Collapse (2009)
Het onderwerp van en de informatie ín deze documentaire van regisseur Chris Smith, die eerder American Movie: The Making of Northwestern en het eerste deel van The Yes Men regisseerde, is zó indrukwekkend, angstaanjagend en – indien ‘waar’ – wereldschokkend dat hij weinig meer hoefde te doen dan het neerzetten van onderzoeksjournalist Michael Ruppert op een stoel in een kale ruimte en hem af en toe een vraag te stellen. Okay, hij heeft de gelauwerde Ed Lachman als cameraman ingehuurd, die eerder werkte als D.O.P. voor o.a. Far From Heaven, I’m Not There en recentelijk Howl. Maar DAMN!!!!, wat wil je eigenlijk helemaal niet weten wat mr. Ruppert weet. Maar als het echt zo waar is, dan kan het misschien wél je leven redden…
Ja, daar zeg ik nogal wat. Ik had donderdagavond het eerste half uur van Collapse gezien. Ik moet eerlijk zeggen dat ik zwaar depressief werd van de apocalyptische wereld die Ruppert schetst als hij uitlegt wat er gebeurt als de olie over een korte tijd écht op is. Dat auto’s niet meer kunnen rijden zal iedereen begrijpen, maar dat alle elektrische auto’s ook niet meer kunnen rijden omdat in elke band onder je auto zeven of acht gallons aan olie verwerkt zitten, daar had ik zo effe nog niet aan gedacht. Net als dat alles waar plastic in zit niet meer geproduceerd kan worden, dat onze landbouwgrond niet meer met kunstmest gevoed kan worden en we dus al snel geen eten meer zullen hebben omdat deze grond al decennia compleet ‘leeggetrokken’ is van natuurlijke voedingsstoffen, etcetera en etcetera..!
Inderdaad: de wereld zoals we die nu kennen zal compleet veranderen als de olie op is. Ik wilde het woord “moeten” typen tussen “compleet” en “veranderen”, maar dat zou overbodig zijn, want het is onvermijdelijk. En hoe lang het nog gaat duren voordat de olie écht op is, dat weten maar weinig mensen. De Amerikaanse en Saoedische regeringen geven namelijk geen openheid over de hoeveelheid olie die er nog in hun grondgebieden te vinden zijn, maar het grote ‘reserve-veld’ onder Alaska, waar Amerika altijd mee schermt, schijnt slechts een hoeveelheid olie te bevatten die de VS er in zes maanden doorheen jaagt. Zes maanden!
Nou, op dit punt in de documentaire vroeg ik me natuurlijk ook al lang af of die Ruppert wel betrouwbaar en goed geïnformeerd was. Deze vraag werd hem dan ook door Smith gesteld, waarop hij niet alleen z’n jarenlange ervaring als politie-agent in South Central, Los Angeles noemde (met een aanvaring met de CIA die hem z’n ‘drive’ om dit soort zaken te onthullen gaf), maar ook de 30 jaar die hij als ‘investigative journalist’ werkzaam is geweest, en waarin hij leerde de juiste achtergrondinformatie te halen uit nieuwsberichten die vaak ergens op pagina 3 of 4 ‘verscholen’ staan.
Inderdaad: “Daar heb je weer zo’n complot-psychoot”, hoor ik je denken. Maar ook daar ging Smith goed op in. Ruppert gaf daar als antwoord dan ook een flink aantal voorbeelden van de huidige financiële crisis op, voorbeelden van zaken die hij en z’n team voorspeld hebben. De onderbouwing van die voorbeelden gaf mij wel het gevoel dat hij goed is ingelezen in heel veel zaken. Veel beter dan ikzelf in elk geval, en dan wil ik zo iemand sneller geloven, zeker ook omdat hij goed appelleerde aan een onrust die ook in mij aanwezig is. Ik heb namelijk aan een aantal vrienden met een afgeronde economische studie de vraag gesteld waarom onze economie móet groeien, maar heb daar nog nooit een bevredigend antwoord op gekregen.
Ruppert komt hier op een gegeven moment ook mee, en hij gaat hierin verder door te stellen dat alle bekende ‘grote’ ideologieën (kapitalisme, communisme en socialisme) vrijwel geheel geen rekening houden met de ‘eindigheid’ van natuurlijke grondstoffen. De ideologieën zijn bedacht op het moment dat er een oneindige hoeveelheid ‘natural resources’ waren, en de eindigheid hiervan dus helemaal niet is meegenomen in het uitkristalliseren van deze ideologieën. Volgens Ruppert zal er na de collapse dan ook een ander paradigma moeten worden ontwikkeld, waarin we als mens weer ‘lokaal’ gaan denken. Lokaal ons eten verbouwen, met een focus op je directe omgeving, in balans met de natuur en de grondstoffen. Ik denk dan natuurlijk direct aan wat de Europeanen aantroffen toen ze in contact kwamen met de Noord-Amerikaanse Indianen, die zo’n interessant systeem hadden ontwikkeld dat er wetenschappers zijn die beweren dat de idealen achter de Franse Revolutie geïnspireerd zijn op wat ze bij deze native Americans aantroffen.
Weet je: ik kan nog wel uren doortypen, omdat dit soort onderwerpen mij al jaren enorm boeit. De angst voor het complete einde van de mensheid wordt door deze documentaire deels aangewakkerd, maar Ruppert biedt ook wel wat hoop. Want ook al is de totale ineenstorting van onze wereld op handen, die moestuin die ik laatst heb aangelegd is gelukkig misschien wel een eerste voorzichtige stap naar het nieuwe denken…