One Night in Miami (2020)
“Damn, dit voelt allemaal bijna te ‘perfect-goed’,” schoot er halverwege het kijken van Regina Kings feature film-regiedebuut door m’n hoofd. Dit bedoel ik vrijwel 100% positief, al wil ik daarmee ook (op neutrale wijze) duiden dat je ook wel aanvoelt dat deze film – over een ‘feestje’ op een hotelkamer van vrienden Malcolm X, kersvers wereldkampioen boksen Cassius Clay (aan de vooravond van z’n transitie naar Mohammed Ali), Americanfootballspeler Jim Brown en soulzanger en -producent Sam Cooke – gebaseerd is op een toneelstuk. En op een waargebeurd verhaal – de avond met deze vier mannen heeft daadwerkelijk plaatsgevonden – maar wat daar precies allemaal gezegd is, dat is ‘verzonnen’. Het knapste van Kings regie is dan ook, dat ze de geperfectioneerde thematiek en dialogen uit het debuut-toneelstuk van scenarist Kemp – Soul – Powers, wat mij betreft misschien wel foutloos heeft weten te balanceren en/of vertalen naar het witte doek (of “het zwarte scherm” van m’n TV, want dit is een Amazon Prime-’thuisfilm’).
Het verhaal
Op 25 februari 1964 verslaat de dan pas 22-jarige Cassius Clay (Eli – The 100, Riverdale – Goree) behoorlijk onverwacht zwaargewicht Sonny Liston, waarna hij zich wereldkampioen mag noemen. In het publiek zien we Malcolm X (Kingsley – The OA – Ben-Adir) met z’n nieuwe camera prachtige foto’s maken, terwijl diens Nation of Islam-broeders de beveiliging verzorgden. NFL-ster Jim Brown (Aldis – Hidden Figures, Straight Outta Compton – Hodge) is één van de commentatoren bij het gevecht, terwijl Sam Cooke (Leslie – Hamilton – Odom Jr.) ook in het publiek zit. De vier karakters hebben hiervoor allemaal al een intro-scène gehad, waarbij vooral de scène van Brown een zó heftig geïnstitutionaliseerd (en daarmee ogenschijnlijk volledig onbewust) racisme bevat, dat ik wederom pissig word als ik aan die bijrol van Beau Bridges terugdenk.
Maar terug naar die hotelkamer in de Hampton House, wat daar ontspint zich in de loop van de avond zo’n prachtig dramatische spanning, dat ik ook wel wat aan Chadwick Bosemans speech in Spike Lee’s Da 5 Bloods moest terugdenken. Ja, het is ‘achteraf’ geschreven met de kennis van nu, en mede daarom is de urgentie van die woorden in deze tijd nog altijd zo stevig voelbaar, maar One Night in Miami liet me daarnaast ook hópen dat het allemaal precies zo gebeurd is, en dat deze mannen dus echt zo geweldig open hun twijfels aan elkaar durfden te tonen. Terwijl ze dus ook snoeihard tegen elkaar waren, iets wat me ook deed terugdenken aan mijn ‘conventioneel-witte’ oordeel, waarover ik in m’n recensie van Ma Rainey’s Black Bottom ook al schreef (dat ‘wij’ die lompe eerlijkheid mogelijk wegdrukken vanuit de illusie dat dat ‘beschaafder’ is?).
Continue verdieping…
Ja, met Ma Rainey’s Black Bottom is One Night in Miami mogelijk wel het duidelijkste te vergelijken, en zeker niet alleen omdat het beide toneelverfilmingen zijn. Maar ik denk dat ik One Night in Miami aan een veel grotere groep zou aan durven raden, om een aantal redenen. Ten eerste krijg je hier vier powerhouse-performances, en dan ook nog van karakters waarvan er drie bij mij in elk geval véél bekender waren dan de karkaters in Ma Rainey’s BB. Daarnaast komt de prachtige muziek van Cooke voorbij – inclusief een thematisch gezien geweldig passende climax met één van zijn bekendste nummers – het scherp-kritische maar ook zelfbewuste activisme van Malcolm X, én de heerlijke arrogantie van Cash’ Clay (zoals hij door z’n vrienden genoemd wordt). Enige karakter dat ik niet kende was Jim Brown (die het na z’n NFL-carrière als acteur heeft geprobeerd), maar ook zijn rol is letterlijk en figuurlijk enorm sterk.
