’ erg gaaf, mede ook, doordat ze al duizenden jaren heeft geweigerd om te gaan leven, waardoor ze dus ook veel oude zielen voorbij heeft zien komen als mentoren. Dat gaf haar ook een soort ‘onsterfelijkheid avant la vie‘, so to speak.
Final credits
Eigenlijk laat alles aan deze film mij met een grote glimlach achter. En dat dan ook nog een thema als ‘determinisme’ voorbij komt, wat afgelopen jaar zo’n overduidelijke plek had in Devs (misschien wel de beste, maar zeker interessantste originele TV-serie van het jaar), dat versterkte mijn ‘projectiemogelijkheden’ en persoonlijke beleving des te meer. Al durf ik dus wel te stellen, dat deze film vrijwel iedereen met een fijne glimlach achter zal laten. Want Soul zit zo vol met mooie en/of grootse ideeën, die visueel (en auditief) ook nog eens prachtig zijn uitgevoerd, dat je de titel dus inderdaad overal keihard in voelt!