Brian Wilson: Long Promised Road (2021)
Brian Wilson: Long Promised Road is een soort van liefdesbrief aan het genie achter The Beach Boys, maar dan wel een brief, gevuld met de fragiliteit van een bijna 80-jarige man, die z’n hele leven heeft geleden onder een schizofrene aandoening. En dat maakt ‘m ontwapend eerlijk en zacht, maar je ziet zeker ook een getroebleerd mens. Wat extra contrasteert met hoe fans (en medemuzikanten) Elton John, Bruce Springsteen, Nick Jonas, Jakob Dylan, Don Was, Linda – 4 Non Blonds – Perry en vooral de onlangs overleden Taylor Hawkins over zijn genialiteit praten. Waarbij diverse keren een vergelijking met ene Wolfgang Amadeus Mozart voorbijkomt…
Het verhaal
Dat Brian Wilson psychische problemen heeft, dat weet volgens mij iedereen die ooit muziek geluisterd heeft wel. En waar dat in het geweldige Love &Mercy mogelijk nog wat extra wordt gedramatiseerd, is dat in deze documentaire totaal niet nodig. Wilson is namelijk zó hoogsensitief en/of labiel, dat hij het niet trekt om voor een camera te gaan zitten voor een interview. Dus besluit één van z’n beste vrienden, Rolling Stone-redacteur Jason Fine, wat camera’s in z’n auto te monteren, en zo al rijdend diverse Los Angeles landmarks van Wilson aan te doen. Onderweg naar Paradise Cove (waar de wereldberoemde Surfin’ Safari-cover is geschoten), de plek waar hij opgroeide, de huizen waarin hij in de jaren 60 en 70 woonde, alsmede het huis van z’n overleden broer Carl, komt zijn leven, muziek en drank- en drugsgebruik uiteindelijk toch zeer indrukwekkend aan bod.
Fragiel genie
Waarbij vooral dat drank- en drugsmisbruik voor een extra dramatische laag zorgt, omdat degene die z’n zorgen het meeste uit in deze documentaire, die voormalig drummer van Foo Fighters is: Taylor Hawkins. En laat hij nu net afgelopen januari zelf aan een overdosis te zijn bezweken…
Al zorgt die fragiliteit van Wilson er dus wel voor, dat de documentaire zelf wat ‘zoetjes’ is, als in: Wilson wordt nergens kritisch ondervraagd, maar eerder juist beschermd door de makers (Fine heeft ook een schrijfcredit gekregen, maar de documentaire is geregisseerd door Brent Wilson, die ondanks z’n achternaam geen familie is). Wat dan weer perfect past bij hoe Springsteen ergens in de docu over het geniale Pet Sounds-album zegt: “The beauty of it carries a sense of joyfulness even in the pain of living. The joyfulness of an emotional life.”
Nou, die existentiële pijn en struggles van Wilson zullen hem z’n hele leven vergezellen. Zou hij daarom ook nog altijd muziek maken..?
Crew
Naast Brent Wilson en Jason Fine krijgt ook editor Kevin Klauber een schrijfcredit, waarschijnlijk voor de manier waarop hij de muziek van Wilson en The Beach Boys prachtig door alles heen heeft verwerkt. Klauber werkte als editor ook aan (top)documentaires als Icarus, Cobain: Montage of Heck en Pearl Jam Twenty (waarvoor hij ook sound design deed). Brent Wilson lijkt overigens een achtergrond in muziekproductie te hebben, want hij werkte onder andere voor Britney Spears, NSYNC, Bon Jovi, American Idol en Chris Isaak.
Met een lengte van net anderhalf uur weet ik niet hoeveel ‘nieuws’ er voor de echte fans in deze documentaire zit, maar je moet ‘m denk ik ook vooral zien als een soort zeer uitgebreide Jan Blokhuis-reportage, waarbij je ontzettend veel achtergrondinformatie krijgt bij geniale muziek, maar net zo goed van die ‘fijne/mooie zorgen om een kwetsbare opa’ kunt voelen. Maar dan dus wel een opa die door velen als één van de grootste muzikale genieën van de afgelopen eeuw beschouwd wordt..!
Final credits
Natuurlijk een must-see voor elke Brian Wilson/The Beach Boys-fan, al is dit ook een goede ‘start’ voor mogelijk nieuwe fans, verwacht ik. Ja, Love & Mercy biedt zeker wel meer toegankelijk drama dan deze documentaire over een psychisch zeer kwetsbaar persoon, maar ik kon m’n ogen amper van het scherm houden, vooral op de momenten dat Wilsons ogen zich vulden vanwege een herinnering aan één van z’n Beach Boys-broers, een verloren gegane relatie, of gewoon puur omdat er iets gebeurt dat hij te eng vindt. Waarna Fine maar wat graag ingaat op zijn verzoek, om het door hemzelf geschreven It’s OK op te zetten, wat als een soort mantra een veilige plek voor ‘m lijkt te creëren.
En dan die scène, waarin Brian voor het eerst het schijnbaar magistrale solo-album van zijn losbandige broer Dennis (die dronken verdronk) hoort: Pacific Ocean Blue. Alleen al het kijken naar Brians emotionele reactie op iets wat z’n broer gemaakt heeft, is deze hele documentaire waard…