The Amateur (2025)
Lichtelijk terughoudend was ik wel, doordat ik niet enkel positieve verhalen hoorde over deze remake van een 1981-spionagethriller, maar ik had afgelopen zondagavond wel behoefte aan wat lekker escapisme. En yes, The Amateur was beter dan ik verwachtte, ook al lijken er een paar scènes iets te rigoureus (weg)geknipt en speelt Rami Malek hier die emotionele pijn inderdaad niet zo ‘goed’/geloofwaardig. Iets dat hem in Mr. Robot (tv) zoveel beter afging, maar daarin was het niet kunnen omgaan met emoties juist ook hét hoofdthema.
En over tv-series gesproken: ik herkende Rachel Brosnahan bijna niet (alhoewel ze toch in één van de in mijn ogen ‘beste’/leukste series van het afgelopen decennium speelde), terwijl regisseur James Hawes hiervoor vrijwel enkel z’n credits verdiende met precies dat medium. Zo werkte hij aan (meestal slechts enkele afleveringen van) Raised by Wolves, Snowpiercer, Black Mirror, Penny Dreadful en Doctor Who.
Het verhaal
Charlie Heller (Malek) is gelukkig getrouwd met de verliefdmakend leuke Sarah (Brosnahan), die op het punt staat voor een zakenreis naar Londen te gaan. Hij wil of durft (?) niet mee, ondanks haar veelvuldige verzoeken. Met het smoesje dat hij op z’n werk iets af moet maken blijft hij achter in hun mooie landelijke huis, ergens in de buurt van Langley, Virginia. Want inderdaad – voor degenen die vaker spionagethrillers kijken – dat is inderdaad de home base van de Central Intelligence Agency, waarvoor Charlie als data-analist werkt. En in dat werk heeft hij via een beveiligde chat contact met de mysterieuze Inquiline, die hem een aantal documenten stuurt die hem doen twijfelen aan de oprechtheid van z’n baas Moore (Holt – The Iron Claw, Nightmare Alley, Mindhunter (tv) – McCallany). Voordat Charlie hier echter echt werk van kan maken, wordt hij door Moore naar het kantoor van CIA-directeur O’Brien (Julianne – Paradise (tv), Dream Scenario, Blonde – Nicholson) geleid, waar hij te horen krijgt dat z’n vrouw is gedood tijdens een gijzeling in Londen.
Compleet verbouwereerd en in pijn (wat filmtechnisch dus niet zo super overkomt, waardoor ik onterecht wat achterdochtig werd?) weet Charlie niet meer wat te doen, en als z’n baas ook nog eens terughoudend is in de jacht op de moordenaars van z’n vrouw, besluit hij zelf maar eens wat te gaan onderzoeken. Charlie is namelijk wel de beste analist van de CIA, dus hij heeft al snel de namen van de vier gijzelnemers/moordenaars achterhaald. Hij vraagt Moore dan ook om een training, met het dreigement dat als hij dat niet mag doen, hij de eerder verkregen documenten openbaar zal maken. Dat leidt Charlie naar een CIA-trainingskamp, waar kolonel Henderson (Laurence – Megalopolis, The Matrix – Fishburne) hem al snel meedeelt dat hij niet echt cut out lijkt om iemand te vermoorden. Terwijl Charlie z’n schuldgevoel over het niet meegaan met z’n vrouw toch echt wil laten verdwijnen door ‘de vier’ te gaan doden.
Natuurlijk blijken Charlie’s kwaliteiten op andere vlakken te liggen, waarna The Amateur als een bijna klassieke spionagethriller diverse Europese landen aandoet, waarin hij uiteindelijk ook nog geholpen wordt door een hoofdrolspeler uit een andere tv-serie…
Te slim voor het (wat te lange?) script…
Het is natuurlijk leuk om als kijker ook beetje achter de feiten aan te lopen (denk hoe in Ocean’s Eleven bijvoorbeeld ook het plan lijkt te worden uitgelegd, maar je er ineens achter komt dat je daarvan juist midden in de uitvoering zit, waarbij de karakters jou als kijker nét een stapje voor zijn), zodat je ook verrast wordt door wat er zich afspeelt. Dát gedeelte werkt zeker wel in The Amateur, en gelukkig overdrijven ze hierin niet (je gaat hier op gegeven moment ook op anticiperen, en dan ga je mogelijk teveel opletten?). Maar hoe langer ik erover nadenk, hoe meer ik het gevoel krijg dat de film – die nu nog ruim 2 uur duurt – mogelijk wat licht-cruciale scènes heeft moeten schrappen of inkorten. Dan heb ik het niet over hoe Charlie, als een wat angstige nerd, stiekem toch wel een soort Jason Bourne-achtige manier heeft om óveral mee weg te kunnen komen. Maar wel over Jon Bernthals karakter, dat wel als soort Jason Bourne wordt neergezet, maar ook op plekken verschijnt – en daar locals lijkt te kennen – wat niet klopt bij wat hij Charlie vertelt. Waardoor ik wat wantrouwen begon te voelen dat volgens mij niet helemaal klopt, plottechnisch. Nu wil ik hierin wel wat twijfel houden hoor, mogelijk dat ik iets gemist heb (dat kan zeker), maar doordat de rest van het plot volgens mij wel redelijk dichtgetimmerd zit (je kunt de afwikkeling bv. stiekem aan zien komen, als je goed oplet), leek rond dat verhaallijntje iets uit de film te zijn geknipt. Net zoals het wel erg toevallig is dat zijn vrouw wordt gedood door – spoiler alertje – huurmoordenaars die óók worden ingehuurd door z’n foute baas – einde spoiler alertje – nét nadat Charlie ontdekt dat z’n baas mogelijk niet zo rechtschapen is als je zou mogen verwachten..? Daardoor gaan doorgewinterde kijkers toch verbanden zien die niet volledig bevredigend worden uitgewerkt. Aan de andere kant: de film is nergens zo simpel als ik vooraf lichtelijk vreesde (ook inzake het lot van z’n vrouw gelukkig niet).
