Rabat (2011)
Allereerst: het is fijn een film over Marokkaanse Nederlanders te zien zonder dat er schnitzels en/of pizza’s in je gezicht gegooid worden. Daarnaast is het ook goed te zien dat de film zijdelings een paar contra-argumenten voor Geert W.’s betoog laat zien, ook al had ie daar een stuk scherper in kunnen zijn. Ook deed de film ’t best goed in de zaal, zeker bij de Marokkaanse Nederlanders in de rij voor me. En ik wil de jonge regisseurs Vincent Ponten en Jim Taihuttu, die als reclamejongens hun eerste speelfilm maken, ook wel wat credits geven.
Als ik al deze connotaties echter zou weglaten, dan zou m’n grootste kritiek op de film zijn dat de film dan wel in de categorie ‘drama’ valt, maar juist daarin niet sterk genoeg is. Het verhaal komt nergens echt op gang, terwijl het onderwerp wél genoeg potentie heeft…
De film begint met een mooi lang shot van wat jochies die op straat staan te voetballen en ‘husselen’, waarna de camera in één shot één van de jochies volgt die een feestzaal binnenloopt waar de bruiloft van de zus van één van de hoofdrolspelers zich voltrekt. Technisch knap gedaan, maar zoals je mogelijk inmiddels wel al weet van mij: ik vind techniek secundair. De essentie van het verhaal (de visie van de makers; hetgene waar de maker je mee wil raken of over na wil laten denken) komt bij mij altijd op de eerste plaats. Helaas wordt door veel filmmakers experimenteren/oefenen met een nieuwe techniek echter gezien als voldoende basis om een film te maken.
Niet dat ik het in Rabat zo zwart-wit wil stellen, dat ze puur voor techniek zijn gegaan en het verhaal op de tweede plaats kwam, want daarvoor overtrof de film mijn behoorlijk lage verwachtingen toch wel. Maar ondanks het knappe van zo’n openingsshot doet het me wel vermoeden dat de reclamejongens achter de film ook zeker wilden laten zien een technisch interessante film te kunnen maken. Verderop in de film wordt er ook erg veel (en vrijwel onnodig) gespeeld met scherpte-diepte, iets wat je ook veel ziet bij enthousiaste filmmakers die met een nieuwe camera kunnen ‘spelen’.
Maar terug naar het verhaal. Nadirs zus is dus zojuist getrouwd, en Nadir krijgt van z’n pa de opdracht om zijn oude taxi naar Rabat te brengen, als cadeau voor een vriend van de familie. Nadirs vrienden Zakaria en Abdel hebben niks beters te doen, en ondanks het uitdrukkelijke verbod van Nadirs vader neemt Nadir z’n vrienden uiteindelijk toch mee op een road-trip door Nederland, België, Frankrijk, Spanje en uiteindelijk Marokko. En de film is ook echt on the road geschoten, iets wat de film een avontuurlijk karakter en licht vakantiegevoel geeft. Vooral het bezoek aan Barcelona deed me dat lange weekend in die geweldige stad in augustus vorig jaar weer herinneren, en dat zijn best fijne herinneringen.
De reis gaat echter verder, en de geoefende kijker heeft dan al lang door dat de reis meer behelst dan enkel het afgeven van een cadeautje. En het zijn vooral die ’tweede-agenda-onthullende’ momenten die dramatisch gezien nét niet genoeg raken. Ook al tonen de drie hoofdrolspelers dat ze echt wel talent hebben, ik ben toch bang dat het een beetje de onervarenheid van de regisseurs is om het beste uit hun acteurs te halen. Het is niet alleen die scène op het strand van Gibraltar die een stuk beter had gekund. Ook de ontmoeting en dialogen met de Franse Julie komen net niet natuurlijk genoeg over, en dat zijn dingen die de film minder sterk maken.
Maar ik merk tijdens dit schrijven ook dat ik niet al te hard wil zeiken, want ergens heeft de film ook wel een charme die m’n kritische blik wat verzachtte…