Kingdom of the Planet of the Apes (2024)
Yes, ergens voelt de Planet of the Apes-franchise die is opgetuigd sinds Rise of the Planet of the Apes (uit 2011) nu al wat ‘klassiek’ aan. Terwijl er in m’n hoofd wel een steeds grotere ‘wrijving’ ontstaat inzake hoe de tijdlijn van deze franchise ‘klopt’ met de opzet van het 1968-origineel met Charlton Heston. Maar dat is puur wat onbelangrijke ‘puzzelwrijving’, to be honest. Wat mij vooral opviel, was hoe een groepje nogal luidruchtige jonge meiden achter mij het direct na afloop óók over die Charlton Heston-klassieker begon, waarbij puur die kennis al een glimlach op m’n gezicht toverde…
Maar terug naar de film: ik denk dat het vooral wel werkt, doordat ze nu twee verhaallijnen (die over ‘ons’ mensen en over de titulaire hoofdrolspelers) hebben waarin hoop voelbaar is, en wat ook redelijk goed ambivalent gehouden wordt.
Het verhaal
Het is inmiddels eeuwen na Caesars avonturen in War for the Planet of the Apes. Genoeg tijd is verstreken om van Caeser (terecht overigens?) een soort Jezus-figuur te maken, waarvan machtswellustige populistische apen graag gebruik maken. Onze protagonist is echter Noa (Owen – It, The Strain (tv) – Teague), lid van de Clan van de Adelaars, wiens vader de zogenaamde ‘vogelmeester’ is. In leuk openingsexposé worden de regels en rituelen van die clan gezet, als Noa met z’n vriendinnetje Soona (Lydia Peckham) en maat Anaya (Travis – Unbroken – Jeffery) op zoek gaan naar hun eigen ei, onderdeel van een overgangsritueel (naar volwassenheid, I guess?). Vrij snel zie je dat de meeste van deze nesten bovenin totaal overwoekerde wolkenkrabbers te vinden zijn, waarbij ik volgens mij meende te ontdekken dat dat ooit Los Angeles was.
Als Noa’s clan echter wordt aangevallen door de troepen van de zichzelf tot koning willen uitroepende Proximus Caesar (Kevin – The Strain (tv), Noah, Cosmopolis – Durand) blijkt de stap naar volwassenheid voor Noa een hele andere te worden: hij moet z’n overgebleven clanleden zien te bevrijden. Maar waarom wordt er in die parallelle verhaallijn zo op een bepaald lid van die verstomde diersoort gejaagd, bij ons beter bekend als de mens? Waarbij de film soms iets te makkelijk, maar net zo soms ook succesvol, onze real life opvattingen over dieren door de apen over de mens laat bezigen. Hoe het opvalt als er één net wat slimmer lijkt dan de rest. En precies dat is het geval met Nova (Freya – The Witcher (tv), Gunpowder Milkshake – Allan), die even later ook nog eens begint te praten en zegt dat ze eigenlijk Mae heet. Maar hoe kan dat, want het virus waardoor de apen juist zoveel slimmer werden, dat had er toch voor gezorgd dat ‘wij’ onze spraak en veel van onze rationele vermogens waren verloren?
En als daar dus nog iets van hoop zit, zou Mae’s eigen queeste in de film ‘ons’ dan nog kunnen redden..???