Cast & crew
Ergens wil ik mezelf wel voor m’n hoofd slaan, dat ik Brosnahan (die Sarah speelt) niet herkende uit The Marvelous Mrs. Maisel (eerdergenoemde ‘één van de leukste series’). Mogelijk komt dat vooral doordat ze er in die jaren 50/60-serie bewust nogal ‘degelijk’ uit ziet, en hier als een vrij enigmatische beauty is neergezet. Ergens werd ik mogelijk verblind door haar schoonheid hier, maar mogelijk is het ook wel gewoon haar kracht als actrice, dat ze totaal anders overkomt hier. Over Malek heb ik volgens mij al genoeg geschreven. Ik vond hem in Mr. Robot (tv) zó goed passen, dat ik hem daarin ook een stuk beter vond dan in z’n Oscarwinnende rol als Freddy M. in Bohemian Rhapsody (al voel ik ook een onnodige ‘afkeer’ tegen die film, omdat het verhaal zo ‘ge-Disney-ficeerd’ bleek). En die derde tv-serie-hoofdrolspeler die ik hierboven noemde is Caitríona Balfe, al heb ik van Outlander maar één of twee afleveringen gezien toentertijd. Verder vind ik het altijd wel gaaf om Michael Stuhlbarg te zien, die ik per ongeluk ooit verwarde met Joaquin Phoenix, toont Holt McCallany wederom dat hij nogal toxic kan spelen, en lijkt Julianne Nicholson ook aan een comeback bezig. Al komt dat meer, doordat ze eerder vooral bijrollen speelde (denk aan I, Tonya, August: Osage County, Kinsey, Black Mass, Weird: The Al Yankovic Story en zelfs onverwacht in Monos), en ze dit jaar iets ‘krachtigere’ rollen mag spelen, zoals hier en in de serie Paradise..?
Zoals ik al zei: die tv-acteur-links komen misschien ook wel doordat regisseur Hawes z’n geld vooral als tv-regisseur lijkt te verdienen. Beetje een schoenmaker die dichtbij z’n leest blijft? Het scenario werd geschreven door Ken Nolan (die eerder meeschreef aan Black Hawk Down, Only the Brave en Transformers: The Last Knight ), Gary Spinelli (van de Doug Liman-Tom Cruise-film American Made), en Robert Littell. Littell schreef ook het scenario voor de originele film uit 1981, maar ook met Nolan aan de miniserie The Company (ook een CIA-gerelateerd verhaal dat het toen – rond 2007/2008 – best goed deed in de videotheek). Ook schreef Littell het boek waarop de tv-serie Legends (met een dit keer níet stervende Sean Bean ;)) is gebaseerd.
Final credits
Ja, ik ben weer wat aan het namedroppen, zoals je ziet. Dat gebeurt vaker bij een film waarover ik niet al teveel moet schrijven, omdat ik dan mogelijk wat té kritisch word. Want zoals ik al zei: ik was best blij dat m’n redelijk lage verwachtingen wel wat overtroffen werden…
Maar net als bij Novocaine, kan het ook zijn dat mijn ‘filmnerdheid’ wat in de weg zit hier. Volgens mij was iedereen in de zaal best onder de indruk van deze film, terwijl ik ook wel een paar keer dacht: “Tja, ik betaal nu een IMAX-toeslag voor een film die de kwaliteiten van een streamingdienstfilm heeft…“. En dat vind ik inderdaad een best verontrustende gedachte, want zei Tarantino laatst niet ergens in een interview dat er nog verdomd weinig échte ‘grote’ bioscoopfilms worden gemaakt, juist doordat de Netflixen van deze tijd de hele industrie doen veranderen..?