Dune (2021)
Holy bloody moly, wat een heerlijke ride en geweldige film is Denis Villeneuve’s Dune (Part One)! Ik zat er zo lekker in, dat ik eigenlijk hoopte dat ie maar door zou blijven gaan. Dus dat er bij succes meerdere delen gaan volgen (met héél graag Villeneuve weer aan het roer!), kom maar op!!
Terwijl ik normaliter dus helemaal geen fan van franchises ben. Maar naast de enorm vette production design, visual fx, kostuums en musical score, weet Villeneuve zo’n heerlijke sfeer en mysterieuze thematiek neer te zetten, dat ik niet alleen op spiritueel vlak meegevoerd wilde worden, maar dat ie van mij dus ook best zes uur had mogen duren of zo…
Het verhaal
Gebaseerd op Frank Herberts sci-fi roman Dune uit 1965, volgen we vooral de Hero’s Journey van Paul Atreides (Timothée Chalamet). We bevinden ons ergens in het jaar 10192 (of zoiets), en de mensheid en ‘anderssoortigen’ hebben zich – vooral door het gebruik van “specie” – weten te verspreiden over het hele universum. De oogst van dit (tevens psychoactieve) mineraal vindt echter vooral plaats op Arrakis, een zandplaneet die ‘liefkozend’ het titulaire Duin wordt genoemd. De oorspronkelijke bewoners van Arrakis, de Vrijmannen (Fremen), zijn echter helemaal niet zo happig op al die ‘buitenwerelders’, die hun planeet komen leegroven van het meest kostbare goedje in het universum.
Pauls vader, hertog Leto (Oscar Isaac), krijgt van de keizer van het universum echter het gouverneurschap van Arrakis opgedragen, waardoor de wat meer barbaarse Harkonnen hun lucratieve business afgenomen zien worden. Hier is baron Vladimir Harkonnen (Stellan Skarsgård) niet zo blij mee, maar dat past perfect in het politieke spel dat de keizer schijnt te spelen. Maar Paul vertrekt dus met z’n vader en moeder Jessica (Rebecca Ferguson) naar deze rauwe planeet, wetende dat het geen echt welkome nieuwe plek is. Paul heeft echter nogal wat voorspellende en/of visionaire dromen, waarin vooral de fel-blauwogige Chani (Zendaya) een rol speelt. En die Chani lijkt tot de oorspronkelijke bewoners te behoren. Plus: goed passend bij Joseph Campbells ‘monomyth’-structuur heeft onze Paul ook wat messiaanse trekjes. dus hoe gaat die verhaallijn verder? En gaat Paul die prachtige Chani nog wel in het ‘echt’ ontmoeten..??
VOL, maar goed te volgen
Ja, hierboven kan ik ook slechts een tipje van het plot van deze film lichten, want er zit zoveel in Herberts verhaal (waarvan je sommige dingen dus via Pauls visioenen ook al ‘vooruit ziet’), dat ik dus continu dacht: “Damn, wat moet er allemaal nog gebeuren zeg? Lukt dat wel in één film, of had ik toch wat meer die ‘Part One’-ondertitel bij de begincredits moeten onthouden?” Want het moment dat ik serieus gewoon wilde dat dit een serie zou worden, was dit geweldige eerste deel ook afgelopen. En wat blijkt: IMDb vermeldt wel reeds een deel 2, en het blijkt ook altijd Villeneuve’s wens te zijn geweest, om het immense verhaal in tweeën te splitsen. Da’s natuurlijk het nadeel van vooraf níks willen weten over belangrijke films als deze; sommige van jullie wisten dit mogelijk allemaal allang…
Maar nu naar mijn beleving en de geweldige lagen die in het verhaal verwerkt lijken te zijn. Weet niet of Herberts verhaal dat ook al in zich had, maar de spirituele laag die óók overal doorheen zit, die landde geweldig bij mij. Misschien omdat ik steeds dieper geïnteresseerd raak in onderwerpen als vrije wil (of het ontbreken daarvan), acceptatie en meegaan op een ‘flow’, en ik kon zo’n beetje alles wat ik daarover in mijn hoofd heb zitten ook op dit verhaal projecteren. Mogelijk komt dat deels, doordat ik die Hero’s Journey (van literatuurprofessor Joseph Campbell) laatst over een eigen verhaal heb trachten te leggen, en er toen (best trotsmakend) achter kwam, dat ik die structuur stiekem ook best aardig aan het volgen ben (schijnt dat George Lucas dat na het schrijven van Star Wars ook gedaan heeft, en zich ook verbaasde over hoe goed dat allemaal paste). In het kort: het is een vertelstructuur die al eeuwen/millennia gebruikt wordt (het Jezus-verhaal uit de bijbel volgt deze structuur ook bijna perfect), juist omdat die dus goed werkt qua hoe wij verhalen (en daarmee cultuur, normen, waarden, …) aan elkaar doorgeven. Dus ik glimlachte net wel, toen ik las dat Villeneuve zich bij Martin Scorsese had aangesloten in zijn kritiek op de oncreativiteit van Marvel-films, terwijl zijn film dus misschien wel de meest klassieke ‘formule’ volgt. Al is dit overigens helemaal geen kritiek op deze prachtige film hoor.