En mocht je mij al langer kennen, dan weet je mogelijk al hoe gaaf ik het vind, als je vier van zulke ‘grote’ mannen zo geweldig open hun menselijkheid ziet tonen. Juist doordat ze durven te twijfelen en elkaar ongeremd op hun tekortkomingen wijzen, waardoor je bij elke woordenwisseling nóg meer verdieping voelt.
Crew & cast
Als alle vier de hoofdrolspelers zo goed overkomen, dan moet je de regisseur waarschijnlijk de meeste credits geven. Al had Regina King – die jij waarschijnlijk als actrice kent van haar Oscarwinnende rol in If Beale Street Could Talk, ook te zien was in onder andere Ray, Boyz n the Hood en Jerry Maguire, en recentelijk nog een Emmy won voor haar hoofdrol in de indrukwekkende Watchmen-serie – waarschijnlijk ook geweldig bronmateriaal ter beschikking. Het voordeel van een toneelstuk is natuurlijk, dat het verhaal/script langer kan ‘rijpen’, gewoon doordat het veel vaker gespeeld wordt. Maar in mijn ogen heeft ze dus ook wel een perfecte balans gevonden tussen die wat ‘kunstmatige toneelperfectie’ en geloofwaardig drama. Waarmee ik dus ook scenarist Powers een spreekwoordelijke veer tussen de billen steek, want hij heeft zijn debuut-toneelstuk dus zelf vertaald naar een sterk geschreven filmscenario.
Eli Goree en Kingsley Ben-Adir springen er wat mij betreft toch wel bovenuit, alhoewel ik daar ook in mee moet nemen, dat ik Malcolm X en Mohammed Ali als personages veel beter ‘ken’ dan Sam Cooke (Jim Brown was voor mij totaal nieuw). En ik denk dat vooral Goree wel wat zenuwen zal hebben gehad, om die legendarische bokser neer te zetten. Een rol waarin je vrij makkelijk uit de bocht kunt vliegen, maar Goree overtuigde mij het hardste. Al deed Ben-Adirs performance wat mij betreft ook niet onder voor Denzels Oscargenomineerde hoofdrol in die 1992-film over X. Juist ook omdat het verhaal zich afspeelt rondom zijn afscheiding van de Nation of Islam, mocht hij behoorlijk wat twijfel in z’n personage stoppen, hoe gepassioneerd hij zich ook inzette tegen de onderdrukking van Afro-Amerikanen in dat land (en de wereld). Extra heftig om naderhand te ontdekken dat niet alleen X, maar ook Cooke, uiteindelijk vermoord/gedood zijn in het jaar waarin deze nacht zich afspeelde.
Final credits
En dan heb ik het nog eens niet over Lance Reddicks imponerende stem gehad, in de rol van één van X’s beveiligers.
Yes, ik was niet alleen zwaar onder de indruk van deze film, maar ook erg ‘blij’ dat ik deze dus aan een volgens mij zeer brede doelgroep kan aanraden. Natuurlijk moet je wel geïnteresseerd zijn in burgerrechten en gelijkheid tussen alle mensen, maar waar ik me bijvoorbeeld bij Ma Rainey’s Black Bottom kan voorstellen dat die mogelijk wat te ‘zwaar’ aanvoelt, is One Night in Miami ook gewoon een vette film over een paar enorm coole karakters. Dus of je nou geïnteresseerd bent in boksen, muziek, politiek, recente Amerikaanse geschiedenis en/of burgerrechten: kijken deze film!