Holland (2025)
Als ik dit jaar wél naar SXSW (in Austin, Texas) was geweest en bij de wereldpremière aanwezig had kunnen zijn, mogelijk was ik dan ietsjes positiever geweest over deze nogal mislukte ’thriller’ (?). Nu zegt dat direct iets over hoe omstandigheden wel degelijk invloed hebben op mijn beleving, maar op een vrije vrijdagavond zijn diezelfde omstandigheden vaak heerlijk relaxed. Dus dat ik behoorlijk moeilijk door deze grotendeels kluchterige Stepford–Wives–meets-’twist-films’-met-amechtige-maar-mislukte-Lynch-interpreteerbaarheidspoging heen kwam, toont vooral dat ik Holland (vernoemd naar het daadwerkelijk zo genoemde plaatsje in Michigan) gewoon slecht vond. Hoe hard cast (waaronder Nicole – Babygirl – Kidman!!) en crew in interviews ook positief trachtten te zijn…
Het verhaal
Het begint al met een voice-over die doet vermoeden dat wat je mogelijk gaat zien, misschien wel niet écht is. De stem die we horen is van Nancy Vandergroot (Kidman), die vrij mysterieus vertelt dat ze door haar inmiddels man Fred (Matthew – Succession (tv), Pride & Prejudice – Macfadyen) eigenlijk is gered van misschien wel zichzelf. Inderdaad: ze lijkt een interessant-mysterieus verleden te hebben. Waarvan ik dus de rest van de film hoopte dat dáár nog iets interessants uit voort zou komen. Maar wees gewaarschuwd: dit wordt enkel ingezet om een sfeer van onduidelijkheid aan te zetten. Net zoals je al direct ziet dat ook deze thriller miniaturen opvoert (denk Hereditary, Heretic en Beetlejuice Beetlejuice), en dat het verhaal gezet is in het té idyllische Holland, Michigan. Je weet wel: zo’n plek in de VS die ooit door ‘ons Nederlanders’ gesticht is, en waar ze qua cultuur ook nog altijd de cultuur ‘vieren’ die toentertijd Nederlands was (klompendansjes, tulpen en molens; ik merkte iets soortgelijks toen ik twee jaar geleden dus in Texas was voor SXSW, en met m’n daar wonende neef naar zo’n cultureel evenement in New Braunfels ging, waar ze nog wat oud-Duitse gebruiken vierden (met ietwat ‘lastig’ aanvoelende adelaars overal)).
Maar terug naar deze film: Nancy blijkt echter nogal wantrouwig – wederom: dat voedt het mysterieuze van haar karakter nogmaals – en ziet vrijwel overal wel iets complotterigs achter. Dat is iets waar haar man niets (meer?) van wil weten, dus ze praat er vooral over met haar basisschool-collega, handvaardigheidleraar Dave Delgado (Gael García – Y tu mamá también, The Motorcycle Diaries – Bernal). Een soort eligible bachelor, maar ook de enige beanie (vrij vertaald als het racistische ‘bonenvreter’) in het über-witte stadje. Pa Fred spendeert veel van z’n vrije tijd met zoontje Harry (Jude – Belfast (!) – Hill) in de garage, waar ze dus eerdergenoemd miniatuurstadje bouwen, waar hun treintjes dan doorheen kunnen tuffen.
Als Nancy in die garage een doos met niet-ontwikkelde polaroids vindt en Fred wederom voor een zakenreisje naar een naburig stadje moet, weet ze haar nieuwsgierigheid niet meer in te houden. Een nachtmerrie of niet later, besluit ze – met de wat tegenstribbelende Dave – manlief te gaan achtervolgen (zie still hieronder), want stiekem is er tussen hen ook al iets opgebloeid. Iets dat ze beter niet had kunnen doen, of toch wel, of toch weer niet..??