Crew & cast
Waar ik bij enkele van de gebruikte talen vermoedde dat Villeneuve zeker wel naar Lynch’ versie uit 1984 hintte (sommige stemmen lijken namelijk ook zo uit Lynch’ Twin Peaks-serie te komen), blijkt hij dus vrij bewust niet naar die film gekeken te hebben (de stemmen/talen zijn gecreëerd door degene die dat ook voor Game of Thrones deed). En doordat een vriendin van me helemaal gek werd vanwege de hele Mœbius-vibe in zo’n beetje elk ontwerp in de film, verwachtte ik dat Villeneuve dan wél naar Jodorowsky’s artwork voor zijn nooit-gemaakte versie had gekeken. Daarvoor heeft Jodorowsky namelijk ooit Mœbius gevraagd. Maar ook dát blijkt helemaal niet waar te zijn. Wat echter wel ‘waar’ is, is dat Villeneuve een zeer goede balans heeft weten te vinden tussen vermaak en mysterie, sterk geholpen door een fantastische crew. Samen met componist Hans – Blade Runner 2049 – Zimmer heeft hij schijnbaar zelf instrumenten gebouwd om tot de juiste geluiden te komen, en dat levert een geweldig eerie musical score op, met zeer memorabele soundscapes en dergelijke. Dat deze film daarnaast tal van technische en/of design-Oscarnominaties gaat krijgen, dat gaf ik hierboven al gedeeltelijk aan. Al moet ik hier wel mijn gedachte aan Ridley Scotts Raised by Wolves en The Mandalorian vermelden, want qua sfeer moest ik wel degelijk ook daaraan denken.
Ontzettend onprofessioneel voelde ik best wat jaloezie naar Pauls nachtelijke dromen over Zendaya’s karakter, al past die ‘verering’ ook wel wat bij het mysterieuze van haar karakter. In deze film althans; in deel twee wordt haar rol schijnbaar groter. Net zoals Villeneuve wat karakters meer naar deze tijd heeft geschreven. Dus meer representatie, meer uitgediepte vrouwenrollen, en dergelijke. Zo is Rebecca – Reminiscence, Doctor Sleep – Fergusons rol als Vrouwe Jessica nogal uitgebreid tot warrior space nun, en blijkt het Liet Kynes-karakter van geslacht gewisseld (in vergelijking met het boek). Maar de grootste rol in de film is wel die van Chalamet, die ik de laatste jaren volgens mij al meer dan genoeg geprezen heb (denk Call Me by Your Name, Beautiful Boy, Lady Bird, Hostiles, en vele andere), want wát een talent heeft hij! Verder toont de enorme cast – met Jason Momoa, Josh Brolin, eerdergenoemde Isaac en Skarsgård, Javier Bardem, Charlotte Rampling, Dave Bautista en David Dastmalchian – natuurlijk de enorme aantrekkingskracht van een regisseur als Villeneuve, maar waarschijnlijk ook de populariteit van het boek, wat nog altijd het best verkochte sci-fi boek ooit is…
Final credits
Ja, Dune is fantastisch..!! Ik raad je aan om ‘m zeker in de bioscoop te kijken, en het liefste in IMAX. Niet alleen om Villeneuve te steunen en de kans op een tweede deel te vergroten. Dune wordt eind oktober namelijk ook op streamingdienst HBO Max uitgebracht, waardoor hij natuurlijk direct ook illegaal te downloaden zal zijn. Dus dat Villeneuve niet blij was met deze streaming-deal, dat kan ik me wel voorstellen. Ik ga in elk geval zeker nóg een keer naar de bioscoop, om zo toch iets van een steentje bij te dragen aan het hopelijk wél maken van het voor mij keihard nodige tweede deel. En als dat tweede deel dan ook succesvol is, dan wil Villeneuve zelfs nadenken over een derde deel, gebaseerd op één van de vervolgboeken op het origineel: Dune’s Messiah.
Had nooit gedacht het volgende ooit te typen: maar please please, laat die vervolgen gemaakt worden, want dit is waarom bioscoop is uitgevonden..!!