“I don’t know,” het werkt
Yes, ik vermaakte me meer dan prima met dit vierde deel van deze 21e-eeuw-franchise. Nog altijd raar om dan te moeten toegeven dat als je je nergens aan ergert (qua domheid of onlogica in het scenario bv.), dat dat dan vaak al een compliment is. Maar laat ik niet op een ‘ouwe-zeur-tour’ gaan. Die “I don’t know” uit de kop hierboven is een letterlijk citaat uit de film, waaruit dat grootste compliment van mij voortkomt: omdat we volgens mij buiten de verhaallijn van het origineel om gaan, is de toekomst van alle karakters in de film helemaal niet zo zeker. Dus of de apen uiteindelijk wel gaan winnen: ik weet het niet. Maar als de mensen uiteindelijk toch weer ’terug’ blijken te komen, is dat zo’n goed ‘nieuws’ voor de wereld? Zeker doordat Mae ergens vrij simplistisch claimt dat de wereld ooit ‘van ons’ was, en dat we er daarom ook meer recht op hebben dan de apen. Dat voelt vooral als een soort nostalgie naar dat westers-neoliberalisme waar we volgens mij juist best vanaf mogen. Ik denk dat ik het dan ook passender (en ‘fijner’) had gevonden als de resterende mensen mogelijk van hun arrogantie waren verlost en mogelijk allang hadden geleerd dat in harmonie met de natuur leven de enige duurzame optie is. Nu voelt Mae’s toekomstdroom ietwat te simpel westers. Maar ja, ergens is het allang ‘fijn’ dat dit m’n kritiek op de film is, want het toont wel een soort betrokkenheid mijnerzijds: ik ‘fantaseer’ ook graag over onze toekomst, waarbij ik overigens aardig wat zeilen moet bijzetten om die fantasie positief te houden. Ik denk dat dat gevoel bij meerdere mensen leeft, en dus mogelijk ook wel van invloed is geweest op de makers…
Crew & cast
Regisseur Wes Ball heeft een achtergrond in visual fx en graphics. Zo werkte hij aan verdomd veel Star Trek-series e.d., voordat hij zich als regisseur mocht bewijzen met maar liefst drie Maze Runner-films. Iets dat de grote studio’s waarschijnlijk tot tevredenheid stemde, want hij mocht nu dus de spreekwoordelijke stok overnemen van Matt Reeves en Rupert Wyatt, die wel een fijne basis-verhaallijn achterlieten. En hierop borduurt Ball dus (filmrealiteit-technisch) zo’n 300 jaar later voort op basis van een scenario van Josh – Avatar: The Way of Water, Terminator: Dark Fate, The Black Dahlia, War of the Worlds – Friedman en Amanda – Mulan, In the Heart of the Sea, The Hand That Rocks the Cradle – Silver, met een ‘characters created by’-credit voor Rick – Avatar: The Way of Water, Jurassic World, Rise of the Planet of the Apes – Jaffa (die overigens een schrijversduo vormt met z’n vrouw: eerdergenoemde Amanda Silver!).
Eigenlijk heb ik me de hele film afgevraagd wie al die acteurs waren die de stemmen en gezichtsuitdrukkingen van de verschillende apen-karakters vertoonden. Het ‘fijne’ voor de casting directors van zo’n film is natuurlijk dat ze niet de beste acteurs nodig hebben, maar de beste stem- en/of motion-graphics-acteurs. Andy Serkis lijkt er voor het eerst een keertje níet bij te zijn geweest, maar ik vond bijvoorbeeld Kevin Durand wel verrassend overtuigend als Proximus. De link met Owen Teague (Noa in de film) is die vampierenserie The Strain, waar zowel Durand als Teague veelvuldig in te zien waren. Ook zat Teague in die It-remakes van een paar jaar geleden, maar echt herkennen deed ik hem daar niet van. Enkel William H. Macy is bekend in z’n ietwat un-typecasted rol, maar in zulke bijrolletjes is het bij dit soort films vaker ‘normaal’ (maar ook gewoon leuk) dat hiervoor overgekwalificeerde acteurs op komen draven. Verder zijn veel rollen ingevuld door Australische acteurs, maar dat komt natuurlijk omdat alles in New South Wales is opgenomen…
Final credits
Enige dat ik nog niet besproken heb, is mijn twijfel over de tijdlijn en hoe het origineel zich hiermee verhoudt. Na Rise is de mensheid technologisch en intellectueel steeds verder achteruit gegaan, dus de ruimtemissie uit het origineel (waarin ze op een planeet terechtkomen die uiteindelijk de aarde blijkt, maar dan vele eeuwen verder) moet dan logischerwijs daarvoor al aangevangen hebben (anders had Heston wel al een vermoeden kunnen hebben, dat apen een bedreiging voor ons zouden gaan vormen). Maar eigenlijk past zo’n nu nog altijd onmogelijke ruimtemissie helemaal niet in de wereld die zich vóór Rise afspeelde. Dus wanneer vertrok Charlton Hestons verhaallijn vanaf aarde?? Het lijkt me vrijwel onmogelijk om dat in een volgend deel nog ergens tussen War en deze Kingdom te laten plaatsvinden, juist vanwege onze afnemende capaciteiten…
Okay, mogelijk ben ik de enige die zich hier ‘druk’ over maakt hoor, en het toont natuurlijk ook mijn betrokkenheid bij het gehele concept. Ik hoop echter niet dat mijn alertheid hierop uiteindelijk tot een flinke teleurstelling gaat leiden, want ik verwacht niet dat iemand zich bij de studio ook maar één seconde afvraagt hoe dat ook alweer zit allemaal, toch?