Vermoeiende opzet
Weet je, soms kan een klucht wél werken (Welcome to Collinwood komt weer op nu). Nu moet ik eerlijk toegeven dat ik nét voordat ik deze film keek de tweede aflevering van de serie The Studio (op Apple TV) had gezien, en ondanks de lovende kritieken op IMDb heb ik die aflevering serieus doorgespoeld, omdat ik ‘m anders afgezet zou hebben. De reden: Seth Rogens karakter gaat daar zo tenenkrommend lang door met iets dat bij elke scheet weer mis gaat, dat ik me bijna beledigd voelde. Okay, dat kán smaak zijn, maar dat is bij klucht sowieso nogal bepalend. Dus mogelijk dat jij je totaal niet ergert aan het overdreven (maar vooral helaas ook niet-onderbouwde) wantrouwige van Nancy Vandergroot (ja, die oorspronkelijk Nederlandse naam wordt veelvuldig uitgesproken), het zwaar aangezette lachen van pa tijdens een nogal flauwe film, of het uiteindelijk enkel plotgedreven switchen van realistische naar ‘vanaf-treintje-in-miniatuurwereldje-geschoten’ shots.
En ja, ik begrijp dat om het uiteindelijke verhaal te laten werken, dat eerste stuk ook zo ‘kluchterig’ moest zijn, maar boy o boy: wat vermoeiend was dat eerste (ruime?) uur van de film. En ik denk dat dat komt doordat die overall tone gewoon slecht gekozen is, of zonder enige duidelijke reden (en daarmee nutteloos) verwarrend.
Crew & cast
Hoe hard regisseur Mimi – Fresh – Cave tijdens de PR-tour van de film ook mysterieus trachtte te doen. En dat dus ook nog toegaf en zelfs letterlijk zei dat nogal wat elementen uit de film bewust vrij interpretabel werden gehouden. Een toegeven dat een genie als David Lynch nooit deed, waardoor hij jou als kijker juist serieus nam. Hier lijkt die uitleg vooral een amechtige poging om interessant te doen, en ik voel me daar enkel cynischer over worden, hoe meer ik erover typ. Scenarist Andrew Sodroski maakte hiervoor een serie over de Unabomber (Manhunt), die hier volgens mij nooit is uitgebracht, en Holland is hier – terecht dus – ook enkel op streaming uitgebracht (Amazon Prime). Dat de film een Nederlandse link heeft, en dat er zelfs een Rob de Nijs-nummer in de film zit – terwijl de film dus is uitgebracht in de week van z’n overlijden – dat geeft mij de mogelijkheid om te ‘scoren’ met een zin als: “En dan had Rob de Nijs internationaal eindelijk door kunnen breken met z’n muziek in de week van z’n overlijden, maar denk ik achteraf vooral: ‘Ik hoop dat hij dit gedrocht niet meer heeft hoeven zien in die fragiele laatste weken van z’n leven, want dat zou best één van die nagels aan z’n kist kunnen zijn geweest’.” En ja, dat is veel te dramatisch aangezet, maar zoals ik al typte: hoe meer ik typ, hoe bijna kwader ik bijna word dat zulke films wél de kans en het budget krijgen om gemaakt te worden…
Kidman is natuurlijk één van de beste actrices van haar generatie, maar ook gewoon ‘van het moment’. Dat bewees ze onlangs nog in Halina Reijns succesfilm. Maar ik sprak laatst een nicht van me (van toevalligerwijs exact Kidmans leeftijd), en die vertelde me dat ze Babygirl nog niet gezien had, omdat ze Kidman niet echt trok, en vooral ook niemand van haar vriendinnen mee kreeg naar die film. Iets dat ik persoonlijk niet zo goed begrijp, maar het type dat Kidman hier neerzet (of hoe ze hier geregisseerd is), dat bevestigt mijn nicht-en-haar-vriendinnens mening alleen maar, vrees ik. Macfadyen en Bernal zullen deze film waarschijnlijk ook niet in hun actors reel op gaan nemen, dus het enige ‘positieve’ dat ik qua casting kan zeggen, is dat ik het wel vet vond om zojuist te ontdekken dat het zoontje dus eerder schitterde als Buddy in Kenneth Branaghs (autobiografische?) Belfast.
Final credits
Ik heb wel één positief iets uit de film gehaald, maar dat is zó persoonlijk, dat jij daar mogelijk niets aan hebt (dat de film een geweldig voorbeeld bevat van hoe een verhaal dat ik al tijden aan het schrijven ben NIET moet zijn).
Misschien dat de film wel werkt voor mensen die ook graag naar zeer theatraal theater gaan en/of hard om kluchten móeten lachen, maar volgens mij is het wel duidelijk dat ik mezelf niet onder die niche-doelgroep schaar…