Io sono l’amore (a.k.a. I Am Love – 2009)

Shit, Tilda Swinton begint een beetje Meryl Streep-proporties aan te nemen. Ik heb het namelijk jarenlang ‘lastig’ gevonden om naar mevrouw Streep te kijken, puur vanwege een rol die ik haar zo geweldig zag spelen – en die me zo aangreep – dat ik haar lange tijd ook als actrice niet ’trok’. Tilda Swinton speelt in Io sono l’amore de rol van ‘geïmporteerde’ moeder in een Italiaanse familie zó geweldig, dat ik haar lange tijd niet kan dissociëren met deze rol, ben ik bang. Overigens is deze rol veel sympathieker dan die van Streep en ben ik inmiddels (en gelukkig) volwassen genoeg om actrices te scheiden van hun rol, maar het compliment – haar vergelijken met mevr. Streep – trek ik niet in…

Io sono l’amore gaat vooral over de beklemmende sfeer van een rijke Italiaanse familie, en hoe je daarin gevangen kunt zitten. Swinton speelt Emma, een jonge vrouw die in ‘pré-peristrojka Sovjet-Unie’ een rijke erfgenaam van een Italiaanse textielfamilie ontmoet en daarmee trouwt. Dat betekent wel dat ze naar Milaan moet verhuizen, waar ze een gezin sticht met Tancredi Recchi. Allemaal feiten die al achter ‘ons’ liggen als de film begint, want die begint namelijk met het verjaardagsfeest van iets wat Latino’s de ‘pater familias’ noemen, maar ik zou hem als ‘pleb’ gewoon “opa” noemen. No disrespect, maar die overdreven hiërarchie zijn wij hier (gelukkig?) ontgroeit. Het knappe aan deze film is echter dat ik wel erg goed voelde hoe zo’n ‘oude’ familie zowel privileges als enorme beperkingen met zich meebrengt. Want Emma lijkt puur te leven voor haar rol als vrouw, moeder en ‘hostess’. Apart om te zien hoe ze zich meerdere keren in haar kamertje terugtrekt op het moment dat een feest nog in volle gang is.
Inderdaad: ze blijft tóch een buitenstaander…

Je zult allang gemerkt hebben of deze film iets voor jou is. Hij hoort in de cultkast bij jouw videotheek, zeker ook omdat het een film is die eerder in de jaren 60 gemaakt zou worden dan in onze tijd. Fijn om te zien dat het nog kan, en ik vind het ook spijtig dat ik niet genoeg Italiaanse meesters-van-cinema heb gezien om te weten of ik deze film nu met ’n Pasolini, Visconti of Antonioni moet vergelijken. Als ik moet gokken kies ik voor Visconti, by the way (van Antonioni zag ik wel al Blowup en Professione: Reporter en bij Pasolini denk ik aan abstracte zwart-wit films (don’t ask me why)).

In een interview met Swinton op de DVD vertelt ze hoe ze al zo’n twintig jaar bevriend is met regisseur Luca Guadagnino, en zo’n zeven jaar met hem aan deze film heeft gewerkt. Die uitgebreide voorbereiding betaalt zich erg knap uit, maar het mooiste van alles is dat dat dus niet direct opvalt. Zoals bij de beste filmrollen heb je niet door dat er geacteerd wordt, zo realistisch komt het over. De Britse Swinton speelt een Russische vrouw, die Italiaans met een licht Russisch accent spreekt, met een ingetogenheid waarvan je weet dat dat niet ‘ongestraft’ de hele film volgehouden kan worden. Zeker als je de titel vertaalt zul je weten dat er een strijd tussen ‘hoofd’ en ‘hart’ woedt, en wat die strijd uiteindelijk zal winnen, dat zul je ook wel aanvoelen. Geen spoiler overigens, althans: spoilen speelt geen rol hier.
De film zit ook zó vol van menselijkheid dat ie soms wel licht ongemakkelijk aanvoelt, maar alles wat gebeurt heeft uiteindelijk perfect z’n rol in de resolutie van het verhaal. En dan doel ik op de rol van koken/eten in de film (krijg er weer honger van), de rol van de tragedie in het verhaal, de rol van degene die het ‘slachtoffer’ van de tragedie wordt, de onthulling van de dochter (en Emma’s reactie daarop), en ga zo maar door en door…

Ja, Io sono l’amore is een ontzettend knap gemaakt en ge(s)laagde film, die je de tijd moet geven om te beleven. En jij weet inmiddels zelf al lang of jij deze film wilt zien of niet, hoop ik…

IMDb: http://www.imdb.com/title/tt1226236