The Last of Sheila (1973)
Yes, wederom een ‘klassieker’ mogen ontdekken, en zelfs één die ouders is dan ikzelf ben!
Ik had aan het eind van een aardig druk weekend zin in een vette film, vroeg een vriendin om een “Iets als Bad Times at the El Royale-vetheid“-tip, en kreeg gelukkig deze James Coburn-/Richard Benjamin-/Raquel Welch-/Herbert Ross-film aangeraden: een ouderwets whodunnit-misdaaddrama dat Cluedo mixt met 70’ies Hollywood en de Franse Rivièra, met nog een paar zeer opvallende namen in vooral ook de crew…
Heerlijk!
Het verhaal
De titulaire Sheila loopt na een ruzie op een feestje in Hollywood/Los Angeles terug naar huis in Bel Air, als ze door een slingerende auto wordt doodgereden. De automobilist stapt uit zonder dat wij zien wie hij/zij is, en rijdt daarna verder…
Dan zijn we ineens een jaar verder, en zien we hoe Sheila’s weduwnaar (en machtig filmproducent) Clinton (Coburn) met een glimlach allerlei uitnodigingen typt naar zijn vrienden, die niet toevallig ook allemaal aanwezig waren op die eerdere fatale avond. De uitnodiging bestaat uit een weekje op zijn luxe jacht in de Middellandse Zee, waar ze ‘spelletjes’ zullen gaan spelen.
Eenmaal op de boot blijkt Clinton alles perfect uitgedacht te hebben. Elke avond zal er een geheim onthuld worden, maar daarvoor moeten de aanwezigen dus wel aan land om een puzzel op te lossen. De ‘ge-writer’s-blockte’ scenarist Tom (Benjamin) en z’n stevig drinkende vrouw Lee (Joan Hackett) gaan voortvarend van start, terwijl actrice Alice (Welch) het spelletje niet zo serieus lijkt te nemen. Door opvallende POV-scènes weten wij als kijkers dan echter al, dat ze mogelijk niet enkel met vrienden en crew op de boot aanwezig zijn, en als impresario Christine (Dyan – Heaven Can Wait, Ally McBeal – Cannon) bijna in de plotseling aangezwengelde propeller van de boot wordt gezogen, begint de spanning al te stijgen. En langzaam maar zeker begint ons als kijkers dan te dagen, dat het scenario best ingenieus in elkaar lijkt te steken, en dat we misschien wel echt net zo goed hadden moeten opletten, als dat regisseur Philip (James – Lolita, A Star is Born (’55) – Mason) letterlijk vertelt in de film…
Functioneel f’ed-up complex
Voor échte ‘klassiek-Hollywood-kenners’ (denk Martin Scorsese of Quentin Tarantino) zal deze film waarschijnlijk nóg vetter zijn, want de dialogen zitten vol met inside jokes, mede ook omdat de genodigden allemaal wel een stevige Hollywood-affiliatie hebben. Ze willen allemaal namelijk maar wat graag mee op deze toch wel ietwat lugubere reis, want misschien heeft Clinton wel een rol/taak voor hen in gedachten voor een volgend filmproject. Daarbij wordt het uiteindelijke moordmysterie ook volledig doordacht als een filmscenario, waarbij het mogelijk tekenend is dat men meer bezig is met de volgende stap in het mysterie, dan dat er gerouwd wordt om wie er uiteindelijk de dood vindt. En dat maakt alles dus ook heerlijk cynisch, waardoor ik me echt afvraag hoe deze film toentertijd door insiders is ontvangen.
Waar ik bij ‘plotfilms’ normaliter vrij snel moe wordt van de “Kijk eens wat ik er ook nog bij verzonnen heb om alles nóg ingewikkelder te maken“-nutteloosheid, daar trekt in The Last of Sheila elke volgende twist de film nóg dieper het zwartgallige moeras in…
Crew & cast
Misschien is het daarom dus helemaal níet zo opmerkelijk, dat de film geschreven is door twee Hollywood-grootheden, die in Tinseltown juist níet als scenarist bekendstaan. Als ik vertel dat het scenario geschreven is door musicalliedjesschrijver Stephen – West Side Story, Dick Tracy – Sondheim en Psycho-acteur Anthony Perkins, dan zul jij waarschijnlijk ook wel verrast zijn. Maar mogelijk was hun niet-directe schrijverschap wel de reden dat ze die Hollywood-vibe zo goed weten te fileren? Een naam die mij overigens ook nogal opviel, was die van Joel Schumacher. Ik wist namelijk vóór The Last of Sheila niet dat deze regisseur (van onder andere The Lost Boys, Flatliners, The Client, Batman Forever, 8MM, Phone Booth en The Phantom of the Opera) ooit lijkt te zijn begonnen als kostuumontwerper, want zo staat hij hier op de aftiteling.
The Last of Sheila is overigens geregisseerd door Herbert Ross, die twee Oscarnominaties ontving voor het romantische ballet-drama The Turning Point, maar bijvoorbeeld ook Woody Allen regisseerde in Play it Again, Sam, en in de 80’ies een paar films maakte die ik me nog keihard herinner uit m’n tienerjaren, zoals Footloose en The Secret of My Success (met Michael J. Fox en Yello’s Oh Yeah).
Door Bill – Saturday Night Live – Haders perfecte James Mason-imitatie kan ik zijn aardig bekakte stem eigenlijk niet meer horen zonder direct te glimlachen. Waarmee ik overigens niets wil afdoen van zijn status als acteur, want ik ken hem ook enkel uit behoorlijk gedistingeerde rollen, maar vaak wel met een edge (denk ook zeker aan Lolita!). James Coburn is en blijft natuurlijk één van de coolste acteurs ooit, en hier zie je ‘m echt heerlijk genieten (zie bovenste still) van z’n nogal sadistische spelletje. Richard Benjamin speelt de wat over-z’n-top-scenarist behoorlijk ‘Jessica Fletcher-y’, terwijl ik bij hem de hele tijd aan het geweldige Westworld (de originele film) moest denken. En dan is er nog ’60’ies-sekssymbool-turned-actrice’ Raquel – One Million Years B.C. – Welch, die een beetje zichzelf lijkt te spelen, terwijl Ian McShane haar bodyguard, manager en/of vriend speelt. McShane is voor de jonge lezers overigens zeker geen onbekende, want hij zat niet alleen in Pirates of the Caribbean: On Stranger Tides, maar ook in alle John Wick-films (ja, ook in het vierde deel, dat er nog aan komt). Hij is dus nog altijd behoorlijk actief, terwijl ik de jonge McShane maar amper herkende…
Final credits
Bovenstaande namedropping is nu een keer volledig functioneel, omdat ik vooral wil tonen hoe enorm veel talent aan The Last of Sheila verbonden is: zowel voor als achter de camera.
Dus: heb jij ook zin in gewoon een enorm coole film, die eigenlijk alleen qua kleding en/of meubilair wat ‘gedateerd’ lijkt, maar die een ingewikkeld plot nou gewoon goed inzet (en dus niet alleen maar om te laten zien wat ze allemaal konden verzinnen (iets wat ik bij bijvoorbeeld Knives Out wél voelde)), zoek dan The Last of Sheila eens op.
Zou het toeval zijn, dat ik gisteravond – voor het eerst in vele jaren – wat nostalgisch terugdacht aan hoe vet het was om naar een videotheek te gaan, om daar verrast te worden door een onbekende parel, en dan een film als The Last of Sheila aangeraden krijg, precies door een voormalig videotheekcollega..??